اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 504 |
| تعداد مقالات | 4,361 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,057,846 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,059,848 |
بررسی تحلیلی ـ استقرائی أهمّ قواعد دانش وجوه و نظائر | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 2، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 25، مهر 1398، صفحه 23-49 اصل مقاله (377.24 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/quran.2019.2570 | ||
| نویسندگان | ||
| داود اسدیان* 1؛ علیرضا دل افکار2؛ سید ضیاءالدین علیانسب3 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور تبریز، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه حضرت معصومه(س)، قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| دانش وجوه و نظائر یکی از دانش‌های مهمی است که زیرشاخه دانش تفسیر شمرده می‌شود و به تحلیل معناشناختی واژگان قرآنی نظیر همدیگر می‌پردازد. در طول تاریخ علوم قرآنی، کتاب‌های گوناگونی در موضوع دانش وجوه و نظائر به رشته تحریر درآمده است. نویسندگان این آثار، در تحلیل‌های معناشناختی واژگان قرآنی از قواعد گوناگون تفسیری بهره جسته‌اند، ولی جز در موارد بسیار اندک، هیچ‌یک، قواعد این دانش را به‌صورت جداگانه بیان نکرده و مورد بررسی قرار نداده‌اند. ضرورت تحلیل و واکاوی قواعد دانش وجوه و نظائر، از آن روست که می‌تواند زمینه را برای تحلیل‌های معناشناختی منطقی و نظام‌مند از واژگان قرآنی نظیر هم، فراهم آورد و از این رهگذر، مفسران را در پرده‌برداری از مدلول مطابقی و موضوع‌له یا مدلول التزامی و مستعمل‌فیه واژگان نظایر یاری رساند. در جستار حاضر، با شیوه توصیفی- تحلیلی و با روش استقرائی، برخی از مهم‌ترین قواعد دانش وجوه و نظائر با رجوع به برخی از مهم‌ترین آثار، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در پایان، قواعد مرتبط با دانش وجوه و نظایر نیز در دو دسته درون متنی (قاعده منع ترادف، قواعد بلاغی، سیاق، وضع الفاظ برای روح معنا و قاعده شناخت اشیاء با اضدادش) و برون متنی (مانند تطور لغت و اسباب نزول) استخراج گردیده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ تفسیر قرآن؛ مفردات قرآنی؛ قواعد قرآنی؛ وجوه و نظائر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analytical Inductive Analysis of the Rules of Knowledge of the Interpretation of Words | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Davood Asadian1؛ Alireza Delafkar2؛ Sayyed Ziaoddin Olyanasab3 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Payame Noor University, Tabriz, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Payame Noor University, Tehran, Iran. | ||
| 3Associate Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Hazrat Masoumeh University, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The knowledge of semantics and theoretical vocabulary in the Qur'an is one of the important techniques that considered as sub-branches of interpretation. This knowledge explains the meaning of Qur'anic terms like peer. Throughout the history of the Qur'anic sciences, various works, have been written on this subject. The authors of these works have used different rules for interpreting the Qur'anic vocabulary, but, except in very few cases, none have discussed the rules of this knowledge separately. In this article, some of the most important rules of this knowledge are study by descriptive-analytical method and by inductive method. Finally, its related rules are extract in two textual sections (rule of contradiction, rhetorical rules, context, rhetoric for the spirit of meaning, and rule of knowing objects with antithesis) and extramarital rules (such as vocabulary and descent). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Holy Quran, Qur'anic Interpretation, Qur'anic singularities, Qur'anic rules, aspects and theories | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ابن جوزی، ابوالفرج (1404ق)، نزهة الأعین النواظر فی علم الوجوه والنظائر، محقق: محمد عبد الکریم، بیروت: مؤسسة الرسالة. اخوان مقدم، زهره (1394ش)، «معناداریِ بخشی از آیه یا آیات، هم در سیاق و هم خارج از سیاق»، فصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، دوره نهم، شماره 1. اکبر نژاد، مهدی؛ گراوند، نجمیّه؛ گراوند، مظفر علی‌دادی (1392ش)، «بررسی چگونگی تأثیر اختلاف قرائات در برداشت‌های تفسیری مجمع البیان»، فصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، دوره سیزدهم، شماره 1. امانی، رضا؛ شادمان، یسرا (1391ش)، «چگونگی معادل‌یابی استعاره‌های قرآنی در فرایند ترجمه»، فصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، دوره دهم، شماره 2. ایازی، سید محمدعلی (1386ش)، تفسیر قرآن مجید برگرفته از آثار امام خمینی، تهران: عروج. بابایی، علی اکبر (1389ش)، دائرة المعارف قرآن کریم، قم: بوستان کتاب. بغوی، حسین بن مسعود (1417ق)، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، محقق، محمد عبد الله النمر، عثمان جمعة ضمیریة و سلیمان مسلم الحرش، ریاض: دار طیبة للنشر والتوزیع. ترمذی، محمد بن عیسی (1969م)، تحصیل نظائر القرآن، محقق، حسنی نصر زیدان، مصر: مطبعة اسعادة. خمینی، سید روح الله (1390ش)، مصباح الهدایة إلى الخلافة و الولایة، قم: انتشارات امام خمینی. دامغانی، حسین بن محمد (بی‌تا)، الوجوه و النظائر لألفاظ کتاب الله العزیز، محقق: عبدالحمید علی، بیروت: دارالکتب العلمیّة. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق: فوان عدنان داودى، بیروت، دمشق: دارالعلم الدار الشامیة. زحیلی، وهبه (1411ق)، المنیر فی العقیده و الشریعۀ، معروف به التفسیر المنیر، بیروت، دمشق: دارالفکر. سلوى، محمد العوا (1382ش)، بررسى زبانشناختى وجوه و نظایر در قرآن، مترجم: سید حسین سیدى، مشهد: به نشر. صدر المتألهین، محمد بن ابراهیم (1366ش)، تفسیر القرآن الکریم، قم: بیدار. عبد اللهى، محمود (1385ش)، وحى در قرآن، قم: انتشارات بوستان کتاب. عسکری، أبو هلال (بی‌تا)، الفروق اللغویة، محقق، محمد إبراهیم سلیم، قاهره: دار العلم والثقافة للنشر و التوزیع. فاکر میبدی، محمد (1428ق)، قواعد التفسیر لدی الشیعة و السنّی، تهران: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الإسلامیة. فقهی‌زاده، عبدالهادی (1391ش)، درآمدی بر تفسیر قرآن (اصول و مقدمات)، تهران: انتشارات تلاوت. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (1416ق)، بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز، محقق: محمد علی نجار، قاهره: المجلس الأعلى للشئون الإسلامیة. فیض کاشانی، ملا محسن (1415ق)، تفسیر صافی، محقق: حسین اعلمی، تهران: انتشارات صدر. قمى، على بن ابراهیم (1363ش)، تفسیر القمی، محقق: موسوى جزائرى، طیّب، قم: دارالکتاب. مرادى، محمد (1382ش)، امام على(ع) و قرآن، تهران: انتشارات هستى نما. مصطفوى، حسن (1360ش)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. مقاتل بن سلیمان (1427ق)، الاشباه و النظائر فی القرآن العظیم، محق:، حاتم صالح الضامن، دبی: مرکز جمعة الماجد للثقافة و التراث. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 645 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 516 |
||