اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 541 |
| تعداد مقالات | 4,681 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,238,990 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,871,426 |
حقِ بر نام کودک در حقوق ایران و امریکا | ||
| فقه و حقوق خانواده | ||
| مقاله 9، دوره 30، شماره 83، مهر 1404، صفحه 217-245 اصل مقاله (663.93 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/flj.2025.247280.2106 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی ملائی* | ||
| استادیار گروه اقتصاد دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، سمنان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در نظام فقهی حقوقیِ خانواده، حق نام‌گذاری کودکان به والدین کودک اعطا شده و کودک نیز حقوق متعددی بر نام خود دارد.«نام» یک پدیدۀ چند وجهیِ فرهنگی، تاریخی، سیاسی، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و حقوقی است و گاهی در مقولاتی نظیر نام تجاری، آثار اقتصادی نیز دارد که در طول زمان متحول شده است. با عنایت به فلسفۀ حقوق که نظم بخشی به پدیده‌هاست، هر نوع قاعده‌گذاری درخصوص نام‌ها، وجوه فوق را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به رغم اهمیت آثار فوق، تاکنون مطالعات جامعی دراین خصوص صورت نگرفته است که ضرورت پژوهش حاضر را مضاعف می‌کند. سؤال اصلی آن است که دامنۀ «حقوقِ بر نام» کودک تا کجاست و چگونه حقوق فوق، استیفاء و تضمین می‌شود؟ نگارنده ضمن استفاده از روش هرمنوتیک به این باور رسیده است که دامنۀ حقوقِ بر نامِ کودکان گسترده است و حق انتخاب نام، حق داشتن نام مناسب، حق داشتن نام مشابه، حق ثبت نام، حق تغییر نام و حق تبلیغ نام، بخشی از مصادیق آن است. به نظر می‌رسد اولیای کودک و کودکِ ممیز، حق استیفای حقوق فوق را دارند؛ لیکن رویۀ قضایی دراین خصوص منسجم نیست و نظام قانونی نیز، ناقص و مجمل است و نیاز به اصلاح دارد. پیشنهاد می‌شود قانونگذار در قوانین ثبت احوال یا مدنی یا حمایت خانواده، به طور صریح حقوق مزبور را به رسمیت بشناسد و مقام صالح برای استیفاء و دیگرتشریفات آن را مشخص کند و در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، مصادیق مجرمانۀ آن را تبیین کند. نگارنده دو مادۀ پیشنهادی را جهت تصویب مطرح کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حق بر نام؛ حقوق مدنی ایران؛ حقوق مدنی آمریکا؛ هویت کودک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Right to a Child’s Name in Iranian and American Law | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mahdi mollaei | ||
| Assistant Professor of Law, Faculty of Management, Shahroud University of Technology, Shahroud, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| In the jurisprudential–legal framework of family law, the right to name a child is entrusted to the parents, while the child also enjoys several entitlements concerning their name. A “name” is a multifaceted phenomenon encompassing cultural, historical, political, psychological, sociological, and legal dimensions, and in certain contexts—such as trade names—it carries economic implications that have evolved over time. Since the philosophy of law aims to regulate social phenomena, any legislative intervention regarding names inevitably affects these dimensions. Despite the significance of this issue, comprehensive research remains scarce, which highlights the necessity of the present study. Adopting a hermeneutic and comparative method with reference to American law, this research investigates the scope of a child’s rights to a name. These rights include the right to choose a name, the right to an appropriate name, the right to a similar name, the right to register a name, the right to change a name, and the right to publicize a name. Both parents and discerning minors are entitled to exercise these rights. However, judicial practice in this area remains inconsistent, while existing legislation is fragmented and insufficient. Accordingly, it is recommended that legislators explicitly recognize these rights in civil registration, civil, and family protection laws, while also designating the competent authority for their enforcement. Furthermore, the Law on the Protection of Children and Adolescents should clearly identify the criminal dimensions of violations in this regard. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| right to a name, Iranian civil law, American civil law, child identity | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
احمدی، بابک (1389). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز نشر.
اسدی، لیلا سادات (1387). حق کودک بر هویت. فقه و حقوق خانواده، 13 (49)، ص 26-46.
پروین، فرحناز (1389). سیاست جنایی ایران در حمایت از اسناد سجلی. تهران: دانشگاه تهران.
تیموری، هاجر (1396). بررسی مردم شناختی علل فرهنگی تغییر نام. تهران: دانشگاه آزاد‌اسلامی.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1376). مقدمۀ عمومی علم حقوق. تهران: گنج دانش.
حر عاملى، محمد بن حسن(1414 ق). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. قم:مؤسسه آل البیت.
حلبی، علی‌اصغر (1366). دانشنامۀ عمومی. تهران: مؤسسه پیک ترجمه و نشر.
دهخدا، علی‌اکبر (1367). لغت‌نامه دهخدا. تهران: دانشگاه تهران.
سنهوری، عبدالرزاق احمد (1391). مصادر الحق فی الفقه الإسلامی. تهران: خرسندی.
صالحی، حمیدرضا؛ اسماعیل‌پور، مائده (1393). تأملاتی در کودک‌آزاری با رویکردی بر قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب 1381. فقه و حقوق خانواده، 19 (61)، ص 117-142.
صفائی، حسین؛ قاسم‌زاده، مرتضی (1389). حقوق مدنی اشخاص و محجورین. تهران: سمت.
طبرسی، حسن بن فضل (1370). مکارم الأخلاق. قم: الشریف الرضی.
طبری، محمد بن جریر (1412 ق). جامع البیان. بیروت:دار المعرفة.
طبیبی، مرتضی؛ علیان، آزاده؛ راعی، مسعود (1392). سازوکارهای حمایت از حقوق کودک دربرابر مجازات و تنبیه ازنظر فقه و حقوق. فقه و حقوق خانواده، 18 (58)، ص 81-106.
عباسی، عاطفه (1389). بررسی مقایسه‌ای قوانین و مقررات ایران با کنوانسیون حقوق کودک. فقه و حقوق خانواده، 15 (53)، ص 96-117.
عمید، حسن (1375). فرهنگ عمید. تهران: امیر کبیر.
قندالی، محمد (1397). تغییر نام و نام خانودگی اشخاص. تهران: دانشگاه تهران.
کاتوزیان، ناصر (1383). مبانی حقوق عمومی. تهران: سمت.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407 ق). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى(1403 ق). بحارالأنوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
معارف، نجم‌الدین (1389). بررسی ساختار، وظایف و عملکرد هیأت‌های حل اختلاف ثبت‌احوال. تهران: دانشگاه تهران.
معین، محمد (1386).فرهنگ معین. تهران: زرین.
معینی‌فر، محدثه (1391). بررسی حق کودک بر هویت در اسلام و اسناد بینالمللی. فقه و حقوق خانواده، 17 (56)، ص 117-142.
متقی، علی بن حسام‌الدین(1409 ق). کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال. بیروت: مؤسسة الرسالة.
وفائی‌کیا، هلنا (1390). موارد رسیدگی قضایی به دعاوی ثبت‌احوال. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 70 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 37 |
||