
تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 534 |
تعداد مقالات | 4,644 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,970,012 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,645,981 |
واکاوی نقش چتباتهای هوش مصنوعی و سامانههای توصیهگر در ارتقای رفتار خرید آگاهانه | ||
اندیشه مدیریت راهبردی | ||
مقاله 4، دوره 18، شماره 4 - شماره پیاپی 42، دی 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/smt.2025.248386.3663 | ||
نویسندگان | ||
وحید ناصحی فر1؛ محمدطاها اسمعیل زاده آشینی* 2؛ محمد ماستری فراهانی3 | ||
1استاد گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران | ||
2گروه مدیریت کسب و کار، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران | ||
3دانشجوی دکتری مدیریت بازاریابی، گروه مدیریت بازرگانی دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
با افزایش نگرانیهای مصرفکنندگان نسبت به تأثیرات خریدشان بر محیط زیست و جامعه، این پژوهش به شناسایی و اولویتبندی عواملی میپردازد که پذیرش چتباتهای هوش مصنوعی را در رفتار خرید آگاهانه تحت تأثیر قرار میدهند. این رفتار به انتخابهایی اشاره دارد که با توجه به جنبههای زیستمحیطی، اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی انجام میشود و چتباتها میتوانند با ارائه اطلاعات شخصیسازیشده، به تصمیمگیری مسئولانهتر کمک کنند. پژوهش با رویکرد آمیخته (کیفی-کمی) انجام شده است. در بخش کیفی، مصاحبه نیمهساختاریافته با ۲۴ مصرفکننده در پنج شهر بزرگ انجام و دادهها با تحلیل مضمون در سه دسته فردی، محیطی و فناوری طبقهبندی شد. در بخش کمی، از روش ارزیابی وزن مبتنی بر سطح (LBWA) با نظر هفت متخصص بهره گرفته شد. تحلیل کیفی منجر به استخراج ۴۳ کد، ۱۴ مضمون میانی و ۳ مضمون فراگیر شد. مهمترین عوامل شامل نگرانیهای زیستمحیطی، دغدغههای حریم خصوصی، تأیید اجتماعی، سودمندی درکشده و تعامل شبهانسانی بودند. در رتبهبندی کمی، «سودمندی درکشده» در صدر قرار گرفت و عواملی چون «محلیگرایی»، «شخصیسازی» و «سازگاری فرهنگی» در رتبههای بعدی قرار داشتند که اهمیت ارزشهای بومی در ایران را نشان میدهد. متغیرهای «چالش فناوری» و «بهینهسازی فرایندها» نیز کمترین اهمیت را داشتند. نتایج نشان میدهد چتباتها باید اطلاعاتی شفاف، شخصیسازیشده و منطبق با ارزشهای فرهنگی ارائه دهند. طراحی چتباتهایی با قابلیت پاسخگویی به نیازهای خاص، استفاده از زبان محلی و پیشنهاد محصولات پایدار میتواند پذیرش آنها را افزایش دهد. همچنین، تدوین استانداردهای حفاظت از داده و سازوکارهایی مانند «برچسب دیجیتال پایداری» توسط سیاستگذاران، به کارایی این ابزار کمک خواهد کرد. پیشنهاد میشود مطالعات آتی به تطبیق بینفرهنگی، کاهش اضطراب فناوری و آثار بلندمدت چتباتها بپردازند. | ||
کلیدواژهها | ||
پذیرش فناوری؛ چتبات هوش مصنوعی؛ رفتار خرید آگاهانه؛ سامانه توصیهگر؛ مصرف پایدار | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Exploring the Role of AI Chatbots and Recommender Systems in Enhancing Conscious Purchasing Behavior | ||
نویسندگان [English] | ||
Vahid Nasehifar1؛ Mohammadtaha Esmaeilzadeh Ashini2؛ Mohammad Masteri Farahani3 | ||
1Professor, Department of Business Management, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran | ||
2Department of Business Management, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University (AS), Tehran, Iran | ||
3PhD student in marketing management, Department of Business Management, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
With rising consumer concerns about the environmental and social impacts of their purchases, this study identifies and prioritizes factors influencing the adoption of AI chatbots in mindful purchasing behavior. Such behavior reflects consumer choices that consider environmental, ethical, social, and cultural aspects. Chatbots can support responsible decision-making by providing real-time, personalized information. Using a mixed-method approach, the qualitative phase included semi-structured interviews with 24 online shoppers from five major Iranian cities. Thematic analysis revealed three main categories: individual, environmental, and technological factors. The quantitative phase applied the Level-Based Weight Assessment (LBWA) method based on evaluations from seven experts. A total of 43 codes, 14 organizing themes, and 3 overarching themes were identified. Key factors included environmental concern, privacy issues, social approval, perceived usefulness, and human-like interaction. "Perceived usefulness" ranked highest, followed by "localization," "personalization," and "cultural alignment," highlighting the importance of local values. Results suggest that culturally tailored, transparent, and needs-oriented chatbots enhance adoption. Future studies should explore cross-cultural comparisons, reduce tech anxiety through digital literacy, and assess long-term impacts on mindful purchasing. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
AI Chatbot, Conscious Purchasing Behavior, Recommender System, Sustainable Consumption, Technology Adoption | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 0 |