اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 524 |
| تعداد مقالات | 4,543 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,689,982 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,448,395 |
واکاوی مبانی مسئولیت مدنی شهرداری‌ها در حوادث فروریزش ساختمان | ||
| پژوهشنامه حقوق اسلامی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 فروردین 1404 اصل مقاله (901.09 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/law.2025.247717.3703 | ||
| نویسندگان | ||
| سجاد رسولی جزی1؛ پگاه سرمدی* 2؛ محمد نظری ندوشن3 | ||
| 1دانش‌آموخته دکتری حقوق خصوصی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، میبد، ایران. | ||
| 2استادیار، گروه حقوق، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، میبد، ایران. | ||
| 3استادیار، گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، میبد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| صنعت ساختمان‌سازی با چالش‌های گوناگون حقوقی دست به‌گریبان است. قانونگذار ایرانی درباره تخلفات موضوع ماده 100 قانون شهرداری رویکرد جرم‌انگارانه نداشته و از طرفی ضمانت اجرای مناسبی نیز برای ایفای به‌موقع تعهدات ناشی از مقررات ملی ساختمان در نظر نگرفته است. این کاستی‌ها، موجب شده تا مسئولان شهرداری‌ها وظایف قانونی خود در راستای جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرمجاز را به‌درستی انجام نداده و سودجویی از جریمه‌های تخلفات ساختمانی موجب تعارض منافع شهرداری گردد. غفلت قانونگذار و تعارض منافع پیش‌گفته، نقش مهمی در حوادث ساختمانی داشته و خواهد داشت. در این مقاله، با روش توصیفی تحلیلی به این پرسش پاسخ داده شده است که چالش‌های فقهی و حقوقی مسئولیت مدنی شهرداری در خسارات ناشی از ریزش ساختمان‌ها چیست و مبانی آن کدام است؟ مطالعه نصوص فقهی و حقوقی و هم‌چنین رویه قضائی، نشان می‌دهد که نقص و پراکندگی قوانین، ضمانت اجرای ناکارآمد و عدم مقرره‌گذاری کافی، از مهم‌ترین علل به‌وجود آمدن وضع موجود به شمار می‌روند. عوامل یادشده ایفای به‌موقع تعهدات قانونی، قضایی و اجرایی مالکان، پیمانکاران و بسیاری از سازمان‌ها را تحت تأثیر قرار داده و بستر مناسبی برای ارتکاب تخلف، ترک فعل و جرایم ارتکابی توسط شهرداری‌ها شده است. در خصوص مبانی این مسئولیت می‌توان گفت که ادله‌ای چون قاعده احسان، عدم ضمان امین و تقدم منفعت عمومی که مخالفان ضمان شهرداری به آن استناد می‌کنند، در همه فروض مقبول نیست. ازاین‌رو، در بحث حاضر ادله خاص ضمان یعنی قاعده لاضرر، اتلاف و تسبیب مقدم انگاشته شده است. بر پایه مبانی متعددی مانند قاعده ولایت حاکم، نظم عمومی و اصل عدل و انصاف، شهرداری چون سایر اشخاص مسئول جبران خسارات وارده خواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مسئولیت مدنی شهرداری؛ ساختمان‌سازی؛ تخلفات ساختمانی؛ فروریزش ساختمان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Analysis of the Jurisprudential Foundations of Municipal Civil Liability in Building Collapse Incidents | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sajjad Rasouli Jazi1؛ Pegah Sarmadi2؛ Mohammad Nazari Nodushan3 | ||
| 1PhD in Private Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Meybod University, Meybod, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Meybod University, Meybod, Iran. | ||
| 3Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Meybod University, Meybod, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Context & Objective: The construction sector in Iran is entangled in numerous legal complications, particularly concerning unauthorized developments and structural safety. Article 100 of the Iranian Municipal Law lacks a criminal enforcement framework, and the National Building Regulations suffer from weak compliance mechanisms. These legal shortcomings have resulted in a widespread failure of municipalities to prevent illegal construction, further exacerbated by financial motivations tied to violation fines, creating an institutional conflict of interest. These deficiencies significantly contribute to incidents involving building collapses. This article aims to investigate the jurisprudential foundations and the civil liability of municipalities in such events. The core research question explores the nature and scope of municipal civil liability in light of Islamic legal principles and Iranian legal practice. Method & Approach: This study employs a doctrinal methodology combined with an inductive analytical approach. It systematically examines Islamic jurisprudential sources, statutory provisions, and judicial precedents in Iran to identify the normative and legal bases for municipal responsibility. Findings: The analysis indicates that fragmented legislation, weak enforcement mechanisms, and insufficient regulatory clarity are pivotal factors in the failure of key stakeholders—including property owners, contractors, and municipal bodies—to meet their legal and regulatory responsibilities. These issues create conditions conducive to misconduct and neglect. Moreover, traditional defenses such as the non-liability of trustees and public interest arguments do not hold uniformly in cases involving municipal inaction or misconduct. Instead, principles like la-zarar (no harm), itlaf (destruction), and tasbib (causation) are more directly applicable in holding municipalities accountable. Conclusion: The study concludes that municipalities, by virtue of their regulatory role and legal identity, bear civil liability for damages resulting from building collapses when their failure to enforce construction laws contributes to such events. Relying on Islamic jurisprudential doctrines such as wilayat al-hakim (governmental guardianship), public order, and foundational principles of justice and equity, the research asserts that municipal entities cannot evade liability under the guise of public function. Rather, they are legally and morally obliged to provide redress for harms resulting from their regulatory failures. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Civil Liability of Municipalities, Building Construction, Construction Violations, Building Collapse | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 68 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 13 |
||