اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 493 |
| تعداد مقالات | 4,239 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,633,278 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,590,207 |
چیستیِ ایمان در قرآن کریم به روش تحلیل محتوای کیفی | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 7، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، تیر 1398، صفحه 135-164 اصل مقاله (679.43 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/quran.2019.2476 | ||
| نویسنده | ||
| سید مصطفی احمدزاده* | ||
| استادیار گروه قرآن و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| چیستی ایمان، یکی از مهمترین سؤالاتی است که در درازنای تاریخ اسلام، ذهن مفسران و متکلمان اسلامی را به خود مشغول ساخته است. برخی بر یک رکن، گروهی بر دو رکن، بعضی بر سه رکن و عدهای بر چهار رکن اصلی در تعریفِ چیستیِ ایمان، مستند به آیات قرآن، تأکید ورزیدهاند. در این پژوهش، دیدگاه قرآن، در باب چیستیِ ایمان به دور از منازعات متکلمان و مفسران و تنها با تمرکز بر آیات قرآن، به شیوۀ مستند، مستدل و متنمحور و با روش تحلیل محتوای کیفی؛ استخراج، گزارش و تحلیل شده تا زمینه برای پاسخ به سؤال پیشگفته فراهم آید. از مطالعۀ تحلیلی آیات مربوط به ایمان در قرآن به دست میآید که ایمان به معنای تصدیق و مراد از تصدیق، یقین است که در قلب، جای دارد و از همین رو، ایمان امری قلبی است. نیز همۀ گونههای متعلَّقات ایمان در قدسی بودن مشترکند. نتیجه اینکه ایمان، تصدیقِ امرِ قدسی است. ایمان، دارای مراتب، اختیاری، قلبی و متقابل با کفر است و پس از اسلام و پیش از تقوا، احسان، اطمینان، بِرّ و صدق قرار میگیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایمان؛ مراتب ایمان؛ چیستیِ ایمان؛ امر قدسی؛ تصدیق؛ تحلیل محتوای کیفی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Meaning of Faith in the Holy Quran by Qualitative Content Analysis Method | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyed Mostafa Ahmadzadeh | ||
| Assistant Professor in Department of Quran and Social Studies, Institute of Islamic Sciences and Culture, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| What is the meaning of faith is one of the most important questions that has been busy the minds of Islamic commentators and theologians in the history of Islam. Some emphasize on a pillar, a group on two pillars, some on three pillars, and some on the four pillars of the definition of the meaning of faith, documented in the Quranic verses. In this research, the view of the Qur'an is extracted, reported, analyzed by Qualitative content analysis method in a documentary, reasoned and text axis to provide background for the answer to the above question, about the issue of faith beyond the conflict of theologians and commentators and only by focusing on Quranic verses. From an analytical study of the verses of faith in the Qur'an, faith is meant to be the confirmation of certainty that it is in the heart, and therefore, faith is a matter of heart. Also, all types of accessories of the Faith are in common in sacred. The result is that faith is a sacred affirmation. Faith has a degree and is free will, heart and reciprocal with disbelief, and placed after Islam and before virtue, goodness, confidence and truth. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| faith, Degree of Faith, The meaning of Faith, sacred, Confirmation, qualitative content analysis | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. آخوندی، محمد باقر (1393)، «سنخ شناسی نفاق در قرآن مجید»، فصلنامه آموزههای قرآنی، شماره 20، صص 76-53. ابن بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق) (بی‌تا)، التوحید، تصحیح: السید هاشم الحسینی الطهرانی، قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه. ابن حزم اندلسی، ابی محمد علی بن احمد (1420)، الفصل فی الملل و الاهواء و النحل، تحشیه: احمد شمس الدین، بیروت: دارالکتب العلمیه. ابن فارس، احمد (1399)، معجم مقائیس اللغه، تحقیق: عبدالسلام محمد هارون، بیروت: دارالفکر. ابن منظور، محمد بن مکرم (1405)، لسان العرب، قم: نشر ادب الحوزه. احمدزاده، سید مصطفی (1396)، چیستی عمل صالح در قرآن کریم؛ روشی معناشناختی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. استراوس، انسلم؛ کربین، جولیت (1394)، مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریۀ زمینهای، ترجمۀ ابراهیم افشار، تهران: نشر نی. اشعری، ابوالحسن (1409)، مقالات الاسلامیین، بیروت: دارالنفائس. ایزوتسو، توشیهیکو (1378)، مفاهیم اخلاقی- دینی در قرآن مجید، ترجمه فریدون بدرهای، تهران: فرزان. ایزوتسو، توشیهیکو (1378)، مفهوم ایمان در کلام اسلامی، ترجمۀ زهرا پور سینا، تهران: سروش. باردن، لورنس (1374)، تحلیل محتوا، ترجمۀ ملیحه آشتیانی و محمد یمنی دوزی سرخابی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی. بروجردی، سید حسین (1416)، تفسیر الصراط المستقیم، قم: موسسه انصاریان. جوادی آملی، عبدالله (1378)، تفسیر تسنیم، قم: نشر اسراء. جوادی آملی، عبدالله (1379)، معرفتشناسی در قرآن، قم: نشر اسراء. خادمی، عین الله و قدسیه ماجدی (1393)، «چیستی ایمان از دیدگاه ملاصدرا»، فصلنامه فلسفه دین، دوره 11، شماره 2، صص 324- 289. خامه گر، محمد (1382)، ساختار هندسی سورههای قرآن، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. راغب اصفهانی، حسین (1416)، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق: صفوان عدنان داوودی، بیروت: دارالقلم. سلیمی، علی (1395)، «تحلیل پاره فرهنگی در نظریه قرآنی کجروی»، فصلنامه اسلام و علوم اجتماعی، شماره 15، صص34-5. سید رضی (1368)، نهج البلاغه، ترجمۀ سید جعفر شهیدی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. سید مرتضی، علی بن الحسین الموسوی البغدادی (1411)، الذخیره فی علم الکلام، تحقیق: السید احمد الحسینی، قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه. طباطبایی نجفی، سید مهدی بن سید مرتضی (1417)، رساله سیرو سلوک منسوب به بحرالعلوم، با مقدمه و شرح سید محمد حسین حسینی طهرانی، مشهد: انتشارات علامه طباطبایی. طباطبایی، سید محمد حسین (1402)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات. طبرسی، (1415)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات. طوسی، ابوجعفر محمد بن الحسن (1400)، الاقتصاد الهادی الی طریق الرشاد، تهران: چهل ستون. علوی، سید محمد کاظم (1393)، «تحلیل معرفت محورانه مراتب ایمان در فلسفه ملاصدرا»، فصلنامه حکمت و فلسفه، سال دهم، شماره دوم، صص28-7. فیروزی، رضا (1386)، نظریه ایمان، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. کافی، مجید (1392)، نظریه اجتماعی ارتباط در قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. کریپندورف، کلوس (1383)، تحلیل محتوا: مبانی روش‌شناسی، ترجمۀ هوشنگ نایبی، تهران: نشرنی. کلینی، محمد بن یعقوب (1379)، الکافی، تصحیح: علی اکبر الغفاری و محمد باقر البهبودی، تهران: دارالکتب الاسلامیه. لسانی فشارکی، محمد؛ مرادی زنجانی، حسین (1391)، روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم، قم: بوستان کتاب. محمدی، عبدالله (1397)، هستی شناسی ایمان: کاوشی در رابطه ایمان و معرفت، تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران. مصباح یزدی، محمد تقی (1383)، به سوی او، تحقیق و ویرایش: محمد مهدی ناصری، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. معروفی، یحیی؛ یوسف‌زاده، محمدرضا (1388)، تحلیل محتوا در علوم انسانی، همدان: سپهر دانش. مفید، محمد بن نعمان (1413)، تصحیح الاعتقاد، مجموعه آثار، قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید. مقداد، جمال الدین بن عبدالله (1429)، اللوامع الاالهیه فی المباحث الکلامیه، قم: بوستان کتاب. ملاصدرا شیرازی، محمد بن ابراهیم (1360)، اسرار الآیات، تصحیح: محمد خواجوی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. ملاصدرا شیرازی، محمد بن ابراهیم (1366)، تفسیر القرآن الکریم، تحقیق: محمد خواجوی، قم: بیدار. نامور، هومن؛ ذهبی، فاطمه (1389)، «گامی به سوی تحلیل محتوای آیات قرآن از منظر روان‌شناسی اجتماعی»، فصلنامۀ مطالعات قرآن و حدیث، سال چهارم، شمارۀ اول، پیاپی 7، صص57-76. نصیری، منصور (1393)، «ایمان از دیدگاه علامه طباطبایی»، فصلنامه قبسات، شماره 73، صص78- 49. الهیزاده، محمد حسین (1395)، تدبر در قرآن کریم، مشهد: مرکز تدبر در قرآن و سیره. Hsieh, Hsiu-fang, Shannon, Sarah E., (2005), "Three Approaches to Qualitative Content Analysis", Qual Health Res, vol. 15. Yan Zhang and Barbara M. Wildemuth, (2005), Qualitative Analysis of Content, 1- 12, Retrieved from https://philpapers.org/rec/ZHAQAO. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 619 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 837 |
||