اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 542 |
| تعداد مقالات | 4,681 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,242,272 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,875,200 |
محسوس مشترک: مقایسۀ دیدگاه ارسطو و ابن‌سینا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| مقاله 3، دوره 29، شماره 73، خرداد 1404، صفحه 51-73 اصل مقاله (693.13 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2025.248366.1742 | ||
| نویسنده | ||
| سیدمحمود یوسف‌ثانی* | ||
| دانشیار گروه مطالعات ابن‌سینا، مؤسسة پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از مباحثی که در ضمن بحث از قوای ادراکی و در ذیل بحث از قوای پنجگانة حواسّ بیرونی مطرح میشود، مسئلهای با عنوان «محسوسات مشترک» است. محسوس مشترک نوعی از محسوس است که با همه یا برخی از قوای حسّ بیرونی درک‌میشود و به هیچ‌کدام از حواس اختصاص ندارد. ارسطو در رسالۀ نفس ضمن بحث از محسوسات خاصّ هر حس، به محسوسات مشترک میان آن‌ها نیز پرداخته‌است. می‌توان این مباحث را ذیل چند عنوان دسته‌بندی کرد: چیستی محسوس مشترک، بالذات یا بالعرض بودن محسوس مشترک، واسطه‌مند بودن محسوس مشترک، مصادیق محسوس مشترک و بی‌نیازی از قوۀ حسی مستقل در ادراک محسوس مشترک. ابن‌سینا نیز در نفس شفا ضمن طرح مسئلة محسوسات مشترک، هم در غالب مباحث ارسطو دراین‌باره تصرفاتی کرده و هم به چند مبحثی که ارسطو مطرح‌نکرده‌بوده، توجه‌کرده‌است: وی در بیان چیستی محسوس مشترک تعریف ارسطو را اصلاح‌کرده، در بالذات یا بالعرض بودن آن، نشانه‌های مدرَک بالذات را تدقیق‌کرده و دربارة واسطه‌مند بودن محسوس مشترک نشان‌داده‌است که چگونه می‌توان از آن برای اثبات بالذات بودن محسوس مشترک استفاده‌کرد. همچنین دایرة مصادیق محسوس مشترک را توسعه‌داده‌است. به‌علاوه دربارة بی‌نیازی از حسّ دیگری برای ادراک محسوسات مشترک نیز راجع‌به محال بودن وجود چنین حسی استدلال خاصی ارائه‌کرده‌است. کلیدواژه: محسوس، محسوس مشترک، ادراک بالذات، ادراک بالعرض، ابن سینا، ارسطو | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محسوس؛ محسوس مشترک؛ ارسطو؛ ابن‌سینا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigation and Comparison of the Views of Aristotle and Ibn Sina on the Common Sensible | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyedmahmoud yousofsani | ||
| Associate Professor, Department of Avicenna’s Studies, Iranian Institute of Philosophy, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the issues raised in the discussion of the cognitive faculties, specifically under the five external senses, is the problem of the common sensibles. A common sensible refers to a kind of perceptible that is grasped by all, or at least some, of the external senses and is not exclusive to any single one of them. In De Anima, Aristotle, alongside his treatment of the proper sensibles of each sense, also pays attention to the common sensibles and discusses them under several headings: the nature of the common sensible, whether it is perceived essentially or accidentally, its mediated character, its instances, and the lack of necessity for an independent sensory faculty dedicated to it. Ibn Sina, in the Kitāb al-Shifāʾ (The Book of Healing), both modifies some of Aristotle’s discussions on the common sensibles and raises issues that Aristotle did not address. In explaining the nature of the common sensible, he refines Aristotle’s definition; regarding the question of whether it is perceived essentially or accidentally, he offers a more precise account of what counts as an essential percept; and in relation to its mediated character, he shows how this very mediation can be employed as proof of its essential nature. Moreover, he expands the range of instances of the common sensibles. Finally, concerning the independence of a separate sense faculty for perceiving the common sensibles, he presents a specific argument for the impossibility of such a faculty. keyword: sensible, common sensible. essential perception. accidental perception. Ibn Sina. Aristotle | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| common sensibles, perception, Aristotle, Ibn Sina | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 72 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 50 |
||