
تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 541 |
تعداد مقالات | 4,681 |
تعداد مشاهده مقاله | 10,238,990 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,871,426 |
پیشرانهای مؤثر بر حجاب و پوشش در جمهوری اسلامی ایران؛ رویکردی آیندهپژوهانه | ||
دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق) | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 شهریور 1404 | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/rc.2025.247756.2089 | ||
نویسندگان | ||
سید محمد حسین بدیعی خمسه فرد* 1؛ محمد علی فائضی2؛ محمد نوروزی3 | ||
1دانشجوی دکتری، آینده پژوهی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، جمهوری اسلامی ایران | ||
2دانشجوی دکتری، دانش اجتماعی مسلمین، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، جمهوری اسلامی ایران. | ||
3استادیار، معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، جمهوری اسلامی ایران. | ||
چکیده | ||
حجاب و پوشش را میتوان یکی از مهمترین مولفههای هویتی و فرهنگی، ایران اسلامی دانست، مولفهای که خواسته و ناخواسته به عنصری پایهای در جامعهسازی تبدیل شده و هویت ایرانی- اسلامی اصیل به آن گره خورده است. پیچیدگی موضوع و حساسیت نظری و اجرایی آن سبب شده است که همواره به عنوان امری چالشی در فضای سیاستگذاری محسوب گردد. در پژوهش حاضر که با رویکردی آیندهپژوهانه – سیاستگذارانه و با استفاده از روش میکمک تعریف شده است، پس از اخذ مصاحبههای عمیق، 60 پیشران تعریف شده و پس از بررسی های لازم به 19 مورد تقلیل یافتند. در نرم افزار میک مک که به تحلیل و بررسی روابط متقبل این پیشران ها پرداخت متغیرهایی مانند رسانهها و شبکههای اجتماعی، ارزشهای غربی و بازنمایی رسانهای برخورد با بیحجابها به عنوان متغیرهای کلیدی و تأثیرگذار شناسایی شدند که نقش اساسی در جهتدهی کل سیستم ایفا میکنند. همچنین، متغیرهایی نظیر اجرای قانون حجاب و رواداری میان موافقین و مخالفین حجاب بهعنوان متغیرهای وابسته شناسایی شدند. متغیرهای واسطهای مانند نظارت اجتماعی و امربهمعروف و نهیازمنکر نیز بهعنوان پل ارتباطی بین متغیرهای تأثیرگذار و وابسته، نقش مهمی در پویایی سیستم ایفا میکنند. نتایج تحلیل پژوهش حاکی از ناپایداری وضعیت داشته و نشان میدهد که تعداد قابل توجهی از متغیرها وضعیتی دو وجهی را تجربه میکنند. بر اساس یافتههای پژوهش و به عنوان توصیه سیاستی میتوان به مواردی نظیر تقویت مدیریت رسانهها و شبکههای اجتماعی، برنامهریزی برای کاهش نفوذ ارزشهای غربی، بازنگری در شیوههای اجرای قانون حجاب، ارتقای نظارت اجتماعی و تقویت امربهمعروف و نهیازمنکر، ایجاد الگوهای مناسب در خانواده و آموزشوپرورش، استفاده از فناوریهای نوین برای ترویج فرهنگ حجاب، کاهش تنشهای اجتماعی از طریق ترویج رواداری و ترویج الگوهای فرهنگی و پوشش متناسب اشاره کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
حجاب؛ آیندهپژوهی؛ میک مک؛ پوشش اسلامی؛ پیشران | ||
موضوعات | ||
آینده نگری | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Effective Drivers of Hijab and Clothing in the Islamic Republic of Iran: A Futures Studies Approach | ||
نویسندگان [English] | ||
seyyed mohammad hossein badiei khamse fard1؛ mohammad ali faezi2؛ mohammad noruzi3 | ||
1PhD Candidate in Futures Studies, Imam Sadiq University, Tehran, Islamic Republic of Iran | ||
2PhD Candidate in Muslim Social Sciences, Imam Sadiq University, Tehran, Islamic Republic of Iran | ||
3Assistant Professor of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Islamic Republic of Iran. M.noruzi@isu.ac.ir | ||
چکیده [English] | ||
Hijab and clothing are among the most significant identity and cultural components of Islamic Iran. Whether voluntarily or involuntarily, they have become fundamental pillars of social structuring, with Iranian-Islamic identity intrinsically tied to them. The complexity of this issue, along with its theoretical and executive sensitivities, has made it a persistent challenge in policymaking. This study, employing a futures studies–oriented policymaking approach using the MICMAC method, initially identified 60 driving forces through in-depth interviews, later reduced to 19 after assessments. MICMAC software analyzed reciprocal relationships among these drivers, identifying media and social networks, Western values, and the media representation of law enforcement actions against unveiled individuals as key influential factors shaping the system. Additionally, variables such as hijab law enforcement and tolerance between supporters and opponents of hijab were categorized as dependent variables. Intermediary variables, including social monitoring and enjoining good and forbidding evil, were identified as bridging factors, playing a crucial role in system dynamics. Findings indicate systemic instability, with many variables experiencing a dual-state condition. Based on the study, key policy recommendations include strengthening media management, mitigating Western value influences, revising hijab law enforcement mechanisms, enhancing social monitoring, promoting family and educational models, leveraging modern technologies to promote hijab culture, reducing social tensions through tolerance, and encouraging culturally appropriate clothing models. These findings underscore the need for a multi-dimensional, adaptive policy approach to effectively address hijab’s complexities and its role in shaping Iranian-Islamic identity. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Hijab, Futures Studies, MICMAC, Islamic Clothing. driver | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 972 |