اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 504 |
| تعداد مقالات | 4,361 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,057,155 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,058,627 |
سیاست‌های فقرزدایی با محوریت تکافل اجتماعی | ||
| نشریه «دانش سیاسی» | ||
| مقاله 7، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، اسفند 1395، صفحه 163-194 اصل مقاله (708.22 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی (علوم سیاسی از منظر ایرانی) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/pk.2017.1930 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا ارام* 1؛ کاووس سیدامامی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و عضو مرکز رشد دانشگاه امام صادق | ||
| 2عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام | ||
| چکیده | ||
| در پاسخ به این سؤال که مسئولیت فقرزدایی با چه کسانی است، نخستین جوابی که به ذهن متبادر می‌شود «دولت» است. اما ناتوانی و ناکارآمدی نهادهای دولتی در بیشتر کشورهای در حال توسعه سبب می‌شود که مشکل فقر به قوت خود باقی بماند و در بسیاری موارد شکاف میان فقیر و غنی بیشتر شود. این پژوهش در مقام پاسخ به این پرسش است که آیا می‌توان با اتکا به برخی نهادهای دینی به مبارزه با فقر پرداخت و به شیوه‌ای مؤثر در مسیر فقرزدایی گام برداشت؟ در این مقاله با تمسّک به قرآن و عترت و با روش کارکردگرایی و مبنا قراردادن نظریه نیازهای انسان نشان می‌دهیم که تکافل و نهادهای سنتی و اصیل موجود در جوامع اسلامی، که در ورای شکاف متعارف میان مردم و دولت قرار می‌گیرند، می‌توانند به نحو مطلوبی به کاهش فقر در جامعه کمک کنند. نهادهای موضوع تکافل، ازجمله خانواده، خویشاوندان، عشیره، همسایه، برادری دینی، که به مثابه لایه‌های حمایتی و تأمینی پیش از دولت عمل می‌کنند، به نحوی مؤثر می‌توانند در تحقق جامعه‌ای فقرزدایی شده یاری‌رسان باشند. در سیاست‌گذاری‌های توسعه، به‌جای اینکه تنها بر نقش رفاهی دولت و راه‌حل‌های مبتنی توانمندسازی افراد اتکا کنیم، باید بر لایه‌های حمایتی ـ حفاظتی‌ای که فرد به‌طور طبیعی عضو آن‌هاست سرمایه‌گذاری نماییم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیاست‌گذاری؛ فقر؛ فقرزدایی؛ تکافل؛ دولت رفاهی؛ اسلام | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Poverty Eradication Policies Centered on Social Takaful | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad-Reza Aram1؛ Kavous Seyed Emami2 | ||
| 1Ph.D Student in Political Science at Research Institute for Humanities and Cultural Studies. | ||
| 2Faculty member of Imam Sadiq University | ||
| چکیده [English] | ||
| Poverty with its far-reaching ramifications for the society is a fundamental social problem, especially in the developing countries. In response to the question that who is responsible for eradicating poverty, ‘the government’ is the first answer that comes to mind. Yet, state institutions in most developing countries are too weak and inefficient to properly address the issue of poverty and, hence, we are witnessing a growing rift between the rich and the poor in these countries. In this article, the authors examine the possibilities for poverty eradication through traditional institutions capable of such task and argue that, in the context of Islamic societies, the principle of takaful (in-group mutual aid) and the institutions to which it applies could positively be used to combat various forms of poverty. These traditional institutions all go beyond the customary people-government dichotomy and actually predate the state. Drawing from the holy Qur’an and Itra, we come to realize that institutions of takaful, including the family, kinship, circles of friendship, and the community of co-religionists, that function as supportive-protective layers around individuals, could effectively serve to achieve a society devoid of the scourge of poverty. Instead of pursuing development policies that rely primarily on the welfare capacities of the state and other solutions that basically seek to empower individuals, we could invest in the traditional institutions to which people naturally belong and from which they customarily derive support and protection in times of need and hardship. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Toleration, Ikhwan-al Safa, social thought, Islamic mysticism | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم ابن بابویه، محمّدبن علی (1362)، الخصال، قم: جامعه مدرسین. ابن بابویه، محمّدبن علی (1378)، گلچینصدوق، ترجمه محمد حسین صفاخواه، تهران: فیض کاشانی. ابن بابویه، محمّدبن علی (1402ق)،مصادقةالإخوان، الکاظمیة: مکتبة الإمام صاحب الزمان العامة. ابن بابویه، محمّدبن علی (1403ق)، معانیالأخبار، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم. ابنبابویه،محمّدبنعلی (1403ق)، منلایحضرهالفقیه،قم:دفترانتشاراتاسلامىوابستهبهجامعهمدرسینحوزهعلمیهقم. احمدی، ذکرالله (1381)، نهادعاقلهدرحقوقکیفریاسلام، تهران: میزان. ادگار، اندرو و سج‌ویک، پیتر (1387)، مفاهیمبنیادینظریهفرهنگی، ترجمه مهران مهاجر و محمّدنبوی، تهران: آگه. آقا جمال خوانسارى، محمد بن حسین (1366) شرحآقاجمالخوانسارىبرغررالحکمودررالکلم، تهران: دانشگاه تهران. برت، پاتریک (1389)، نظریه‌هایجامعه‌شناسیدرقرنبیستم، ترجمه محمّد خانی، تهران: رخ‌داد نو. بهنام، جمشید (1383)، تحولاتخانواده؛ پویاییخانواده در حوزه‌هایفرهنگیگوناگون، ترجمه محمدجعفر پوینده، ماهی، تهران. بودون، ریمون؛ بوریکو، فرانسوا (1385) فرهنگانتقادیجامعه‌شناسی، ترجمه عبدالحسین نیک‌گهر، تهران: فرهنگ معاصر. پاینده،ابوالقاسم (1363) نهج‌الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول6)،دنیایدانش،تهران. تمیمی‌آمدی، عبدالواحدبن محمّد (1410ق) غررالحکمودررالکلم، قم: دارالکتب الإسلامیة. جوادی آملی، عبدالله (1391) جامعهدرقرآن، قم: مرکز نشر اسراء. حسام مظاهری، محسن (1395) فرهنگسوگشیعی، تهران: خیمه. حکیمى، محمدرضا و حکیمى، محمد و حکیمى، على (1380)، الحیاة، ترجمه احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى. خانی، حسین (1391) نظریه کارکردگرایی (فونکسیونالیسم)، اطلاعاتسیاسی - اقتصادی، شماره290 زمستان 146-153. دیلینی، تیم (1387)نظریه‌هایکلاسیکجامعه‌شناسی، ترجمه بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، تهران: نی. ذهیبات، عباس(1425ق)، التکافلالإجتماعیفیمدرسةاهل البیت(:)، قم: مرکز الرسالة. راغب اصفهانی، حسین بن محمّد (1374) مفرداتألفاظالقرآن، تهران: مرتضوی. سباعی، مصطفی (1998م)، التکافلالإجتماعیفیالإسلام، ریاض: دارالورّاق للنشر و التوزیع. سن، آمارتیا کومار (1381)، توسعهبهمثابهآزادی، ترجمه وحید محمودی، تهران: دستان. شریف‌الرضی، محمّدبن حسین (1414ق)، نهج‌البلاغة، قم: هجرت. شیخ حر عاملی، محمّدبن حسن (1409ق)، وسائلالشیعة، قم: موسسة آل البیت (:). صدر، محمّدباقر (1424ق)،اقتصادنا، موسوعةالشهیدالصدر، قم: مرکز الأبحاث والدراسات التخصّصیّة للشهید الصدر. طباطبایى، محمدحسین (1374)، المیزان، ترجمه محمّدباقر موسوی، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى. عضدانلو، حمید(1384)، آشناییبامفاهیماساسیجامعه‌شناسی، تهران: نی. علیزاده، حسن(1389)، فرهنگخاصعلومسیاسی، تهران: نهادگرا. غربال، محمّد شفیق (1978م)، الموسوعةالعربیةالمیسرة، بیروت: داراحیاء التراث العربی. قطب، سید، (بی‌تا)، العدالةالإجتماعیةفی الإسلام، قاهره: دارالشروق. قمی، علی بن ابراهیم (1363)، تفسیرالقمی، قم: دارالکتاب. کلوسکو، جورج (1391)، تاریخفلسفهسیاسی، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: نی. کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق(1407ق)، الکافی، تهران: دارالکتب‌الإسلامیة. کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1369)، اصول الکافی، ترجمه سیدجواد مصطفوی، تهران: کتابفروشی علمیه اسلامیه. گلداسمیت، استفان (1395)، قدرتنوآوریاجتماعی، ترجمه علی اصغر سعدآبادی و حسین افتخاری، تهران: دانشگاه امام صادق (7) مارشال، گوردن (1388)، فرهنگجامعه‌شناسی، ترجمه حمیرا مشیرزاده، تهران: میزان. مازندرانی، محمّدصالح بن احمد (1382ق)،شرحالکافی- الأصول والروضة، تهران: المکتبة الإسلامیّة. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى (1404ق)، مرآةالعقولفیشرحأخبارآلالرسول، تهران: دار الکتب الإسلامیة. مجلسی، محمّدباقر بن محمّدتقی (1403ق)، بحارالأنوارالجامعةلدررأخبارالأئمةالأطهار، بیروت: دار احیاء التراث العربی. مصطفوى، حسن (1430ق)، التحقیقفیکلماتالقرآنالکریم، بیروت: دارالکتب العلمیة. معینی‌فر، حشمت‌السادات (1390)، دولت‌هایرفاهوسیاست‌هایحمایتیخانواده، تهران: میزان. مفید، محمّدبن محمّد (1413ق)، الإختصاص، قم: الموتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید. مکارم شیرازی، ناصر (1371)، تفسیرنمونه، تهران: دارالکتب الإسلامیة. نجف‌آبادی، حسین علی منتظری (1429ق)، مجازات‌هایاسلامیوحقوقبشر، قم: ارغوان دانش. نوری، حسین بن محمد تقى (1408ق)، مستدرکالوسائلومستنبطالمسائل، قم: مؤسسة آل البیت (:). Christia, Fotini; Dekeyser, Elizabeth; Knox, Dean (2016). To Karbala: Surveying Religious Shi’a from Iran and Iraq. United Nations (2010). Rethinking Poverty (Report on the World Social Situation), New York: United Nations. Maslow, Abraham H. (1970). Motivation and Personality, New York: harper & Row. Hunger, Disease Spread in Iraq (2007). http://in.reuters.com/article/idINIndia-28727320070730 Traumatized Iraqi Children (2007). http://www.irinnews.org/feature/2007/07/16/traumatised-iraqi-children-suffer-psychological-damage (آخرینمشاهده: 29/10/1395) http://hajnews.ir/Default.aspx?tabid=89&ID=6111 (آخرینمشاهده: 29/10/1395) Corruption PerceptionsIndex (2015). http://www.transparency.org/cpi2015 آخرین)(مشاهده: 29/10/1395 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 992 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,116 |
||