اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 524 |
| تعداد مقالات | 4,543 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,689,982 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,448,395 |
تحلیل تطبیقی نظرات مفسران درباره تبارشناسی حضرت مریم(س) در قرآن کریم | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 1، دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 36، فروردین 1404، صفحه 1-26 اصل مقاله (1.39 M) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2025.247242.4049 | ||
| نویسندگان | ||
| اشکان جوانمرد1؛ محمد تقی دیاری بیدگلی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
| 2استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| حضرت مریم(س) تنها زنی است که قرآن کریم ۳۴ بار از وی نام برده و به تجلیل از فضایل شخصی و خانوادگی او پرداخته است. در برخی از آیات قرآنی از مریم(س)، با تعابیر «بنت عمران» و «اُخت هارون» یاد شده است. در همین راستا اهداف اصلی پژوهش، بررسی دلایل ورود قرآن کریم به تبارشناسی حضرت مریم(س) و تحلیل دیدگاه‌های مفسران صاحبنظر درباره عناوین «آل عمران» و «اُخت هارون» است. این پژوهش با روش تحلیلی ـ تطبیقی انجام شده و بر ضرورت اتخاذ رویکرد ادبی در تفسیر داستان‌های قرآنی تأکید می‌کند. نتایج پژوهش پیش‌رو از این قرار است: قرآن کریم با رویکردی اصلاحی و حکیمانه، تبار مریم(س) را به یکی از خاندان‌های برگزیده و پیامبرپرور(یعنی خاندان عمران) منتسب می‌کند تا هم از مریم در برابر اتهامات شنیع یهودیان مغرض دفاع کند و هم به تناقضات موجود در نسب‌نامه‌های اناجیل پایان دهد. قرآن همچنین با حذف نام «یوسف نجار» از نسب عیسی(ع)، بر نسب مادری «عیسی بن مریم» تأکید می‌ورزد. از نظر نگارنده، مراد قرآن از «هارون» در تعبیر قرآنی «یا أُخْتَ هارُونَ»، هارون نبی(ع) بوده و ارتباط مریم با وی به‌صورت سلالتی است. قرآن کریم همچنین مریم را دختر بلاواسطه «عمران» معرفی می‌کند. با این وجود هویت تاریخی عمران به دلیل عدم تحلیل مستقل شخصیت وی در قرآن برای مخاطبان مشخص نیست. از دیگر سو با عنایت به عدم ذکر نام «عمرام» پدر موسی و هارون در سرتاسر آیات قرآن و با درنظرگیری قرائن درون متنی، به نظر می‌رسد که مراد قرآن از «آل عمران» تنها خاندان پدری مریم(س) است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حضرت مریم(س)؛ عمران؛ آل‌عمران؛ اخت هارون | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Analysis of Commentators' Views on the Genealogy of the Virgin Mary in the Quran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ashkan Javanmard1؛ Mohammad Taqi Diyari Bidgholi2 | ||
| 1PhD student of Comparative Exegesis, Department of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Theology, University of Qom, Qom, Iran. | ||
| 2Professor, Department of Quran, and Hadith Sciences, Faculty of Theology, University of Qom, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The Virgin Mary is the only woman mentioned by name 34 times in The Holy Qurān, emphasizing her virtues. In some verses, she is called "bint ʿImrān" and "ukht Hārūn". This study examines why the Qurān highlights Mary’s genealogy and analyzes interpretations of "Āl ʿImrān" and "ukht Hārūn" by Qurānic scholars. Using an analytical-comparative approach, it advocates a literary interpretation of Qurānic narratives. The findings show that The Holy Qurān attributes Mary’s lineage to the esteemed family of Imran to counter accusations by biased Jewish groups and address inconsistencies in Gospel genealogies. By excluding "Yūsuf Najjār" from Jesus’ lineage, the Qurān underscores the maternal line of "Jesus, son of Mary." The study suggests that "Hārūn" in "ya ukht Hārūn" refers to the prophet Aaron, with Mary’s connection being genealogical and indirect. Mary is identified as the direct daughter of ʿImrān, though ʿImrān’s historical identity remains unclear due to limited Qurānic details. Additionally, the absence of "ʿImrām" the father of Moses and Aaron, in the Qurān, along with contextual evidence, supports the view that "Āl ʿImrān" refers to Mary’s paternal family. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| lineage of Mary, Āl ʿImrān, ʿImrān, ukht Hārūn | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
کتاب مقدس.
ابنکثیر، اسماعیل (1419ق)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیه.
ابوالسعود، محمد (1983م)، ارشاد العقل السلیم الى مزایا القرآن الکریم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
بیضاوى، عبدالله (1418ق)، انوار التنزیل و اسرار التاویل، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ثعلبى، احمد (1422ق)، الکشف و البیان، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
جوادی آملی، عبدالله ( 1383ش)، تسنیم، قم: مرکز نشر اسراء.
خلف الله، محمد احمد (1402ش)، هنر داستانی در قرآن کریم، مترجم: محسن آرمین، تهران: نشر نی.
خلف الله، محمد احمد (1999م)، الفن القصصی فی القرآن الکریم، لندن: سینا للنشر.
راد، علی(1397ش)، «تحلیل انتقادی شبهات تبار ابراهیم(ع)»، فصلنامه مشکاة، دوره 37، شماره4، صص 26-28.
رضا، محمد رشید (1414ق)، تفسیر القرآن الحکیم، بیروت: دار المعرفة.
رینولدز، گابریل سعید (2010)، قرآن و زیرمتن کتاب مقدسی آن، نیویورک: روتلج.
زمخشری، محمود بن عمر (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دار الکتاب العربی.
ساماران، شارل (۱۳۷۰ش)، روش تحقیق در علوم تاریخی، گروه مترجمان، مشهد: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی.
السواح، فراس (2011 م)، الانجیل بروایة القرآن، دمشق: دار علاء‌الدین للنشر.
شبانی، اعظم سادات؛ پارسا، فروغ (1402ش)، «تحلیل انتقادی دیدگاه خاورشناسان درباره تعابیر قرآنی اخت هارون و بنت عمران»، مجله مطالعات قرآن و فرهنگ اسلامی، دوره 7، شماره 1 ، صص75 تا 97.
شکری، محمد و همکاران (1395ش)، «پاسخی به شبهه اطلاق عنوان اخت هارون بر مریم در قرآن کریم»، مجله پژوهشهای قرآنی، دوره 21، شماره 79، صص 96-109.
الصعیدی، عبدالمتعال (1313ش)، «مریم أم عیسی علیه السلام؛ أخوتها لهارون بنوتها لعمران»، نشریةالمنار، شماره 517، صص760-767.
طباطبائی، محمدحسین (1402ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
طبرى، محمد بن جریر (1412 ق )، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، بیروت: دار المعرفة.
طبری، محمد بن جریر (1291ق)، تاریخ طبرى، لکهنو: مطبع منشی نولکشور.
طوسى (بی‌تا)، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار إحیاء التراث العربی .
عیوضی، حیدر (1392ش)، «دختری در محراب: مطالعه تطبیقی شخصیت مریم(ع) در سنّت مسیحی ـ اسلامی»، نشریه تفسیر اهل‌بیت، دوره 1، شماره 2، صص 95-110.
فخر رازى، محمد بن عمر (1420ق) ، التفسیر الکبیر-مفاتیح الغیب، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
قطب، سید (1425ق)، فى ظلال القرآن، بیروت: دار الشروق.
قمى، على بن ابراهیم (1363ش)، تفسیر القمی، قم: دار الکتاب.
مراد، سلیمان علی (2008م)، «مریم در قرآن: بازنگری در ارائه او»، مجموعه مقالات قرآن در بافت تاریخی آن، ویرایش گابریل سعید رینولدز، لندن: روتلج، صص 163–174.
مقاتل بن سلیمان (1423ق)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت: دار احیاء التراث.
نوویرث، آنجلیکا (2005)، «مریم و عیسی، متوازن‌سازی پدرسالاران کتاب مقدس: بازخوانی سوره مریم در سوره آل عمران»، نشریه پارول دو لوریان، جلد 30، صص 231-260.
نوویرث، آنجلیکا (2009)، «تصور مریم در مجادله با عیسی: خوانش سوره مریم و متون مکی مرتبط در فرآیند ارتباطی قرآن»، مطالعات در خاستگاه‌های اسلامی: قرآن در بافت تاریخی آن، ویرایش بنیامین جوکیچ، اولریش و همکاران، برلین: د گرویتر، صص 383-416.
بل، ریچارد (1925م)، خاستگاه‌های اسلام در محیط مسیحی، لندن: مک‌میلان.
وبگاه‌های اینترنتی:
تویسرکانی، روزبه (1386ش)، «مریم مقدس خواهر هارون نیست!»، نشر الکترونیکی در سایت اندیشکده یهود، بازیابی شده از: https://jscenter.ir/judaism-and-islam/israiliyyat/15413/ مریم-مقدس-خواهر-هارون/
جوادی آملی، عبدالله (1402ش)، «تفسیر آیات ۲۷ تا ۳۵ سوره مریم _ بخش دوم»، بازیابی شده از: http://sokhanrani.iranseda.ir/detailsalbum/?g=536723
چلیک، ارجان (2022م)، « از مریم تا مریم: نسبتی مسیحایی در قرآن»، نشر الکترونیکی آکادمیا، بازیابی شده از: https://www.academia.edu/21983615/Miriam_to_Mary_A_Messianic_Lineage_in_the_Quran | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 324 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 65 |
||