اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 476 |
| تعداد مقالات | 4,062 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,279,225 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,336,347 |
گونه شناسی استکبار و ماهیت آن در قرآن کریم | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 7، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 23، اسفند 1397، صفحه 169-198 اصل مقاله (531.67 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/quran.2019.2392 | ||
| نویسندگان | ||
| سیما جوینی پور1؛ سهیلا پیروزفر* 2 | ||
| 1دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهم‌ترین مباحث قرآنی در حوزة رفتارشناسی و جامعه‌شناسی، تحلیل و بررسی استکبار در ابعاد و سطوح مختلف آن است. عنایت قرآن کریم به استکبارستیزی و نهادینه کردن این فرهنگ در افراد و جوامع و وجود مستکبران در همة اعصار، باعث شده آیاتی چند از قرآن به بیان ویژگی‌ها و صفات اخلاقی ـ رفتاری آنان اختصاص یابد. اهمیت این موضوع تا جایی است که شناخت پدیدة استکبار در هر عصر و زمانی، از لوازم بصیرت دینی و از اهم موضوعات اجتماعی تلقی می‌شود. در این جستار، تلاش شده تا با ارائة تعریفی جامع و تحلیلی دقیق از ماهیت استکبار و بررسی حوزة معنایی این واژه، به تحلیل و ریشه‌یابی انواع و اقسام آن و استخراج عوامل، ریشه‌ها و آثار این پدیده پرداخته شود. این پژوهش به شیوة تحلیل متن به بررسی آیات مربوط به حوزة استکبار پرداخته است. با بررسی واژة استکبار در کنار واژگان هم‌نشین و مترادف آن، به زمینه‌ها، عوامل و آثار این پدیدة شوم اجتماعی اشاره نموده و نتیجه می‌شود که استکبار عبادی، ریشه و علت سایر اقسام استکبار می‌باشد. اشرافیت، قدرت نظامی و اقتصادی، بی‌نیازی از خداوند و نادیده انگاری قدرت الهی، از مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری استکبار به شمار می‌آید. همچنین تقویت روحیة قیام و ظلم‌ستیزی و خودباوری و توجه به ارزش‌های الهی و خروج از خودمحوری و هوای نفس، از جمله راهکارهای قرآن برای مقاله با این صفت مذموم اجتماعی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ معناشناسی؛ استکبار؛ استضعاف؛ کفر؛ ظلم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Typology of Arrogance and its Nature in The Holy Qur'an | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sima Juveni Pour1؛ Soheila pirouzfar2 | ||
| 1Ph.D. graduated of Quran and Hadith Sciences in Ferdowsi University of Mashhad | ||
| 2Associate professor of Quran and Hadith Sciences in Ferdowsi University of Mashhad | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the most important discussions of the Qur'an in the field of ethics and sociology is the analysis of arrogance in its dimensions and levels. The Holy Qur'an has been dedicated to the perseverance and institutionalization of this culture in individuals and societies, and the presence of mercenaries throughout the ages, which has led many Quranic verses to be attributed to their ethical-behavioral attributes. The significance of this issue is so far as recognizing the phenomenon of arrogance in any era and time is considered as an instrument of religious insight and the importance of social issues. In this essay, it has been attempted to provide a comprehensive, precise analysis of the nature of arrogance and the semantic domain of the term, to analyze and rooted in its various types and to extract the factors, origins and effects of this phenomenon. This paper studies the relevant verses in the field of arrogance in a text analysis method. By examining the term "arrogance" alongside the synonymous vocabulary and its synonym, it refers to the context, factors and effects of this social phenomenon, and it follows that abusive arrogance is the root and cause of other forms of arrogance. The aristocracy, military and economic power, the needlessness of God and the neglect of divine power are among the most important factors in the formation of arrogance. It also reinforces the spirit of uprising, oppression and self-esteem, and paying attention to divine values and self-centeredness and self-esteem, including the Qur'anic guidelines for the article with this disproportionate social character. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| semantics, The Holy Quran, Arrogance, Disobedience, Disbelief, Oppression | ||
| مراجع | ||
|
کتاب‌نامه: قرآن کریم. ابن منظور، محمد بن مکرم(1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر، چاپ سوم. امین، سیده نصرت(1361ش)، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، تهران: نهضت زنان مسلمان. ایزوتسو، توشیهیکو(1378ش)، مفاهیم اخلاقی، دینی در قـرآن مـجید، تهران: فروزان‌روز. جوادی آملی، عبدالله(1389)، تسنیم، قم: انتشارات اسراء. رازی، ابوالفتوح حسین بن علی(1408ق)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. رازی، فخرالدین ابوعبدالله محمد بن عمر(1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیائ التراث العربی، چاپ سوم. راغـب اصـفهانی، حسین بن محمد(1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، دمـشق: الدار الشامیه. زمخشری، محمود(1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتب العربی، چاپ سوم. سبزواری نجفی، محمد بن حبیب‌اللّه(1406ق)، الجـدید فـی تـفسیر القرآن المجید، بیروت: دار التعارف للمطبوعات. شهیدی، سید مهدی(1388)، «معناشناسی واژه استکبار در قرآن کریم بر مبنای نظریه ایزوتسو»، فصلنامه معرفت، شماره 143. طباطبایی، سیدمحمدحسین(1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انـتشارات اسـلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم. طبرسی، فضل بن حسن(1372ش)، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن،تهران: ناصرخسرو، چاپ سوم. طبری، ابوجعفر محمدبن جریر(1412ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالمعرفه، چاپ اول. طریحی، فخرالدین(1375ش)، مجمع البحرین، تهران: کـتاب فروشی مـرتضوی، چاپ سوم. عبدالباقی، محمدفؤاد(1378ش)، المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الکریم، قم: انتشارات حر، چاپ اول. عسکری، ابوهلال(1412ق)، معجم الفروق اللغویة، قم: ،مؤسسة النشر الاسلامی. فراهیدی، خلیل بـن احـمد(1410ق)، کـتاب العین، قم: هجرت، چاپ دوم. مجلسی، محمدباقر(1403ق)، بحار الأنوار، بیروت: داراحیاء التراث العربی. مدرسی، سیدمحمدتقی(1419ق)، من هدی القرآن، تهران: دارالحسین، چاپ اول. مصطفوی، حسن(1360ش)، التـحقیق فـی کـلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. مغنیه، محمدجواد(1424ق)، التفسیر الکاشف، تهران: دار الکتب الاسـلامیه. مـکارم شیرازی، ناصر و همکاران(1374ش)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه. میبدی، رشیدالدین احمدبن ابی سعد(1371ش)، کشف الأسرار و عدّة الأبرار، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ پنجم.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 811 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 790 |
||