
تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 528 |
تعداد مقالات | 4,593 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,772,399 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,487,589 |
مبانی زیباییشناختی حیات طیبه در قرآن و دلالتهای تربیتی آن با تأکید بر سواد زیباییشناختی دانشجومعلمان | ||
علوم تربیتی از دیدگاه اسلام | ||
مقاله 5، دوره 13، شماره 28، فروردین 1404، صفحه 117-144 اصل مقاله (928.38 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/esi.2025.246593.1805 | ||
نویسندگان | ||
علی محمد کیقبادی1؛ محسن فرمهینی فراهانی* 2؛ مهدی سبحانی نژاد3 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شاهد، تهران، ایران | ||
2استادگروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شاهد، تهران، ایران | ||
3دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شاهد تهران، ایران | ||
چکیده | ||
این پژوهش، با هدف بررسی مبانی زیباییشناختی حیات طیبه در قرآن و استخراج دلالتهای تربیتی آن (اهداف و اصول) با تأکید بر سوادِ زیباییشناختیِ دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان انجام شد. روش پژوهش از منظر هدف، بنیادی و از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی- تحلیلی است و جامعه مورد مطالعه، شامل همه اسناد و منابع موجود و معتبر قرآنی، اسلامی، تربیتی، علمی و فلسفی و نمونه مورد مطالعه شامل آیات وابسته به زیباییشناختی حیات طیبه و سواد زیبایی شناختی، کتب و مقالات مرتبط با موضوع پژوهش بود. از روش اسنادی و فیشبرداری برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، همچنین از شیوههای «تحلیل مفهومی» و «روش استنتاج پیش رونده» استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد که عمدهترین مبانی مستخرج از زیباییشناسی حیات طیبه در قرآن عبارتند از: الله، منشأ زیبایی، انسان رونوشتی از زیبایی مطلق، گستردگی، جامعیت و تنوع زیباییشناختی در قرآن، زیبایی دوستی امری فطری در انسان و بر اساس مبانی مذکور، هدف غایی، رسیدن به حیات طیّبه است و با توجه به نتایج پژوهش، مهمترین اهداف واسطهای برای یافتن حیات طیبه عبارتند از: تعمیق شناخت نسبت به زیبایی مطلق، پرورش درک زیباییشناختی، آشنایی با تنوع مفهوم زیبایی، تربیت ذوق هنری متعالی و مهمترین اصول تربیتی عبارتند از: تربیتِ حسّ زیباییشناختی، تربیت براساس فطرت، اُنس با قرآن، ایجاد محیط آموزشی زیبا، تعادل، پرورش حس کنجکاوی و خلاقیت، توجه به زیبایی در طبیعت؛ فلذا با توجه به نتایج پژوهش حاضر میتوان نتیجه گرفت که با مهیا کردن زمینه برای سوق دادن دانشجومعلمان جهت درک نقش اسماءالحسنی در زندگی و با کاربرد اهداف و اصول مستخرج از مبانی، میتوان به تربیتی جامع و متعادل برای دانشجومعلمان و به تبع آن به پرورش و ارتقای بهتر سواد زیباییشناختی جامعه به ویژه دانش آموزان دست یافت. | ||
کلیدواژهها | ||
حیات طیبه؛ قرآن کریم؛ سواد زیباییشناختی؛ دانشجومعلمان؛ دانشگاه فرهنگیان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Aesthetic Foundations of the Pure life in the Quran and its Educational Implications with an Emphasis on the Aesthetic Literacy of Student -teachers | ||
نویسندگان [English] | ||
Ali Mohammad Keyghabadi1؛ Mohsen farmahini farahani2؛ Mahdi Sobhaninejat3 | ||
1PhD student in Philosophy of Education, Shahed University in Philosophy of Education, Shahed University, Tehran, Iran | ||
2Professor, Department of Philosophy of Education, Shahed University, Tehran | ||
3Associate Professor, Department of Philosophy of Education, Shahed University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
This research was conducted with the aim of investigating the aesthetic foundations of the pure life in the Quran and extracting its educational implications (goals and principles) with an emphasis on the aesthetic literacy of student teachers at Farhangian University. The research method is fundamental in terms of the objective and descriptive-analytical in terms of the method of data collection. The study population included all existing and valid Quranic, Islamic, educational, scientific and philosophical documents and sources, and the study sample included verses related to the aesthetics of the pure life and aesthetic literacy, books and articles related to the research topic. The documentary and record-taking methods were used to analyze the information, as well as the methods of "conceptual analysis" and "progressive inference method". The findings of the study showed that the main principles extracted from the aesthetics of the pure life in the Quran are: Allah, the source of beauty, man is a copy of absolute beauty, vastness, comprehensiveness and diversity, beauty and friendship are innate in humans and based on the aforementioned principles, the ultimate goal is to achieve a pure life. According to the results of the study, the most important intermediate goals for finding a pure life are: deepening knowledge of absolute beauty, cultivating aesthetic understanding, becoming familiar with the diversity of the concept of beauty, cultivating a sublime artistic taste, and the most important educational principles are: cultivating an aesthetic sense, educating based on nature, communion with the Quran, creating a beautiful educational environment, balance, cultivating a sense of curiosity and creativity, and paying attention to beauty in nature. According to the results of the present study, it can be concluded that by providing a basis for encouraging student teachers to understand the role of Asma' al-Hasani in life and by applying the goals and principles derived from the foundations, a comprehensive and balanced education for student teachers can be achieved, and consequently, the better development and promotion of the aesthetic literacy of society, especially students, can be achieved. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Hayat Tayyiba, Holy Quran, aesthetic literacy, student- teachers, Farhangian University | ||
مراجع | ||
قرآن کریم (1378) (محمدمهدی فولادوند، مترجم). تهران: دار القرآن الکریم.
نهجالفصاحه (1385). مجموعه سخنان و خطبههای رسول اکرم (ص) (ابوالقاسم پاینده، مترجم). قم: انتشارات اندیشه هادی.
نهجاالبلاغه (1380). مترجم، علی دشتی. چ چهارم. قم: مؤسسه فرهنگی انتشارات حضور.
آمِدی، عبدالواحد بن محمد (1386). غررالحکم و درر الکلم. دوره دو جلدی. (سیّد هاشم رسولی محلاتی، شارح و مترجم). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی .
ابراهیمینیا، علی؛ فیروزه زنگنه مطلق؛ جعفریان یسار، حمید؛ و محمدی نائینی، مژگان (1399). تحلیل برنامه درسی تربیت زیباشناسانه در دانشگاه فرهنگیان. فصلنامه علمی تدریس پژوهی، 5 (8)، 192-164.
افلاطون. (1401). دوره کامل آثار، چهار جلدی.(محمد حسن لطفی، مترجم) چ پنجم. تهران : شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
باقری، خسرو ( 1389). در آمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران (جلد1). تهران: علمی و فرهنگی.
باقری، خسرو (1386). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی (جلد1). چ هفدهم، تهران: انتشارات مدرسه..
باقری پور، اشرف (1397). مبانی و اصول هنر و زیبایی در قرآن و سیره رضوی و کاربرد آن در هدایت انسان. رساله دکتری، رشته فلسفه هنر، دانشگاه بین المللی امامرضا (ع)، مشهد: دانشکده ادبیات و علوم انسانی (گروه فلسفه و هنر).
جوادی آملی، عبدالله (1391). مفاتیح الحیاه، چ بیست و ششم. قم: انتشارات اسراء.
پازوکی، شهرام (1384). حکمت هنر و زیبایی در اسلام. تهران: فرهنگستان هنر.
حُر عاملی، محمد بن حسن (1416ق). وسائل الشیعه، دوره سی جلدی. قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاءالتراث.
حسینزاده، امّ البنین (1400). الگویی برای تربیت زیبایی شناسانه براساس مبانی زیبایی در قرآن. دو فصلنامه علمی علومتربیتی از دیدگاه اسلام، تهران: دانشگاه امام صادق (ع) (پردیس خواهران)، 9 (16)، 137-111.
خورشیدی، عباس؛ غندالی، شهاب الدین؛ و حسینی فهرجی، محمد (1395). راهبردهـای یـادگیری و یاددهی در کلاس درس . تهران: معاونت آموزش متوسطه اداره کل آمـوزش و پـرورش شهرسـتان هـای استان تهران .
دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (1376). درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: انتشارات سمت .
راغب اصفهانی (1372). مفردات ألفاظ القرآن (غلامرضا خسروی حسینی، مترجم). دوره سه جلدی. تهران: مرتضوی.
شمس مفرحه، سید کاظم؛ شرفی جم، محمد رضا؛ ایروانی، شهین؛ و یاری قلی، بهبود (1397). تحلیل مفهوم، مبانی، اهداف و اصول عدالت تربیتی از منظر شهید مطهری. نشریه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 41(26)، 28-5.
شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390). مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران: وزارت آموزش و پرورش با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی.
طباطبایی، محمد حسین (1374). تفسیر المیزان (محمد باقر موسوی همدانی، مترجم). چاپ پنجم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
فرد دهکردی، داریوش؛ و مرتضوی نیا، زهراء سادات (1400). واژه شناسی مفهوم زیبایی در قرآن. جلوه هنر، فصلنامه علمی دانشگاه االزهراء، 4 (13)، 88-76.
فرمهینی فراهانی، محسن؛ رهنما، اکبر؛ و احمد آبادی آرانی، نجمه (1394). در آمدی بر دیدگاههای تربیتی ملا احمد نراقی. تهران : دانشگاه شاهد، مرکز چاپ و انتشارات.
فرمهینی فراهانی، محسن؛ احمد آبادی آرانی، نجمه؛ و حسینائی، فاطمه (1398). بررسی جایگاه حیات طیبه در سند تحول بنیادین و تبیین راهکارهای تحقق آن در آموزش و پرورش. نشریه علمی- پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. تهران : دانشگاه جامع امام حسین (ع)، 27(42)، 118-107.
کُلینی، محمد بن یعقوب (1369). اصول کافی. دوره چهارجلدی. (جواد مصطفوی، مترجم). تهران: قائم.
کومبز، جرالد و لو دانیل (1387). پژوهش فلسفی: تحلیل مفهومی (خسرو باقری، مترجم). و فصل اول از کتاب روششناسی مطاالعات برنامه درسی. ادموند. سی. شورت (محمود مهر محمدی و همکاران، مترجم). تهران: انتشارات سمت و وزارت آموزش و پرورش (پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش).
محمد بن علی بن بابویه القمی، الشیخ الصدوق (1407 ق). کتاب الخصال (تحقیق: علی، خراسانی؛ سید جواد، شهرستانی؛ مهدی، طه نجف؛ و محمدی عراقی، مجتبی). چ اول. قم : مؤسسه نشر اسلامی.
محمد بن بابویه القمی، الشیخ الصدوق (1378). عیون اخبار الرّضا (ع) (تصحیح ، سیّد مهدی حسینی لاجوردی). تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی جهان کتاب.
معاونت آموزشی و پژوهشی (1391). اساسنامه دانشگاه فرهنگیان. تهران : دانشگاه فرهنگیان.
مهرمحمدی، محمود؛ و عابدی، لطف علی (1380). ماهیت تدریس و ابعاد زیباییشناختی آن. مجله مدرس علوم انسانی (دانشگاه تربیت مدرس)، 5(3)، 56 -43.
میرباقری، فریدون (1395). زیباییشناسی. تهران: نشر دانشگاهی.
نبوی، سیّد صادق (1398). واکاوی و تحلیل فرآیند پذیرش دانشجو در دانشگاه فرهنگیان بهمنظور ارائه الگو. نشریه راهبردهای نوین تربیت معلمان، 5(8)، 152-127.
نبوی، سید صادق و نبوی سیده زهراء (1401). مصادیق هنجارهای اسلامی در میان دانشآموزان پسر دوره متوسطه دوم. دوفصلنامه علمی علوم تربیتی از دیدگاه اسلام. تهران: دانشگاه امام صادق (ع) ( پردیس خواهران )، 19(10)، 174-137.
هروی، حسینعلی (1381). شرح غزلهای حافظ. چ ششم. تهران: فرهنگ نشر نو.
Ahmad, M. F. (2021). A Study of Teachers’ Code of Conduct at Secondary School Level in Perspective of Teaching of Islamic Studies and Basic Islamic Information. Multicultural Education, 7(12), 433-445.
Broudy, H. S. (1994). Enlightened Cherishing : An essay on aesthetic education. Publisher.University of Illinois Press.
Chittick, W. C. (2011). The Aesthetics of Islamic Ethics. Islamic Philosophy and Occidental Henomenology in Dialogue, 6. Source: Springer Link Contemporary (1997 to Present).
Cazden, C., Cope, B., Fairclough, N., Gee, J., Kalantzis, M., Kress, G., ... & Nakata, M. (1996). A pedagogy of multiliteracies: Designing social futures. Harvard educational review, 66(1), 60-92.
Greene, M. (2008). Commentary: Education and the arts: The windows of imagination. Learning Landscapes, 2(1), 17-21.
Greene, M. (1994). Carpe diem: The arts and school restructuring. Teachers College Record, 95(4), 494-507.
Eisner, Elliot, W. (1994). The Educational Imagination. 3rd ed, New York: McMillan Publishing Company.
Wang, H. (2023). The application of multi-dimensional aesthetic education in teacher training. Frontiers in Education Research, 6(30), 156-160.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 292 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 36 |