تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 508 |
تعداد مقالات | 4,388 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,220,630 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,215,338 |
بررسی میزان تطابق برنامۀ درسی قصدشده و اجراشدۀ دروس تعلیم و تربیت اسلامیِ رشتۀ علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان | ||
علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
مقاله 3، دوره 12، شماره 27، دی 1403، صفحه 67-98 اصل مقاله (518.49 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/esi.2024.246426.1787 | ||
نویسندگان | ||
حجت افتخاری* 1؛ جابر افتخاری2 | ||
1استادیار گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف پژوهش حاضر بررسی میزان تطابق برنامۀ درسی قصدشده و اجراشدۀ دروس تعلیم و تربیت اسلامی در رشتۀ علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان از دیدگاه اساتید و دانشجومعلمان بوده است. روش پژوهش بر مبنای هدف کاربردی و براساسِ روش گردآوری دادهها، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعۀ آماری شامل تمامی اساتید دروس تعلیم و تربیت اسلامی و دانشجومعلمان ورودی 1399 و 1400 رشتۀ علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان شهید بهشتی اقلید بود. در بخش اساتید از روش نمونهگیری سرشماری استفاده و تمامی اساتید (12 نفر) برای نمونه انتخاب شدند. در بخش دانشجومعلمان، از 425 دانشجومعلمان محصل در دروس تعلیم و تربیت اسلامی، 200 نفر با روش تصادفی ساده برای نمونۀ پژوهشی انتخاب شدند. وضعیت برنامۀ درسی اجراشده با استفاده از پرسشنامۀ محققساخته و فرم مشاهدۀ رفتار مدرسان بررسی شد. دادههای جمعآوریشده با کمک شاخصهای آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد در مجموع، میزان مطابقت مؤلفههای اهداف، محتوا، روشهای تدریس و شیوۀ ارزشیابی برنامۀ درسی قصدشدۀ دروس تعلیم و تربیت اسلامی با برنامۀ درسی اجراشده از دیدگاه اساتید و دانشجومعلمان کمتر از حد متوسط بوده است. از نظر اساتید و دانشجویان مؤلفۀ ارزشیابی در درس اسناد، قوانین و سازمان آموزش و پرورش در جمهوری اسلامی ایران و مؤلفۀ اهداف در درس نقش اجتماعی معلم از دیدگاه اسلام، میانگین بالاتر از حد متوسط را نشان دادند. همچنین در درس فلسفۀ تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران، از نظر اساتید تنها مؤلفۀ محتوا میانگین بیشتر از حد متوسط را نشان داد. با عنایت به نتایج حاصل، دانشگاه فرهنگیان با تدوین برنامۀ درسی قصدشده منسجمتر و برگزاری دورههای آموزشی مؤثر برای اساتید میتواند به اهداف ترسیمشده در دروس تعلیم و تربیتی دست یابد. | ||
کلیدواژهها | ||
برنامۀ درسی قصدشده؛ برنامۀ درسی اجراشده؛ دروس تعلیموتربیت اسلامی؛ رشتۀ علوم تربیتی؛ دانشگاه فرهنگیان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Investigating the Degree of Conformity between the Intended and Implemented Curriculum of Islamic Education Courses in the Field of Educational Sciences at Farhangian University | ||
نویسندگان [English] | ||
Hojjat Eftekhari1؛ Jaber Eftekhari2 | ||
1Assistant Professor of the Department of Educational Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran . | ||
2PhD student in Philosophy of Education, University of Isfahan, Isfahan, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The aim of the present study was to investigate the degree of compliance between the intended and implemented curriculum of Islamic education courses in the field of educational sciences at Farhangian University from the perspective of professors and student teachers. The research method was based on an applied objective and based on the data collection method, a descriptive survey type and the statistical population included all professors of Islamic education courses and student teachers entering 2019 and 2020 in the field of educational sciences at Shahid Beheshti Eqlid Farhangian University. In the professors' section, census sampling method was used and all professors (12 people) were selected for the sample. In the student teachers' section, 200 people were selected for the research sample from 425 student teachers studying in Islamic education courses by simple random method. The status of the implemented curriculum was examined using a researcher-made questionnaire and a form for observing the behavior of instructors. The collected data were analyzed with the help of descriptive and inferential statistical indicators. The results of the data analysis showed that, overall, the degree of correspondence between the components of the objectives, content, teaching methods, and evaluation method of the intended curriculum of Islamic education courses with the implemented curriculum from the perspective of professors and student teachers was below average. From the perspective of professors and students, the evaluation component in the course of documents, laws, and the organization of education in the Islamic Republic of Iran and the component of objectives in the course of the social role of the teacher from the perspective of Islam showed an average above average. Also, in the course of the philosophy of formal and general education in the Islamic Republic of Iran, from the perspective of professors, only the content component showed an average above average. Considering the results obtained, Farhangian University can achieve the goals outlined in education courses by developing a more coherent intended curriculum and holding effective training courses for professors. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Intended curriculum, implemented curriculum, Islamic education courses, Field of Educational Sciences, Farhangian University | ||
مراجع | ||
احمدی، غلامعلی (1385). بررسی میزان همخوانی و هماهنگی بین سه برنامۀ درسی قصدشده، اجراشده و کسبشده در برنامۀ جدید آموزش علوم دورۀ ابتدایی. طرح پژوهشی، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی. فصلنامه علمی و پژوهشی تعلیم و تربیت، 22 (86)، 92- 51. ادیب منش، مرزبان؛ لیاقتدار، محمدجواد و نصراصفهانی، احمدرضا (1396). بررسی میزان دانش، نگرش و مهارت مدرسان و مدیران و امکانات موجود در اجرای برنامۀ درسی معنوی (موردمطالعه: دیدگاه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان)، دوفصلنامۀ مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 8 (16)، 118-89. امین خندقی، مقصود و نامخواه، مرضیه (1389). کاوشی در میزان توجه به موضوع برنامه درسی تربیتمعلم در حوزه تحقق برنامه درسی ایران. همایش برنامۀ درسی تربیتمعلم. دانشگاه شهید رجایی. تهران. بابایی، علی (1397). هوش موفق و تاثیر آن بر عملکرد دانشجویان در برنامه درسی جدید کارورزی دانشگاه فرهنگیان، دوفصلنامۀ مطالعات اموزشی و آموزشگاهی، 5 (14)، 122-109. برنامۀ درسی دورۀ کارشناسی پیوستۀ رشته آموزش ابتدایی (خاص دانشگاه فرهنگیان) (1396). جماعتی، رسول؛ مهدیزاده، امیرحسین؛ حکیمزاده، رضوان؛ عراقیه، علیرضا و فقیه آرام، بتول (1400). اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی تلفیقی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان، فصلنامۀ مطالعات مدیریت و رهبری در سازمانهای آموزشی، 1 (3)، 34-19. جمالیفر، محمدعلی؛ هاشمیمقدم، سید شمسالدین؛ عابدی کرجیبان، زهره و فقیهی، علیرضا (1398). تبیین شکاف میان برنامههای درسی قصدشده، اجراشده و کسبشدۀ دورۀ اول متوسطه و ارائۀ راهکارهای عملیاتی، فصلنامه تعلیموتربیت، 137(35)، 148-130. جواهرفروشزاده، عبدالرحیم (1381). طرحی برای بهبود نظام تربیتمعلم ایران اسلامی. (پایاننامه کارشناسیارشد). ، دانشگده تاریخ و فلسفه، شیراز، ایران. حاجیزاده، هانیه و کرمی، مرتضی (1393). تحلیل برنامۀ درسی قصدشده و اجراشدۀ دورۀ راهنمایی بر اساس مؤلفههای آموزش صلح یونسکو، پژوهش در برنامهریزی درسی، 11/2 (15)، 109-93. حسینپناه، مهدی؛ کرمی، مرتضی؛ جعفری ثانی، حسین و کارشکی، حسین (1396). ارزیابی میزان همخوانی برنامههای درسی قصدشده، اجراشده و کسبشدۀ دورۀ دوم ابتدایی در پرورش شایستگیهای پژوهشی، فصلنامۀ مطالعات برنامۀ درسی ایران، 11 (11)، 164-141. خروشی، پوران؛ نصراصفهانی، احمدرضا؛ میرشاهجعفری، سید ابراهیم و موسیپور، نعمتالله (1396). مدل مفهومی شایستگیهای مورد انتظار از دانشجومعلمان در برنامۀ درسی دانشگاه فرهنگیان بر اساس دیدگاه صاحبنظران، فصلنامۀ مطالعات اندازهگیری و ارزشیابی آموزشی، 7 (18)، 199-169. دهقان، عبدالمجید؛ مهرام، بهروز و کرمی، مرتضی (1395). ارزشیابی برنامۀ درسی دانشگاه فرهنگیان از حیث تربیتمعلم پژوهشگر (مورد: پردیسهای شهید بهشتی و شهید هاشمینژاد). دو فصلنامۀ مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 7 (13)، 100-135. ذاکری، مختار (1399). تجارب زیستۀ دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان از برنامۀ درسی رشته علوم تربیتی، فصلنامۀ آموزش عالی ایران، 12 (2)، 46-23. رئوف، علی (1379). بررسی جنبش جهانی برای بهسازی تربیت معلم. مشهد: انتشارات پژوهشکده تعلیموتربیت. زارعی، علی و دهقانی، مرضیه (1400). بررسی میزان هماهنگی و انطباق برنامۀ درسی قصدشده، اجراشده با کسبشدۀ درس دانش خانواده و جمعیت در جهت تقریب این سه برنامه، فصلنامۀ پژوهش در برنامه ریزی درسی، 18/2 (44)، 147-164 شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390). اساسنامۀ دانشگاه فرهنگیان. صمدی، معصومه (1402). واکاوی تسهیلگرهای مشارکت خانواده در سیاستگذاریهای تربیتی، فصلنامۀ علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 11 (23)، 154-125. فتحی، معصومه؛ سعدیپور، اسماعیل؛ ابراهیمی قوام، صفری و علی، دلاور (1397). موفقیت برنامۀ درسی دانشگاه فرهنگیان در ایجاد شایستگیهای حرفهای معلمی، فصلنامۀ مطالعات برنامه درسی ایران، 12 (50)، 166-139. فتحیواجارگاه، کورش (1392). اصول و مفاهیم برنامهریزی درسی. تهران: بال. قادرمرزی، حبیبالله؛ علی عسگری، مجید؛ معروفی، یحیی و حسینیخواه، علی (1396). مقایسه برنامۀ درسی قصدشده، اجراشده و کسبشدۀ درس کارورزی بهمنظور ارائۀ راهکار مناسب (موردمطالعه: دانشگاه فرهنگیان استان کردستان) ، فصلنامۀ تدریس پژوهی، 5 (3)، 143-131. کلباسی، افسانه؛ نصر، احمدرضا؛ خروشی، پوران و اطهری، زینب السادات (1394). بررسی مؤلفههای ارزشیابی واحد درسی و اجرای موردی آن توسط دانشجو معلمان مرکز شهید رجایی دانشگاه فرهنگیان اصفهان. فصلنامۀ پژوهش در برنامهریزی درسی، 12/2 (17)، 145-135. الماسی، حجتالله؛ زارعی زوارکی، اسماعیل؛ نیلی، محمدرضا و دلاور، علی (1396). ارزشیابی برنامه درسی کارورزی چهار در دانشگاه فرهنگیان بر اساس مدل ارزشیابی هدفمحور تایلر، فصلنامه تدریس پژوهی، 5 (1)، 24-1. مرزوقی، رحمتالله و رضاییان، سجاد (1402). الگوی مدرسۀ اسلامی حکمت از منظر دلالتهای تربیتی عقل، فصلنامۀ علوم تربیتی از دیگاه اسلام، ۱۲ (24)، 35-5. معروفی، یحیی؛ حسنی، حسین و موسیپور، نعمتالله (1397). بررسی سطح همخوانی برنامۀ درسی قصدشده و اجراشدۀ دروس تربیتی دورۀ کارشناسی پیوستۀ آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان، دوفصلنامۀ مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، 7 ()18، 98-71. معروفی، یحیی؛ حسنی، حسین و موسیپور، نعمتالله (1398). کاوش برنامۀ درسی اجراشده دروس تربیتی؛ نظریه دادهبنیاد، فصلنامۀ پژوهشهای برنامه درسی، 9 (1)، 125-75. Cofre, H., Gonzalez-Weil, C., Vergara, C., Santibanez, D., Ahumada, G., Furman, M. & Perez, R. (2016). Science Teacher education in South America: The Case of Argentina, Colombia and Chile. Journal of Science Teacher Education, 26, 45-63. Cabrita, i., Lucas, M., Capelo, A. & Ferreira, A. (2017). Maths in-service teacher training and the restructuring of secondary education in East-Timor. Procedia-social and Behavioral Sciences, 186, 649-655. Darling-Hammond. (2014). Strengthening Clinical Preparation: The Holy Grail of Teacher Education DeLuca, C., Chavez, T., Bellara, A. & Cao, C. (2013). Pedagogies for preservice assessment education: Supporting teacher candidates’ assessment literacy development. Teacher Educator, 48, 128-142. Ratcliff, J. L. (1996). What is a curriculum and what should it be? Handbook of the under graduate curriculum: a comprehensive guide to purposes, structures, practices, and change, Jossey Boss Publisher, first edition, 9-10. Tsang, A. (2022). Comparing and contrasting intra-and inter-cultural relations and perceptions among mainstream and minority students in multicultural Viera, J. (2020). Cognitive Demand and the Level of Alignment in the Mathematics Items of the STAAR Test and the Textbook Tasks in the Intended Curriculum for 7th, 8th, and Algebra 1 Students in South Texas (Doctoral dissertation, Texas A&M University-CorpusChristi). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 108 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 116 |