اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 476 |
| تعداد مقالات | 4,069 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,285,252 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,339,934 |
درآمدی بر نظریه فطرت | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| مقاله 6، دوره 3، شماره 1، اردیبهشت 1384، صفحه 173-193 اصل مقاله (220.69 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/prr.2012.1192 | ||
| نویسنده | ||
| عباس احمدی سعدی | ||
| دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| گرچه موضوع فطرت به لحاظ ورود آن در آیات قرآن در آثار تفسیری مورد توجه قرار گرفته، هیچگاه نزد متقدمین مسلمان به صورت یک نظریة منسجم در باب انسان‌شناسی و یا معرفت‌شناسی سامان نیافته است. در روزگار ما برخی الهیدانان جهد بلیغی کردند تا از آن، نظریه‌ای معقول پرداخته و در باب انسان‌شناسی دینی، اخلاق، منشأ دینداری و توجیه خداپرستی از آن سود برند. فطرت بر اساس برخی اصول حکمت متعالیه امری بالقوه است که در شرایط خاصی بر اثر صیرورت و حرکت جوهری به فعلیت می‌رسد. از سوی دیگر، منکران فطرت با ذکر شواهدی، از جمله اقوامی که هیچ گونه تصوری از (یا گرایشی) به خدا ندارند، از بن وجود فطرت را نفی کرده‌اند. ظاهراً وجود بعضی چالشها، همچون استقرایی بودن برخی مقدمات استدلال، مانع پذیرش نظریة فطرت به عنوان یک رهیافت کاملاً فلسفی است. با این همه، می‌توان با رویکردی میان‌رشته‌ای، مبتنی بر تکثر روش‌شناختی، و در پرتو یافته‌های روان‌شناسان و آموزه‌های دینی، همچنان آن را رهیافتی مهم و قابل دفاع تلقی کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فطرت؛ شناختهای فطری؛ کمون و بروز فطرت؛ فطریات؛ حرکت اشتدادی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Introduction to the Theory of Human Innate Nature | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abbas Ahmadi Sadi | ||
| PhD student of Philosophy and Theology, Imam Sadiq University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The issue of human innate nature is raised in Quranic verses and so taken into account in commentaries on the Quran. However, it has never been formulated as a coherent theory on anthropology or epistemology by Muslim earlier scholars. In our age, some theologians did their best to turn this theory into a reasonable one and apply it in the fields of religious anthropology, ehics, origin of piety, and justification of worshipping God. According to some principles of transcendant theosophy, human innate nature is a potential fact which reaches actuality under certain circumstances as a result of becoming and transsubstantial movement. On the other hand, negators of human innate nature deny it outright due to some arguments among which is the argument that some people do not have any concept from or leaning to God. Apparently, some challenges such as the inductive nature of certain premises of the argument have prevented the theory of human nature from being accepted as an absolutely philosophical approach. Nevertheless, it can be a significant and justifiable theory based on an interdisciplinary approach and methodological pluralism in the light of the psychologists, findings and religious teachings. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| human innate nature, natural cognitions, hiding and appearing of human innate nature, innate things, intensifying motion | ||
| مراجع | ||
|
آگوستین (1381)، اعترافات، ترجمه سایه میثمی، ویراسته مصطفی ملکیان، تهران: نشر سهروردی، چ3. ابن‌سینا (1373)، برهان شفاء، ترجمه و پژوهش مهدی قوام صفری، تهران: نشر فکر روز. همو (1404ق)، الشفا، الالهیات ج1، راجعه وقدم له: ابراهیم مدکور، قم: منشورات مکتبة آیة‌الله العظمی المرعشی النجفی، ابن‌عربی، محی‌الدین (1370)، فصوص الحکم، مع التعلیقات ابوالعلاء عفیفی، بی‌جا: نشر الزهرا، چ2. ابن‌منظور (1408ق)، لسان العرب، ج10، بیروت: دار احیاء التراث العربی. ادواردز، پل (1371)، براهین اثبات وجود خدا در فلسفه غرب، ترجمه علیرضا جمالی نسب و محمدمحمد رضایی، قم: نشر مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی. الدرز، لئو (1381)، الهیات فلسفی توماس آکویناس، ترجمه شهاب‌الدین عباسی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. باربور، ایان (1374)، علم و دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چ2. پلنتینگا، آلوین (1374)، «آیا اعتقاد به خدا واقعاً پایه است؟»، کلام فلسفی، ترجمه ابراهیم سلطانی و احمد نراقی، تهران: نشر صراط. تریگ، راجر (1382)، دیدگاههایی در بارة سرشت آدمی، ترجمه سایه میثمی و دیگران، تهران: نشر پژوهشگاه علوم انسانی. تیلیخ، پل (1375)، پویایی ایمان، ترجمه حسین نوروزی، تهران: نشر حکمت. جوادی آملی، عبدالله (1378)، فطرت در قرآن (تفسیر موضوعی قرآن کریم)، ج12، قم: نشر اسرا. همو (1375)، «انسان‌شناسی فطری»، فصلنامه حوزه و دانشگاه، ش 9، زمستان. خمینی(ره)، روح‌الله (1380)، شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره)، چ24. خندان، علی‌اصغر (1383)، ادراکات فطری (رساله دکتری) تهران: نشر طه. دنسی، جاناتان (1382)، معرفت پیشین، ترجمة علی‌اصغر خندان، دو فصلنامة نامة حکمت، دانشگاه امام صادق(ع)، شمارة اول، بهار و تابستان. ردهد، برایان (1373)، اندیشه سیاسی از افلاطون تا ناتو، ترجمه مرتضی کاخی و اکبر افسری، تهران: نشر آگاه. سهروردی، شهاب‌الدین یحیی (1372)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج 2، تصحیح و مقدمه هنری کربن، تهران: نشر پژوهشگاه، چ2. سیوطی، جلال‌الدین و المحلی جلال‌الدین (1410 ق)، تفسیر الجلالین، بیروت: نشر دار ابن‌کثیر، الطبعة الثانیه. طباطبایی، محمدحسین (1372)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 1/12/16، تهران: دار الکتب الاسلامیه، چ5. قراملکی، احد فرامرز (1383)، استاد مطهری و کلام جدید، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. کاپلستون، فردریک (1380)، تاریخ فلسفه (از دکارت تا لایب نیتس)، ج4، ترجمه غلامرضا اعوانی، تهران: نشر سروش و شرکت علمی و فرهنگی. لاک، جان (1380)، «در باب ایمان و عقل و ساحتهای متمایز آنها»، ترجمه مصطفی ملکیان، فصلنامه نقد و نظر، ش 27-28، تابستان و پاییز. مصباح یزدی، محمدتقی (1365)، آموزش فلسفه، ج2، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. مطهری ،مرتضی (بی‌تا)، پاورقیهای اصول فلسفه و روش رئالیسم (5 جلد در یک مجلد)، قم: نشر حوزه علمیه. همو (1369)، فطرت، تهران: نشر صدرا. همو (1373)، مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلامی، ج1: انسان و ایمان، قم: نشر صدرا، چ2. ملاصدرا (1363)، مفاتیح الغیب، مع التعلیقات للمولی علی نوری، صححه و قدم له: محمد خواجوی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. همو (1381)، مبدأ و معاد، ترجمه احمد بن محمد الحسینی اردکانی، به کوشش عبدالله نورانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چ2. نراقی، احمد (1374)، معقولیت اعتقادات دینی، فصلنامه نقد و نظر، ش 3-4، تابستان و پاییز. هیک، جان (1379)، فلسفه دین، ترجمه بهرام راد، تهران: نشر بین‌المللی الهدی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8,687 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,828 |
||