![سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 508 |
تعداد مقالات | 4,389 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,223,050 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,216,181 |
مطالعۀ کیفی علل دینگریزی نوجوانان پسر در خانوادههای مذهبی | ||
علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
مقاله 2، دوره 12، شماره 27، دی 1403، صفحه 37-65 اصل مقاله (572.39 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/esi.2024.246956.1834 | ||
نویسندگان | ||
زهرا یوسفی1؛ فاطمه دافعیان* 2؛ محمدمهدی مالکی پور3؛ اعظم شهبازی4 | ||
1استادیار گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه اردکان، اردکان، ایران. | ||
3دانشآموخته کارشناسی ارشد روانشناسی اسلامی، دانشگاه معارف قران و عترت اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
4دانشآموخته کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف مطالعۀ حاضر کشف مؤلفههای دینگریزی در بین نوجوانان پسر بود. این پژوهش کیفی از نوع نظریه زمینهای ساختگرایی اجتماعی چارمز (2005) بود. برای نمونهگیری از روش هدفمند از نوع متجانس استفاده شد. معیار تعداد شرکتکنندگان بر اساس اشباع نظری بود؛ بهاین منظور، پس از مراجعه به هفت مدرسۀ پسرانۀ مذهبی اصفهان، تعداد 10 دانشآموز باتوجهبه ملاکهای ورودِ علاقه به همکاری، اجازۀ ضبط و پیادهسازی مصاحبهها و بازه سنی 15 تا 18 سال و ملاکهای خروجِ نداشتن مشکلات جسمانی و روانشناختی حاد و نداشتن تمایلات دینگریزی، انتخاب شد. بهمنظور گردآوری دادهها از مصاحبۀ نیمهساختاریافته از نوع کانونی استفاده شد. تحلیل نظریۀ زمینهای بهروش چارمز (2014) سه مؤلفه را آشکار کرد؛ الف) چیستی دینگریزی حاوی سه کد محوری بود که عبارت بودند از: 1) میل به تصمیمگیری بر اساس تشخیص فردی، 2) انتخاب دین در جایگاه یکی از انواع ارزشهای زندگی، 3) رفتار کردن بر اساس تشخیصهای فردی؛ ب) طبقۀ چرایی دینگریزی با کدهای محوری؛ 1) علل فردمدار (با کدهای بازِ بیدار شدن غرایز، کنجکاوی و نصیحتگریزی، ناتوانی از مدیریت غرایز) و 2) علل دیگرمدار (با کدهای بازِ دوستان و خانواده، نقش جامعه و رسانه و برخوردهای اجتماعی) و ج) طبقۀ چگونگی دینگریزی با کدهای محوری: 1) همرنگی با جماعت (با کدهای بازِ همرنگی با دوست و همرنگی با خانواده)، 2) پیداکردن شواهد خلاف برای دینداری (برداشت به نفع دینگریزی از رویدادهای اجتماعی، بیشتعمیمدهی به نفع دینگریزی) و 3) پیدا کردن شواهد موافق برای دینگریزی (خطایابی از دینداران و برداشتهای خود مؤید از دین). باتوجهبه نتایج حاصل، میتوان گفت برای اصلاح دینگریزی راهبردهایی باید طراحی شوند که هر چهار بُعد دینگریزی را پوشش دهند؛ در غیر این صورت، ممکن است، راهبردهای اصلاحی نتیجۀ لازم را نداشته باشند. | ||
کلیدواژهها | ||
خانوادههای مذهبی؛ دینگریزی؛ مطالعۀ کیفی؛ نوجوانان پسر | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A Qualitative Study of the Causes of Irreligiousness Boy Adolescents in Religious Families | ||
نویسندگان [English] | ||
Zahra Yousefi1؛ Fatemeh Dafeian2؛ Mohammad Mehdi Malikipour3؛ Azam Shahbazi4 | ||
1Assistant Professor, Department of Clinical Psychology, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch, Isfahan, Iran. | ||
2Ph.D Student in Psychology, Ardakan University, Ardakan, Iran . | ||
3MA in Islamic Psychology, Qur'anic and Atrat Studies University, Isfahan, Iran. | ||
4MA in Clinical Psychology, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch, Isfahan, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The aim of the present study was to discover the components of irreligiousness among boy adolescents. This qualitative research was based on the social constructionist theory of Charmaz (2005). For sampling, a targeted method of homogeneous type was used. The criterion of the number of participants was based on theoretical saturation. For this purpose, after visiting seven religious boys' schools in Isfahan, the number of 10 students according to the entry criteria of interest in cooperation, permission to record and implement interviews and the age range of 15 to 18 years and the exit criteria of not having physical and psychological problems acute and not having religious aversion tendencies, was chosen. In order to collect data, a semi-structured focal type interview was used. The analysis of the contextual theory by the method of Charmaz (2014) revealed three components: a) The nature of atheism contained three core codes, which were: 1) the desire to make decisions based on individual diagnosis, 2) choosing religion as one from the types of life values, 3) acting based on individual diagnoses; b) the class of reasons for atheism with axial codes; 1) individual-oriented causes (with open codes of awakening instincts, curiosity and avoiding advice, inability to manage instincts) and 2) other-oriented causes (with open codes of friends and family, the role of society and the media, and social interactions) and c) the category of how to avoid religion With the main codes: 1) matching with the congregation (with open codes of matching with friend and matching with family), 2) finding contrary evidence for religiosity (inference in favor of atheism from social events, overgeneralization in favor of atheism) and 3) Finding supporting evidence for atheism (finding fault with religious people and positive perceptions of religion). According to the results, it can be said that to correct irreligiousness, strategies must be designed to cover all four dimensions of irreligiousness, otherwise, the correction strategies may not have the necessary results. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Boy Adolescents, Irreligiousness, Qualitative Study, Religious Families | ||
مراجع | ||
احمدی، اکرم و ملایی، محمد (1401). علل دینگریزی و گرایش نوجوانان به غرب در عصر حاضر. پژوهشنامه اورمزد، 60 (2)، 139-183. افتخاری، حجت؛ افتخاری، جابر و افتخاری، عفت (1402). واکاوی تجربۀ زیسته دانشجویان دانشگاه باهنر کرمان از عوامل، زمینهها و پیامدهای دینگریزی و راهکارهای برونرفت از آن، فصلنامۀ دینپژوهی و کارامدی، 3 (1)، 1-17. اکبری، علی (1395). تهذیب نفس: گفتارهایی از رهبر معظم انقلاب حضرت آیتالله خامنهای (دامت برکاته). تهران: نشر یازهرا(س). ایرانخواه، زهرا (1400). اسباب و پیامدهای دینگریزی جوانان از منظر قرآن و روایات، (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلام، اردبیل، ایران. بافیزاده، رضا (1402). نقش فقر اقتصادی در دینگریزی و راهکارهای حدیثیـ کلامی مقابله با آن، مجله پژوهشهای حدیثی ـ کلامی، 2 (1)، 177-191. بهارلو، زهرا (1401). تحلیل معرفتشناسانۀ دینگریزی. پژوهشنامۀ فلسفۀ دین، 20 (1)، 57-64. بهرامی، محمد (1388). دینگریزی، عوامل و راهحلها در پرتو قرآن. ویژهنامۀ قرآن و آسیبهای اجتماعی، (37 و 38). پورمهدی امیری، فاطمه؛ روحی ارمکی، طیبه و کریمینیا، محمدمهدی (1400). راهکارهای نهادینهسازی معاد بواری فردی از منظر قرآن و حدیث، دستاوردهای نوین در مطالعات علومانسانی، 4 (46)، 121-133. حسینی، صدیقه (1396). دینگریزی از منظر قرآن، (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). مجتمع آموز عالی مشهد مقدس، مدرسۀ تخصصی خواهران، مشهد، ایران. خجیر، یوسف (1402). راهبردهای استفاده از شبکه اجتماعی بومی برای تبلیغ دین، فصلنامۀ مطالعات راهبردی ارتباطات، 3 (2)، 1-13. زارع، ایمان؛ غلامی جمکرانی، رضا؛ مرادی، محمد؛ باباییفرد، اسدالله و جهانگیرنیا، حسین (1400). پاسخگوبی در حسابداری از منظر اسلام با محوریت تئوری ساختیابی، تحقیقات مالی اسلامی، 10 (2)، 831-855. سپاسی، سحر و حسنی، حسن (1395). رابطۀ باورهای دینی با رفتار مدیریت سود، دوفصلنامۀ حسابداری ارزسی و رفتاری، 1 (2)، 17-40. شجاعی، مسلم و عوضزاده، ابوطالب (1401). چالشهای تربیت دینی با رویکرد دینگریزی در دانشآموزان دورۀ دوم متوسطه، مجلۀ پژوهش در آموزش و معارف و تربیت اسلامی، 2 (2)، 50-66. شجاعیزند، علی (1395). مدلی برای مطالعۀ دینگریز در ایران، فصلنامۀ راهبرد فرهنگ، 9 (35)، 8-30. طاهری، زهرا؛ سلیمی بجستانی، حسین و کریمی خویگانی، روح الله (1403). تجربۀ زیستۀ نوجوانان پسر دارای سابقۀ مصرف مواد: یک مطالعۀ پدیدارشناسانه. رویش روانشناسی، ۱۳ (۴)، ۶۳-۷۴. غیاثوند، احمد (1395). رفتارها و باورهای ایرانیان: تحلیلی جامعهشناختی از مناسبات دین در بشتر دولت، فصلنامۀ علوم اجتماعی، 25 (73)، 212-251. کلانتری، عبدالحسین و حسینیزاده آرانی، سید سعید (1394). دین، سلامت روان و احساس تنهایی بررسی نسبت میان میزان دینداری و سلامت روان با احساس تنهایی، مجلۀ جامعهشناسی کاربردی، 26 (60)، 25-44. گودرزی، محسن (1387). گرایشهای فرهنگی و نگرشهای اجتماعی ایرانیان کلِّ کشور، یافتههای پیمایش ملی تحولات فرهنگی. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. لطفی جلالآبادی، مصطفی و زروندی، جواد (1402). تأثیر استفاده از شبکههای اجتماعی بر تغییرات فرهنگی با تأکید بر سبک زندگی، فصلنامۀ مطالعات راهبردی ارتباطات، 3 (2)، 1-27. مجلسی، محمدباقر (1386). بحارالانوار، (جلد 76 و 90، چ 4). تهران: انتشارات اسلامیه. محمودی، سیروس (1397). آسیبشناسی تربیت دینی دانشآموزان دوره متوسطۀ دوم از نظر دبیران معارف اسلامی و مشاوران مدارس. مجلۀ رهیافت فرهنگ دینی، 1 (3)، 90-105. مدینه، سیدمحسن و زارع، ایمان (1402). تأثیر باورهای دینی بر تردید حرفهای و ارزیابی حسابرسان از خطر تحریف با اهمیت: رویکرد مراتب دینداری از منظر اسلان، مجلۀ دانش حسابداری، 14 (4)، 111-132. ملکیان، نازنین و جوکار قمی، حسن (1399). رابطه کارکردهای شبکه اجتماعی مجازی و دینگریزی (مورد مطالعه: جوانان 15 تا 29 ساله تهران) ، فصلنامۀ تغییرات اجتماعیـ فرهنگی، 17 (1)، 164-178. میرفردی، اصغر و سلامتیان، درنا (1402). رابطه مصرف رسانهای و توجه به منافع ملی با شهروندی محیط زیستی ساکنان 18 سال به بالای شهر شیراز، فصلنامۀ مطالعات راهبردی ارتباطات، 3 (2)، 39-54. نظری، محمد (1393). مطالعۀ تحول در پایبندی دینی دانشجویان دانشگاه خوارزمی براساس تحلیل روایت، (پایاننامۀ کارشناسی ارشد). دانشگاه الزهرا، دانشکدۀ الهیات، تهران، ایران. نوربخش، یونس و اویسی فردویی، قاسم (1395). دینداری و الگوی تربیتی خانواده، بررسی مسائل اجتماعی، (1). Abdu-Alhakam, A. M., Elshingeety, M. E., & Sherif, W. Y. (2020). Religious Dilemma and Identity Crisis in Saud Alsanousi's The Bamboo Stalk (2015). International Journal of Linguistics, Literature and Translation, 3(6), 172-185. Aghdam KJ, Sardari B. (2020). The effect of religious attitudes (religiosity) on resilience of cancer patients. Iranian Journal of Cancer Care (ijca). 1(2), 1 -8. Birhan, W. (2019). A review on normative and other factors contributing to Africas adolescent development crisis. Philosophical Papers and Review, 9(1), 1-9. Charmaz, K. (2005). Grounded theory in the 21st century: A qualitative method for advancing social justice research. Handbook of qualitative research, 3(7), 507-535. Charmaz, K. (2014). Grounded Theory in Global Perspective: Reviews by International Researchers.Qualitative Inquiry, 20(9), 1074–1084. Cohen-Malayev, M., P. Schachter, E., & Rich, Y. (2014). Teachers and the religious socialization of adolescents: Facilitation of meaningful religious identity formation processes. Journal of Adolescence 37, 205-214. Feng, Z., Diao, Y., Ma, H., Liu, M., Long, M., Zhao, S., Wu, H., & Wang, Y. (2022). Mobile phone addiction and depression among Chinese medical students: the mediating role of sleep quality and the moderating role of peer relationships. BMC psychiatry, 22(1), 567. Goli, J. (2024). Typology and critical review of Allameh Tabatabai's definitions of religion. Journal of Philosophy of Religion. Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. Beverly Hills, CA: Sage Publications, Inc. Maxwell, J., Ronald, A., Cardno, A., Breen, G., Rimfeld, K., Vassos, E. (2023). Genetic and geographical associations with six dimensions of psychotic experiences in adolesence. Schizophrenia Bulletin. 49(2), 319-28. Mason, J. (2017). Qualitative researching. Qualitative researching, 1-288. Maree, J. G. (2021). The psychosocial development theory of Erik Erikson: critical overview. Early Child Development and Care, 191(7-8), 1107-1121. Oberauer, K., & Lewandowsky, S. (2019). Addressing the theory crisis in psychology. Psychonomic bulletin & review, 26(5), 1596-1618. Petitfils, B. M. (2021). Seduction and scissiparity: The American crisis of adolescent identity. Educational Philosophy and Theory, 1-11. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 99 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 118 |