اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 479 |
| تعداد مقالات | 4,091 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,309,653 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,357,051 |
نقد و بررسی دیدگاه‌های جدید پیرامون ربا و بهره بانکی | ||
| نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی» | ||
| مقاله 1، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6، اردیبهشت 1393، صفحه 5-34 اصل مقاله (1.51 M) | ||
| نوع مقاله: علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ifr.2014.1653 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدعباس موسویان1؛ حسین میثمی* 2 | ||
| 1استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ||
| 2استادیار پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| از زمان ورود دانش نوین بانکداری در کشورهای اسلامی، برخی از محققین تلاش نموده‌اند تا با ارائه برخی از برداشت‌های خاص از مفهوم ربا، به نحوی نشان دهند که ربا در اسلام شامل بهره بانکی نمی‌گردد و لذا می‌توان به‌طور کامل از بانکداری متعارف در کشورهای اسلامی استفاده کرد. در مقابل، گروهی دیگر با ارائه برداشت‌های گسترده از مفهوم ربا، کل بانکداری متعارف را مورد نقد قرار داده و امکان استفاده از این دانش در چارچوب اسلامی را بسیار کم می‌کنند. در این تحقیق تلاش می‌شود تا برخی از مهم‌ترین دیدگاه‌های مطرح‌شده در هر دو طیف، مورد ارزیابی و نقد واقع شود. یافته‌های این تحقیق که به روش تحلیلی-توصیفی به دست آمده‌اند، نشان می‌دهد که اولاً، دیدگاه‌های مذکور قابل نقد بوده و بر اساس فقه اسلامی قابل پذیرش نمی‌باشند. ثانیًا با توجه به اینکه، در شریعت اسلام، در کنار تحریم ربا، انواع معاملات مورد نیاز اقتصادی با اهداف و انگیزه‌های متفاوت مجاز شمرده شده و علاوه بر این، به‌دلیل پذیرش اصل صحّت، زمینه را برای نوآوری در عرصه قراردادها باز گذاشته است، اساساً نیازی به توجیه ربا جهت هموار ساختن امکان استفاده از بانکداری و یا توسعه بیش از اندازه حوزه حرمت ربا وجود ندارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ربا؛ بهره بانکی؛ بانکداری متعارف؛ بانکداری اسلامی؛ فق اسلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Criticizing Some Misunderstanding about the Prohibition of Riba in Islamic Banking | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyed Abbas Mousavian1؛ Hosein Meisami2 | ||
| 1Professor of the Institute of Islamic Culture and Thought | ||
| 2Assistant Professor of Monetary and Banking Research Institute, Central Bank, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Since the start of modern banking in Islamic countries, some scholars have tried to provide a certain interpretation of riba prohibition in Islam which does not cover the interest-based banking system. Hence, it is completely possible to use conventional banking in Islamic countries. On the other hand, some others have tried to come up with a more comprehensive understanding of riba and criticize the conventional banking as a whole. According to this view, the possibility of using the conventional banking innovations in the Islamic context is very low. In this paper, both of these extreme views will be criticized. The results, which are based on an analytical-descriptive approach, show that these views cannot be accepted when considering the Islamic fiqh. In addition, because of the fact that the Islamic jurisprudence, over and above disallowing riba, approves different economic agreements (useful for diverse economic goals and incentives) and makes it possible to design new economic contracts, there is no need to come up with extreme views about the riba prohibition. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Riba, Banking Interest, Conventional Banking, islamic banking, Islamic Fiqh | ||
| مراجع | ||
|
بخشی دستجردی، رسول و رحیم دلالی اصفهانی (1383)، «درآمدی بر ریشه‌های ذهنی ایجاد بهره با تأکید بر نظریه بهره بوم باورک: یک دیدگاه انتقادی»، پژوهش‌های اقتصادی، شماره 13.
بخشی دستجردی، رسول (1383)، بررسی آثار و ریشه‌های ایجاد بهره با تأکید بر نظریه حیاتی ساموئلسن در چارچوب الگوی نسل‌های تداخلی، پایان‌نامه دکتری رشته اقتصاد به راهنمایی رحیم دلالی اصفهانی، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
بخشی دستجردی، رسول (1386)، درآمدی بر بهره به‌عنوان استانداردی برای تعیین سطح بهینه فعالیت‌های اقتصادی در سیستم اقتصادی با محوریت بهره در چارچوب بهینه‌یابی پویا، مجموعه مقالات ربا در نظریه و عمل: چالش‌ها و راه‌کارها، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
بخشی دستجردی، رسول (1389)، «بررسی تطبیقی نظریه نرخ بهره صفر با نظریه تحریم ربا در اسلام»، اقتصاد اسلامی، شماره 38.
بخشی دستجردی، رسول، سید عقیل حسینی و مهدی محمدی و عبدالمحمد کاشیان، (1391)، «نقدی بر توجیهات معاصر پیرامون تفاوت بهره طبیعی از ربا در نگاه اندیشمندان اقتصاد اسلامی»، اقتصاد تطبیقی، دوره سوم، شماره 1.
بدوی، ابراهیم زکی‌الدین (1415ق)، «نظریه الربا المحرم»، قاهره: المجلس الاعلی.
پیغامی، عادل (1389)، «تحلیل انتقادی نظریه‌های حقیقی-پولی و انگیزه‌های بین زمانی در موضوع‌شناسی بهره»، پایان‌نامه دکتری رشته اقتصاد به راهنمایی محمد‌هادی زاهدی‌وفا، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
توتونچیان، ایرج (1379)، «پول و بانکداری اسلامی و مقایسه آن با نظام سرمایه‌داری»، تهران: انتشارات توانگران.
جعفری هرندی، محمد (1389)، «ربا در وام‌های دولتی»، فقه و حقوق اسلامی، شماره5.
جعفری هرندی، محمد (1384)، «جایگاه شخصیت حقوقی»، فقه و اصول، شماره 1.
شهمیرزادی، حمیدرضا (1377)، «آیا بهره بانکی همان رباست؟»، نقد و نظر، شماره 16.
صدوق، محمد بن علی (1413ق)، «من لا یحضره الفقیه»، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
صدّیقی، محمّد نجات‌الله (1387)، «ربا، بهره بانکی و حکمت تحریم آن در اسلام»، ترجمه: حسین میسمی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
عاملی، حرّ (1413ق)، «وسائل الشیعه»، بیروت: مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث العربی.
عیوضلو، حسین (1387)، «اصول و مبانی نظام پولی در اقتصاد اسلامی»، اقتصاد اسلامی، شماره 29.
غنی‌نژاد، موسی (1376)، «تفاوت ربا و بهره بانکی»، نقد و نظر، شماره 12.
غنی‌نژاد، موسی (1377)، «بحثی نظری در مبانی معرفتی تفاوت ربا و بهره بانکی»، نقد و نظر، شماره 15.
غنی‌نژاد، موسی (1383)، «بررسی برخی نظریه‌های مربوط به بانکداری بدون بهره»، مجموعه مقالات پانزدهمین همایش بانکداری اسلامی، تهران: مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران.
غنی‌نژاد، موسی و سید عباس موسویان (1384)، «بهره یا ربا»، تهران: انتشارات نگاه معاصر.
فرزین‌وش، اسدالله و کامران ندری، (1381)، «ربا، بهره قراردادی و بهره طبیعی: نقد مفهوم بهره در نظریات اقتصادی متفکرین مسلمان»، تحقیقات اقتصادی، شماره 60.
کیایی، حسن (1386)، «سیاستگذاری پولی در بانکداری اسلامی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقتصاد، به راهنمایی کامران ندری، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
موسوی خمینی، سید روح‌الله (1421ق)، «کتاب البیع»، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
موسویان، سید عباس و حسین میسمی (۱۳۹۳)، «بانکداری اسلامی (۱): مبانی نظری-تجارب عملی»، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی.
موسویان، سید عباس (1376)، «بهره بانکی همان رباست: نقدی بر مقاله تفاوت ربا و بهره»، نقد و نظر، شماره 13.
موسویان، سید عباس (1377)، «نظریه‌های بهره و ربا»، نقد و نظر، شماره 17.
ندری، کامران و کیایی، حسن (1387)، «سیاستگذاری پولی در بانک مرکزی بر اساس نرخ بهره و حرمت ربا در اسلام»، مجموعه مقالات نوزدهمین همایش بانکداری اسلامی، تهران: مؤسسه عالی بانکداری ایران.
ندری، کامران (1381)، «تحلیل مفهوم بهره طبیعی و سهمیه‌بندی اعتباری»، پایان‌نامه دکتری اقتصاد به راهنمایی اسدالله فرزین‌وش، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
نیلی، فرهاد (1392)، «ابعاد سیاستی بانکداری بدون ربا»، یادداشت چاپ شده در درگاه بانکداری اسلامی، پژوهشکده پولی و بانکی به نشانی: WWW.MBRI.IR.
نیلی، مسعود (1383)، «مقایسه تطبیقی قانون عملیّات بانکی بدون ربا با کارکردهای اقتصاد مدرن»، مجموعه مقالات پانزدهمین همایش بانکداری اسلامی، تهران: مؤسسه عالی بانکداری ایران.
هندی، علی بن حسام‌الدین (1989م)، «کنز العمال»، بیروت: مؤسسه الرساله.
یوسفی، احمدعلی (1385)، «رفتار پیامبر و امامان در برابر تغییر قیمت‌ها»، اقتصاد اسلامی، شماره 24.
Bohm-Bawerk, E (1890), "Capital and Interest", Translated by W. Smart, New York: Kelley & Millman.
Fisher, I (1930), "The Theory of Interest", New York: Macmillan.
Harrod, R (1948), "Towards A Dynamic Economics: Some Recent Developments of Economic Theory and Their Application to Policy", New York: Kelley & Millman.
Mishkin, Frederic (2013), "the Economics of Money, Banking, and Financial Markets", 10th Edition, princton: Prentice Hall.
Pigoue, A (1920), "The Economics of Welfare", 4th edition, princton: Prentice Hall.
Ramsey, F (1928), "A Mathematical Theory of Saving", Economic Journal, Vol. 38.
Saunders, A. and Cornett, M (2012), "Financial Markets and Institutions", 5th edition, Princeton: Business and Economics.
Wicksell, K (1936), "Interest and Prices", Translated by R.F. Kahn, London: Macmillan.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,264 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,081 |
||