اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 504 |
| تعداد مقالات | 4,361 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,057,795 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,059,577 |
کرامت ذاتی انسان در قرآن کریم و چالش های فراروی آن | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 9، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 25، مهر 1398، صفحه 219-242 اصل مقاله (431.91 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/quran.2019.2565 | ||
| نویسندگان | ||
| داود سلمان پور1؛ مهدی مهریزی* 2؛ سید محمد علی ایازی3 | ||
| 1دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| کرامت انسان و ارزش‌های انسانی از موضوعات محوری قرآن کریم است؛ برخی از عالمان دینی، قائل به کرامت ذاتی انسانند و او را موجودی برتر از سایر مخلوقات میدانند و مطلق بودنِ فعلِ کرامت در آیه 70 سوره اسراء را دلیل بر ادّعای خود میدانند. برخی دیگر، قائل به کرامت اکتسابی هستند و قابلیت‌های بالقوه انسان ازجمله تقوا، ایمان و اعمال مثبت انسان را دلیل بر کرامت او میدانند. اما ادّعای موافقان کرامت ذاتی در ظاهر با چالش‌هایی مانند ارتداد، جهاد ابتدایی، نجاست مشرکین و دوگانگی اوصاف انسان روبروست. رفع این چالش‌ها با هدف درک اعتبار و موقعیت انسان نسبت به سایر مخلوقات است. پژوهش پیش‌رو با روش توصیفی تحلیلی از نوع کتابخانه ای و با اتکاء به آیات قرآن، نخست به این نتیجه دست یافته که قرآن کریم بین آزادی اندیشه و انکار دین از روی عناد، تفکیک قائل است؛ دوم: دستورات قرآن کریم در بحث جهاد، غالباً جنبه دفاعی داشته و به قیودی نظیر ایجاد فتنه، ظلم و تعدّی و... مقید شده است؛ سوم: نجس دانستن مشرکین در آیه «إِنَّمَا الْمُشْرِکُونَ نَجَسٌ» هرگز به معنای نجاست ظاهری نیست؛ چراکه انسانِ مشرک با شرک خود، دچار یک نوع آلودگی روحی و نجاست باطنی است. چهارم: اوصاف مذمّت آمیز، ناظر به برخی انسان‌هاست که فطرت الهی خود را نادیده انگاشته‌اند؛ لذا این چالش‌ها جنبه‌های عارضی وجودِ انسان است و نمیتواند کرامت ذاتی انسان را مخدوش نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ انسان؛ کرامت ذاتی؛ کرامت اکتسابی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Analysis of the Concept of Human Dignity in the Holy Qur'an and its Challenges | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Davoud Salmanpour1؛ Mehdi Mehrizi2؛ Sayed Mohammad Ali Ayazi3 | ||
| 1PhD student of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| 2Associate Professor of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Law, Theology and Political Science, Tehran Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| 3Assistant Professor of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Law, Theology and Political Science, Tehran Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Human dignity and human values are one of the central issues of the Holy Qur'an. Some religious scholars believe in the inherent dignity of man and consider him a superior being than other creatures, and they refer to the use of verse 70 of Sura Esra as their reason for claiming. Others believe in acquired dignity and consider potential human potentials, including piety, faith, and positive actions of man for his dignity. But the claims of the proponents of intrinsic dignity appear to face challenges such as apostasy, primitive jihad, uncleanness of the idolaters, and the dichotomy of mankind. Addressing the challenges is to realize the reverence of the essence of humanity. with a descriptive analytical method of a type of library and relying on Quranic, the following research has come to the conclusion that, firstly, the Quran distinguishes between freedom of thought and denial of religion on the one hand .Secondly, the commands of the Holy Qur'an in the debate on jihad are defensive and not absolute, and are bound by restrictions such as sedition, oppression and aggression. Thirdly, the uncleaning of the idolaters never means noisiness is not apparent. Because a polytheist with his partner has a kind of spiritual pollution and esoteric impurity. Fourthly, the degraded qualities of some human beings who have neglected their divine nature; therefore, these challenges are intrinsic aspects of human existence and cannot undermine the inherent dignity of man. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Holy Quran, Man, Intrinsic Dignity, Acquired Dignity | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. آلوسى، سید محمود، (1415)، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه. ابن بابویه، محمدبن علی، (1385)، علل الشرائع، بیروت: کتاب فروشی داوری. ابن جوزى، عبدالرحمن بن علی، (1422)، زاد المسیر فى علم التفسیر، بیروت: دارالکتاب العربی. ابن شهرآشوب، محمد بن على، (1410)، متشابه القرآن و مختلفه، قم: انتشارات بیدار. ابن عاشور، محمد طاهر، (1420)، التحریر و التنویر، بیروت: مؤسسة التاریخ. ابن عربى، ابو عبدالله محیى الدین محمد (1422)، تفسیر ابن عربى، بیروت: دار احیاء التراث العربى. ابن فارس، أحمد بن فارس، (1404)، معجم مقاییس اللغة، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414)، لسان العرب، بیروت: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع. اردبیلی، عبدالغنی، (1392)، تقریرات فلسفه امام خمینی (ره)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). اسماعیلی، محسن؛ سیفی، محمدمهدی، (1397)، «مؤلفه‌های کرامت ذاتی انسان در اندیشة علامه طباطبایی»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره48، شماره 4. ایازی، سید محمدعلی، (1386)، «کرامت انسان و آزادی در قرآن»، مجله بینات، شماره 53. ایازی، سید محمدعلی، (1395)، آزادی در قرآن، تهران: انتشارات ذکر. بلاغى، محمدجواد، (1420)، آلاء الرحمن فى تفسیر القرآن، قم: بنیاد بعثت. ثعالبى، عبدالرحمن بن محمد، (1418)، جواهر الحسان فى تفسیر القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربى. جعفری، محمدتقی، (1361)، انسان در افق قرآن، تهران: مؤسسه القرآن الکریم. جعفری، محمدتقی، (1388)، آفرینش و انسان، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری. جوادی آملی، عبدالله، (1388)، حق و تکلیف در اسلام، قم: نشر اسراء. جوادی آملی، عبدالله، (1389)، حیات حقیقی انسان در قرآن، قم: نشر اسراء. جوادی آملی، عبدالله، (1390)، فطرت در قرآن، قم: نشر اسراء. حسین زاده اصل، سودابه؛ علمی، قربان (1395)، «بررسی مقایسه‌ای مسأله کرامت انسان در قرآن و کتاب مقدس عبری (عهد عتیق)»، پژوهش‌های ادیانی، سال 4، شماره 8. حکیمی، محمدرضا، (1392)، الحیاة، قم: نشر دلیل ما. خویی، ابوالقاسم، (1410)، منهاج الصالحین، قم: مدینة العلم. رازی، فخرالدین، (1420)، مفاتیح الغیب، بیروت: داراحیاء التراث العربی. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، (1412)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم. رشیدرضا، محمد، (بی‌تا)، تفسیرالمنار، بیروت: دارالمعرفه. رضایی اصفهانی، محمد؛ صدیق، حسین، (1393)، «بررسی تطبیقی آیه کرامت»، فصلنامه مطالعات تفسیری، سال 5، شماره 19. زبیدی، محمد مرتضی، (1414)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دارالفکر. زمخشری، جارالله، (1407)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتب العربی. سید قطب، (1412)، فی ضلال القرآن، بیروت: دار الشروق. سیدرضی، (1380)، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم: موسسه انتشارات مشهور. شمس‌الدین، محمد مهدی، (1997)، جهاد الامه، بیروت: دارالعلم. صالحی نجف‌آبادی، نعمت الله، (1382)، جهاد در اسلام، تهران: نشر نی. صدر، امام موسی، (1394)، دین در خدمت انسان، تهران: مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر. طباطبایى، سید محمد حسین، (1417)، المیزان فى تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. طبرسى، فضل بن حسن، (1372)، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو. طریحی، فخر الدین بن محمد، (1375)، مجمع البحرین، تهران: نشر مرتضوى. طوسى، محمد بن حسن، (بی‌تا)، التبیان فى تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربى. طوسى، محمد بن حسن، (1410)، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، قم: انتشارات قدس محمدی. فراهیدی، خلیل بن أحمد، (1409)، کتاب العین، قم: نشر هجرت. فضل الله، محمدحسین،(1979)، الاسلام و منطق القوه، بیروت: الدارالاسلامیه. قرشى، سید على اکبر، (1377)، تفسیر احسن الحدیث، تهران: بنیاد بعثت. قرطبی، أبی‌عبدالله محمّد، (1405)، الجامع لاحکام القرآن، بیروت: دارالإحیاء التّراث العربی. علم الهی، سید مرتضی، (1405)، رسائل الشریف المرتضی، قم: دارالقرآن الکریم. مرتضوی، سیدضیاء، (1386)، «امام خمینی، کرامت انسان و پرسش‌هایی چند (نگاهی به مبانی فلسفی کرامت انسان)»، مجموعه مقالات همایش امام خمینی و قلمرو دین. مصباح یزدی، محمدتقی، (1380)، نظریه حقوقی در اسلام، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). مصباح یزدی، محمدتقی، (1384)، انسان سازی در قرآن، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). مطهری، مرتضی، (1384)، مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، (1374)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه. موسوی خمینی، روح الله، (1389)، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). موسوی خمینی، روح الله، (1388)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). نجات رایزن، علی، (1388)، پایان‌نامه: مبانی و معیارهای فلسفی و قرآنی کرامت انسان از دیدگاه امام خمینی (ره) و شهید مطهری، تهران: دانشکده علوم حدیث. نجفی، محمدحسن، (1362)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه. نصری، عبدالله (1361)، مبانی انسان شناسی در قرآن، تهران: بنیاد تعلیم و تربیت اسلامی. یدالله پور، بهروز، (1388): پایان‌نامه دکتری: کرامت انسان در قرآن کریم (ماهیت، مبانی، موانع)، قم: دانشگاه قم. یدالله پور، بهروز، (1388)، «معناشناسی کرامت انسان در قرآن»، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن، سال 3، شماره 2. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 891 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 679 |
||