اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 524 |
| تعداد مقالات | 4,543 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,690,055 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,448,414 |
صحت‌سنجی وکالت معلق در طلاق با نگاهی به آراء قضایی | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 اردیبهشت 1404 اصل مقاله (1.46 M) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/flj.2024.245218.1947 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدمحمدعرفان فرهانی* 1؛ مهدی منتظر قائم2 | ||
| 1دانش آموخته کارشناسی ارشد فقه و حقوق خصوصی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار گروه حقوق اسلامی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از تقسیمات کاربردی عقد و ایقاع، تقسیم به منجز و معلق است. عقد معلق به معنای عقدی است که ایجاد یا اثر آن متوقف بر امر دیگری خارج‌از عقد باشد. قصد طرفین در عقد معلق این است که عقد ایجاد شود؛ ولی اثر آن موکول به رخداد امر دیگری در آینده باشد. در وکالت معلق در طلاق، زوج زوجه را وکیل در امر طلاق می‌کند؛ لکن وکالت اثر اجرایی ندارد تا زمانی که معلق علیه، مثل اعتیاد زوج به مواد مخدر، محقق شود. این عقد وکالت معلق، ممکن است در قالب شرط نتیجه ضمن عقد نکاح یا به‌طور مستقل منعقد شود. در فقه امامیه اجماع بر اشتراط تنجیز در همۀ عقود و به‌طور خاص عقد وکالت و ایقاع طلاق وجود دارد؛ لکن بعضی از فقها در اشتراط تنجیز به استناد اجماع خدشه وارد کرده‌اند. دلایل عقلی دیگری نیز در اشتراط تنجیز در کتب فقهی ذکر شده، که همۀ آن‌ها خدشه‌پذیر است. این تحقیق بنیادی با روش توصیفی ـ تحلیلی به این نتیجه می‌‌‌‌رسد که با توجه به عمومات و اطلاقات ادلۀ وجوب وفای به عقود و عدم قابلیت موانعی که برخی از فقها مطرح کرده‌اند، می‌توان عقد معلق را صحیح دانست. قانون مدنی نیز تنجیز در بعضی از عقود مثل ضمان و نکاح و ایقاعات را مثل طلاق به‌صراحت شرط دانسته، و درخصوص بعضی از عقود ساکت است. در رویۀ قضایی نیز وکالت معلق و به‌طور کلی عقد معلق پذیرفته شده است. راهکار حقوقی تصحیح وکالت معلق و به‌طور کلی عقد و ایقاع معلق، تفصیل بین تعلیق در انشاء (ایجاد) عقد و تعلیق در منشأ (اثر) عقد است. تعلیق در انشاء عقلاً محال است و تعلیق در منشأ عقد و ایقاع با توجه به ناتمام‌بودن ادلۀ بطلان آن و با استناد به ادلۀ عام عقود امضایی صحیح است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایقاع معلق؛ تعلیق در انشاء؛ تعلیق در منشأ؛ تنجیز؛ طلاق؛ فقه؛ وکالت معلق | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Evaluating of Granting Conditional Agency in Divorce by Reviewing Judicial Decisions | ||
| نویسندگان [English] | ||
| seyedmohammaderfan farhani1؛ mahdi montazerqaem2 | ||
| 1Master's graduate in Jurisprudence and Private Law from the University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran. | ||
| 2Department of Islamic Law, Faculty of Judicial Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the functional divisions of contract and unilateral legal act is the division into definitive and conditional. Conditional contracts refer to contracts whose creation or effect is suspended by circumstances external to the contract. It is intended by the parties in a conditional contract to create a contract, but its effect will not take place until an external circumstance occurs in the future. In conditional agency in divorce, the husband appoints the wife as an agent in the divorce matter, but the agency will not be effective until some external circumstance arises, such as the husband's drug addiction. This conditional agency contract may be concluded in the form of a corollary condition as an integral part of the marriage contract or separately. In Imamiyyah jurisprudence, there is consensus regarding the stipulation of unconditionality in all contracts, particularly agency contracts and unilateral legal acts of divorce. In spite of this, some jurists have objected to the stipulation of unconditionality by virtue of consensus. Other rational reasons are cited in jurisprudence books for the stipulation of unconditionality, all of which can be contested. This fundamental research, by using a descriptive- analytical method, concludes that considering the generality and absoluteness of the evidence for the obligation to fulfill contracts and impossibility of the obstacles that some jurists have raised, the conditional contract should be considered valid. Civil law also explicitly considers unconditionality as a necessary condition in some contracts such as guarantee, marriage, and unilateral legal acts, such as divorce, while being silent about others. The judicial procedure accepts conditional agencies and conditional contracts in general. The legal solution for rectification of the conditional agency and in general the conditional contract and postponed unilateral legal action is to distinguish between the suspension of creation of the contract and the suspension in the creature (effect) of the contract. Suspension of creation is logically impossible, and suspension in the creature of contract and unilateral legal act is valid and it is located in the outside world and is widely used in people's legal affairs. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| conditional agency, postponed unilateral legal act, jurisprudence, divorce, unconditionality, suspension of creation, suspension in creature | ||
| مراجع | ||
|
ابن ادریس، محمد بن احمد (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر (1406 ق). المهذب. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر (1411 ق). جواهر الفقه ـ العقائد الجعفریه. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
ابن قدامه، عبد اللّه بن احمد (1388 ق)، المغنی. قاهره: مکتبة القاهرة.
ابوحبیب، سعدی (1408 ق). القاموس الفقهی لغة وإصطلاحاً. دمشق: دار الفکر.
امامی نمینی، محمود (1383). بطلان یا صحت تعلیق در اعمال حقوقی. نشریه مطالعات اسلامی، (63)، ص11-ا4.
امامی، حسن (1347). حقوق مدنی. تهران: انتشارات کتابفروشی اسلامیه.
انصاری، مرتضی بن محمدامین (1415 ق). کتاب المکاسب. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.
تقوی، سیدحسین؛ کرامتی، داود (1396). تبیین فقهی و حقوقی طلاق زوجه ناشی از وکالت. مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، (2)، ص 141-149.
حسینی مقدم، سید عسکری (1382). تعلیق در عقود و ایقاعات. کاوشی نو در فقه اسلامی، 10(36)، ص251-187.
حسینى مراغى، عبد الفتاح بن علی (1417 ق). العناوین الفقهیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
حکیم، محسن (1416 ق). مستمسک العروة الوثقى. قم: مؤسسة دار التفسیر.
حکیم، محسن (بی‌تا). نهج الفقاهة. قم: انتشارات 22 بهمن.
خلیل بن احمد (1410 ق). کتاب العین. قم: هجرت.
خوئى، ابوالقاسم (1377). مصباح الفقاهة (المکاسب). قم: مکتبة الداوری.
روحانی شهرکی، زینب؛ علوی وثوقی، یوسف؛ راغبی، محمدعلی (1400 ش). توجیه فقهی طلاق پس‌از نکاح تحلیل. دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده، 26 (74)، ص251-271.
سبحانی، جعفر (1389). طلاق معلق و سوگند بر طلاق. نشریه فقه اهل بیت علیهم السلام، 16(62)، ص 26-46.
سبحانى تبریزى، جعفر (1433 ق). الموجز فی أصول الفقه. قم: مؤسسۀ امام صادق.
شهید ثانى، زین‌الدین بن على (1413 ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
صفائی، سیدحسین (1360). دربارۀ وکالت در طلاق: وکالت زوجه در طلاق. نشریه دانشکده حقوق و علوم سیاسی، (22)، ص 77-100.
صفائی، سیدحسین (1360). وکالت زوجه در طلاق و تفویض حق طلاق به او. مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 22(0)، ص 77-99.
طریحى، فخرالدین بن محمّد (1416 ق). مجمع البحرین. تهران: کتابفروشى مرتضوى.
طوسى، محمد بن حسن (1387 ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
طوسى، محمد بن حسن (1407 ق). الخلاف. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
عاملى غروی، جواد بن محمد (بی‌تا). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
عاملى، یاسین عیسى (1413 ق). الإصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة. بیروت: دار البلاغة للطباعة والنشر والتوزیع.
عبد الرحمان، محمود (1419 ق). معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة. قاهره: دار الفضیلة.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1410 ق). إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1414 ق). تذکرة الفقهاء. قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
علم‌الهدی، علی بن حسین (1415 ق). الإنتصار فی انفرادات الإمامیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
علی‌آبادی، علی (1393). عقد معلق در قانون مدنی، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 6(11)، ص 191-210.
غلامعلی‌زاده کجو، محمد؛ اسماعیل، رضایی (1399). طلاق مشروط از منظر فقه فریقین. مجموعه مقالات نهمین همایش ملی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران، ص1162 – 1171.
فهیمی، عزیزالله؛ شاهی، احد (1393). ایقاع، تعلیق و شرط فاسخ. مجله حقوقی دادگستری، 78(86)، ص 141-163.
فیومى، احمد بن محمد (بی‌تا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: منشورات دار الرضی.
قائمی، لیلا (1396). تعلیق در ایقاعات. نشریه مطالعات حقوق، 2(16)، ص 69-83.
کاتوزیان، ناصر (1394). اعمال حقوقی قرارداد ـ ایقاع. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1398). دورۀ حقوق مدنی قواعد عمومی قراردادها. تهران: گنج دانش.
محقق حلی، جعفر بن حسن (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال والحرام. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
محقق کرکی، علی بن حسین (1414 ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
مرتضی زبیدى، محمّد بن محمّد (1414 ق). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
مشکینى اردبیلی، على (1434 ق). مصطلحات الفقه. قم: دار الحدیث.
مصطفوى، حسن (1402 ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: مرکز الکتاب للترجمة والنشر.
مظفر، محمدرضا (1390). اصول فقه (محسن غرویان و علی شیروانی، مترجمان). قم: دار الفکر.
مکارم شیرازى، ناصر (1427 ق). دائرة المعارف فقه مقارن. قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب علیه السلام.
نائینى، محمدحسین (1373 ق). منیة الطالب فی حاشیة المکاسب. تهران: المکتبة المحمدیة.
نائینى، محمدحسین )1413 ق). المکاسب والبیع. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
هاشمى شاهرودى، سید محمود (1426 ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام. قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
یزدی، محمد کاظم بن عبدالعظیم (1415 ق). سؤال و جواب. تهران: مرکز نشر العلوم الإسلامی.
یزدی، محمد کاظم بن عبدالعظیم (1421 ق). حاشیة المکاسب. قم: مؤسسه اسماعیلیان. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 44 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 74 |
||