اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شمارهها | 546 |
| تعداد مقالات | 4,732 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,527,999 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,091,175 |
آسیبشناسی مفهومی برداشتها از واژه «تباکی» در هندسه دینی با رویکرد لغتپژوهانه | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 37، مهر 1404، صفحه 23-44 اصل مقاله (1.33 M) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2025.247512.4072 | ||
| نویسنده | ||
| صادق زرین مهر* | ||
| طلبه پایه سوم (سطح یک)، حوزه علمیه امیرالمؤمنین علیهالسلام لویزان، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تباکی نمودن یکی از اعمال مورد توصیه اسلام است که برای مواضع مختلفی مانند دعا، تلاوت قرآن، نماز و سوگواری سیدالشهداء علیهالسلام وارد شده است. با عنایت به توصیه اهل بیت علیهمالسلام به این عمل و کثرت تبلیغاتی حول این کلمه به خصوص در مسئله اقامه عزا، بیان معنای دقیق این واژه و حفظ آن از تحریف معنوی، گامی مهم در تبیین آداب اسلامی و ترویج فرهنگ صحیح عزاداری است. معنای رایجی که برای تباکی مطرح میگردد، تظاهر به گریه است؛ یعنی ظاهر ساختن حالت گریه بدون گریه کردن حقیقی. در کنار این معنا، معنای دومی نیز تحت عنوان «تکلف بکاء» بیان گردیده است. تعمق در این معنا، نشان میدهد که منظور از آن، اراده گریه و تکلیف نمودن آن بر خود به همراه مشقت و سختی است. این مقاله با ارائه تاریخچه گزارش هر دو معنا، به روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد لغتپژوهانه به واکاوی و تبیین کامل آن دو میپردازد و در گام بعدی، با سنجش اعتبار گزارشها و تطبیق مستقیم معانی با استعمالات واژه «تباکی» در روایات، معنای نخست را ناصواب، و معنای تکلّف بکاء را صحیح میداند که با لحاظ این معنا، شبهه جواز ریا اساسا مطرح نمیگردد. عواملی همچون تمسک به معنای تظاهر، به عنوان یکی از معانی غالب باب تفاعل، جایگاه علمای معتقد به معنای تظاهر و همچنین عامل ترجمه ناصحیح و عدم رعایت ظرافتهای اصیل عربی، سبب برداشت و رواج معنای نادرست تظاهر از تباکی شدهاند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| تباکی؛ تظاهر به گریه؛ ریا؛ عزاداری امام حسین(ع)؛ فقه الحدیث | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Conceptual Pathology of the Perceptions of the Word "Tabākī" in Religious Geometry with a Lexicographic Approach | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sadegh Zarinmehr | ||
| Third grade student (level one), Amir al-Mu'minin Seminary in Lavizan, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| “Feigning weeping (tabākī) is one of the practices recommended in Islam, and it has been mentioned for various contexts such as supplication, Qur’an recitation, prayer, and mourning for the Imam Husayn (PBUH), the third Imam of the Shia. Given the Ahl al-Bayt’s (PBUH) recommendation of this act and the extensive promotion surrounding this term—especially concerning the observance of mourning rituals—clarifying its precise meaning and safeguarding it from semantic distortion is an important step in explaining Islamic etiquettes and promoting a proper culture of mourning. The common meaning presented for tabākī is ‘pretending to cry,’ that is, displaying the outward state of crying without truly shedding tears. Alongside this meaning, a second interpretation has also been mentioned under the title takalluf al-bukā’, meaning ‘exerting oneself to weep.’ Reflection on this meaning shows that what is intended is the willingness to cry and imposing the act of weeping upon oneself despite difficulty and hardship. This article, by presenting the historical survey of both meanings, uses a descriptive-analytical method and a lexicographical approach to thoroughly examine and elucidate the two interpretations. In the next step, by assessing the credibility of the reports and directly comparing the meanings with the usage of the word tabākī in the narrations, it considers the first meaning incorrect and affirms takalluf al-bukā’ as the accurate one. Based on this meaning, the issue of the permissibility of showing-off (riyā’) does not arise at all. Factors such as relying on the meaning of pretension as one of the predominant senses of the tafā‘ul morphological pattern, the scholarly status of those who understood it as pretension, as well as inaccurate translations and disregard for the subtle nuances of classical Arabic, have contributed to the adoption and spread of the incorrect meaning of ‘pretending’ for tabākī.” | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Tabākī, pretending to cry, hypocrisy, mourning, Imam Hussein (PBUH), Understanding the Hadith | ||
| مراجع | ||
|
آسوده، اسحاق (۱۳۹۸ش)، «تبیین کارکردهای تباکی و تحلیل شبهه جواز ریا»، پژوهشنامه اخلاق، شماره ۴۴، ص۷-۲۰.
آقا جمال خوانساری، محمد بن حسین (۱۳۶۴ش)، التعلیقات علی شرح اللمعة الدمشقیة، قم: المدرسة الرضویة.
ابن اثیر، مبارک بن محمد (1367ش)، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، قم: اسماعیلیان.
ابن بابویه، محمد بن علی (۱۳۷۶ش)، الأمالی للصدوق، تهران: کتابچی.
ابن حاجب، عثمان بن عمر (۱۴۲۹ق)، الشافیة فی علم التصریف، صیدا: المکتبة العصریة.
ابن درید، محمد بن حسن (۱۹۸۷م)، جمهرة اللغة، بیروت: دار العلم للملایین.
ابن سیده، علی بن اسماعیل (۱۴۲۱ق)، المحکم و المحیط الأعظم، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن سیده، علی بن اسماعیل (بیتا)، المخصص، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن عصفور، علی بن مومن (۱۴۳۲ق)، الممتع فی التصریف، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ابن فارس، احمد بن فارس (۱۴۰۴ق)، معجم مقاییس اللغة، قم: کتب الإعلام الإسلامی، مرکز النشر.
ابن قولویه، جعفر بن محمد (۱۳۵۶ق)، کامل الزیارات، نجف اشرف: المطبعة المبارکة المرتضویة.
ابن منظور، محمد بن مکرم (بیتا)، لسان العرب، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
ازهری، محمد بن احمد (۱۴۲۱ق)، تهذیب اللغة، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
بستانی، بطرس (۱۸۶۹م)، قطر المحیط، بیروت: بینا.
بینش، تقی (۱۳۳۹ش)، مقدمه: در المصادر، مشهد: کتابفروشی باستان.
جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمن (۱۴۰۷ق)، المفتاح فی الصرف، بیروت: مؤسسة الرسالة.
جوهری، اسماعیل بن حماد (۱۴۰۴ق)، الصحاح، بیروت: دار العلم للملایین.
حر عاملی، محمد بن حسن (۱۴۱۶ق)، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
حسن زاده آملی، حسن (۱۳۷۵ش)، هزار و یک کلمه، قم: بوستان کتاب.
حمیری، نشوان بن سعید (۱۴۲۰ق)، شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم، دمشق: دار الفکر.
خاقانی، بدیل بن علی (۱۳۱۶ش)، دیوان حسان العجم افضل الدین ابراهیم بن علی خاقانی شروانی، بیجا: بینا.
خراسانی، محمد هاشم (۱۳۸۸ش)، منتخب التواریخ، تهران: اسلامیه.
خمینی، سید روح الله (۱۳۸۹ش)، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
دوزدوزانی، یدالله (۱۳۷۹ش)، مجموعه استفتائات، تهران: تابان.
دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷ش)، لغت نامه، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲ق)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دار الشامیة.
روحانی، سید محمد صادق (۱۴۳۴ق)، قربان الشهادة، قم: مهر امیر المؤمنین (علیه السلام).
زمخشری، محمود بن عمر (۱۳۹۹ق)، أساس البلاغة، بیروت: دار صادر.
زمخشری، محمود بن عمر (۱۳۸۶ش)، مقدمة الأدب، تهران: موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران - دانشگاه مک گیل.
زوزنی، حسین بن احمد (۱۳۳۹ش)، المصادر، مشهد: کتابفروشی باستان.
سبحانی تبریزی، جعفر (۱۳۹۵ش)، منیة الطالبین فی تفسیر القرآن المبین، قم: موسسه امام صادق علیه السلام.
شرتونی، سعید (۱۳۷۴ش)، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، تهران: منظمة الاوقاف و الشؤون الخیریة، دار الأسوة للطباعة و النشر.
شهید ثانی، زین الدین بن علی (۱۴۱۳ق)، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد (۱۴۱۴ق)، المحیط فی اللغة، بیروت: عالم الکتب.
صافی گلپایگانی، لطف الله (۱۳۹۵ش)، گفتمان عاشورایی، قم: دفتر تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی صافی گلپایگانی.
طریحی، فخرالدین بن محمد (۱۳۷۵ش)، مجمع البحرین، تهران: مکتبة المرتضویة.
فائزی نسب، داود (۱۳۹۹ش)، صرف کاربردی در آیات و روایات، قم: مرکز مدیریت حوزههای علمیه، دفتر تدوین متون درسی.
فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۰۹ق)، العین، قم: مؤسسة دار الهجرة.
فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (۱۴۱۵ق)، القاموس المحیط، بیروت: دار الکتب العلمیة.
فیومی، احمد بن محمد (۱۴۱۴ق)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: مؤسسة دار الهجرة.
کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۶۳ش)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مبرد، محمد بن یزید (۱۴۲۰ق)، المقتضب، بیروت: دار الکتب العلمیة.
مجلسی، محمد باقر (۱۳۶۳ش)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مدنی، سید علیخان بن احمد (۱۴۲۶ق)، الطراز الأول و الکناز لما علیه من لغة العرب المعول، مشهد: مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث.
مرتضی زبیدی، محمد بن محمد (۱۴۱۴ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دار الفکر.
مصطفی، ابراهیم (۱۹۸۹م)، المعجم الوسیط، استانبول: دار الدعوة.
مطهری، مرتضی (۱۳۷۸ش)، نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر، تهران: صدرا.
معلوف، لویس (۱۳۷۱ش)، المنجد فی اللغة، قم: اسماعیلیان.
ملکی تبریزی، جواد بن شفیع (۱۳۹۴ش)، أسرار الصلوة، تهران: پیام بهاران.
نفیسی، علی اکبر (بیتا)، فرهنگ نفیسی: تهران، خیام.
نوری، حسین بن محمد تقی (۱۴۰۸ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
هاشمی شاهرودی، سید محمود (۱۴۳۵ق)، الصراط (أجوبة الاستفتاءات)، بیجا: مرکز اهل البیت علیهم السلام للفقه و المعارف الإسلامیة.
هروی، محمد بن یوسف (۱۳۸۷ش)، بحر الجواهر، قم: جلال الدین،.
یاقوت حموی، یاقوت بن عبدلله (۱۳۸۱ش)، معجم الأدباء، تهران: انتشارات سروش. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 324 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 140 |
||