تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 498 |
تعداد مقالات | 4,314 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,786,252 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,706,988 |
قراردادهای نفتی از منظر تولید صیانتی و ازدیاد برداشت: رویکرد اقتصاد مقاومتی | ||
مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
مقاله 1، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، اردیبهشت 1393، صفحه 7-52 اصل مقاله (512.81 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ies.2014.1558 | ||
نویسنده | ||
مسعود درخشان* | ||
دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی(ره) | ||
چکیده | ||
بندهای 14 و 15 سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، بر دو اصل «افزایش ذخایر راهبردی نفت و گاز کشور ... و توسعه ظرفیتهای تولید ...» و «برداشت صیانتی از منابع» تأکید دارد. از اینرو، قراردادهای نفتی به شرطی بهینه است که مبتنی بر این دو اصل باشد. علاوه بر این، در مقدمه سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی بر ضرورت «اقتصاد متکی به دانش و فناوری، عدالتبنیان، درونزا و برونگرا، پویا و پیشرو» تأکید شده است. بهکارگیری این ضرورتهای چهارگانه در طراحی قراردادهای بهینه نفتی چهار اصل دیگر را به ترتیب ذیل مشخص میکند: توانفزایی فنی- مدیریتی شرکت ملی نفت، رعایت منافع بیننسلی در بهرهبرداری از منابع نفتی، تبدیل شرکت ملی نفت به شرکت ملی- بینالمللی و رسیدن به جایگاه رقابتی در بازار جهانی نفت. در این مقاله، از بین شروط ششگانه فوق در قراردادهای بهینه نفتی، فقط تولید صیانتی و ازدیاد برداشت را بررسی کردهایم هرچند که به توانفزایی فنی- مدیریتی شرکت ملی نفت نیز اجمالاً اشاره شده است. نشان دادهایم که تعارضهای ساختاری بین اهداف شرکتهای نفتی بینالمللی و شرکت ملی نفت ایران، که اولی مبتنی بر حداکثرسازی سود در چارچوب اصول بنگاهداری و دومی مبتنی بر حداکثرسازی ارزش اقتصادی مخازن در چارچوب تأمین منافع ملی در بلندمدت است، موجب میشود که هیچگاه نتوان قرارداد بهینهای با شرکتهای بزرگ نفتی منعقد کرد که متضمن الزامات اقتصاد مقاومتی باشد. نتیجه گرفتهایم که فقط قراردادهای حمایتی و همکاریهای فنی و مدیریتی با شرکتهای خدمات نفتی میتواند با اصول اقتصاد مقاومتی هماهنگ باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
اقتصاد مقاومتی؛ قراردادهای نفتی؛ تولید صیانتی؛ ارزش اقتصادی مخازن؛ نفت و منافع ملی بلندمدت | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Oil Contracts from MER and IOR/EOR Standpoint:The Resilient Economy Approach | ||
نویسندگان [English] | ||
Masoud Derakhshan | ||
Associate Professor, Faculty of Economics, Allameh Tabatabaee University, | ||
چکیده [English] | ||
Articles 14 and 15 of the Grand Policies of Resilient Economy emphasize the following two principles: i) "Enhancing the strategic reserves of Iranian oil and gas … and improving the production capacities …" and ii) Observing the “maximum efficient rate of recovery (within IOR/EOR programs). Hence, oil contracts are optimum upon the satisfaction of these two principles. An emphasis is also given, in the introduction to the Grand Policies of the Resilient Economy, as to the necessity of "an economy based on knowledge and technology, founded on [the principles of] justice, endogenously driven with outward-looking approach, dynamic and progressive." The application of these four requirements in designing optimum oil contracts may provide four other principles, namely, improving technical-managerial capability of NIOC, securing the inter-generational interests in exploitation of oil reservoirs, transforming NIOC to a national-international oil company, and attaining a competitive status in the global oil market. From the above-mentioned six principles, this paper examines optimum oil contracts by using MER and IOR/EOR principles only, with a brief reference to NIOC technical-managerial improvement. We have shown that the structural conflicts between the objectives of IOCs and NIOC, i.e., the profit maximization within the principles of profit-seeking corporations, and the economic value maximization of reservoirs within the framework of securing long-term national interests, will make it impossible to conclude an optimum contract with IOCs satisfying the requirements of the resilient economy. This paper concludes that the only contracts which are compatible with the principles of resilient economy are technical and managerial support and cooperation contracts with oil service companies. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Resilient Economy, oil Contracts, IOR/EOR, economic value of reservoirs, oil and long-term national interests | ||
مراجع | ||
اخوان، مهدی (1393)، «تحلیل فرصتطلبی در قراردادهای بیعمتقابل و راهکارهایی برای مدیریت آن در چارچوب اقتصاد هزینه مبادله با توجه به قواعد فقهی: مطالعه موردی فازهای منتخب میدان پارس جنوبی»، رساله دکتری (در دست اجرا)، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع). امور حقوقی شرکت ملی نفت ایران (1381)، مجموعه قوانین و مقررات نفت، گاز و پتروشیمی (پیش از مشروطیت تاکنون)، مجلدهای اول و دوم، بهمن 1381، مجلد سوم خرداد 1389. تکلیف، عاطفه (1391)، صنعت نفت و گاز به زبان غیر فنی، تهران: مدیریت پژوهش و فنآوری شرکت ملی نفت ایران و پژوهشکده علوم اقتصادی دانشگاه علامه طباطبایی(ره). خالقی، شهلا (1391)، بیع متقابل در صنعت نفت و گاز ایران (قراردادهای خدماتی)، تهران: مؤسسه مطالعات بینالمللی انرژی. درخشان، مسعود (1381)، «منافع ملی و سیاستهای بهرهبرداری از منابع نفت و گاز»، فصلنامه مجلس و پژوهش، شماره 34، سال نهم، تابستان 1381، صص13-65. همو (1389)، «ملاحظات استراتژیک در تدوین سیاستگذاریهای بالادستی نفت و گاز کشور»، فصلنامه علمی-پژوهشی راهبرد، سال نوزدهم، شماره 57، زمستان 1389، صص109-131. همو (1392)، «ویژگیهای مطلوب قراردادهای نفتی: رویکرد اقتصادی- تاریخی به عملکرد قراردادهای نفتی در ایران»، فصلنامه علمی- پژوهشی اقتصاد انرژی ایران، سال سوم، شماره 9، زمستان 1392، صص53-113. درخشان، مسعود، سعیدی، علیمحمد و همکاران (1386)، بررسی وضعیت ذخایر اولیه و ثانویه مخازن نفتی کشور و امکان سنجی تولید و ازدیاد برداشت از طریق تزریق گاز در افق چشمانداز (1404)، تهران: دفتر همکاریهای فناوری ریاست جمهوری، معاونت انرژی. سعیدی، علیمحمد (1381)، «سه مقاله در بررسی صنعت نفت کشور»، فصلنامه مجلس و پژوهش، شماره 34، سال نهم، تابستان 1381، صص67-188. شکوهی، محمدرضا (1392)، ساختار سازماندهی و توصیفی از قراردادها در صنعت نفت ایران، تهران: دانشگاه امام صادق(ع). فرشادگهر، ناصر (1393)، سیری در قراردادهای نفتی ایران، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. منصوری نراقی، محمود (1350)، نفت، جلد اول: مبانی حقوقی و شرایط عمومی قراردادهای نفتی خاورمیانه، تهران: بینا. Alverado Vladimir and Eduardo Manrique (2010), Enhanced Oil Recovery: Field Planing and Development Strategies, Elsevier. Bellman, Richard E. (1953), An Introduction to Dynamic Programming, Santa Monica: The Rand Corporation. Bellman, Richard E. (1957) Dynamic Programming, Princeton: Princeton University Press, Reprinted 2003, Dover. Childs, William R. (2005), The Texas Railroad Commission: Understanding Regulation in America to the Mid- Twentieth Century. Hyne Norman (2014), Dictionary of Petroleum Exploration, Drilling & Production, 2nd ed. Penn Well Corporation. Saidi, Ali M. (1987), Reservoir Engineering of Fractured Reservoirs (Fundamental and Practical Aspects), Total Edition Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,917 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,352 |