اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 476 |
| تعداد مقالات | 4,070 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,285,987 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,340,734 |
کارکرد «خاصّه» در منطق دوبخشی: نقدی بر فهم طوسی از متن ابن سینا | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| مقاله 3، دوره 18، شماره 52، دی 1393، صفحه 41-55 اصل مقاله (4.09 M) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2014.49254 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی عظیمی* | ||
| عضو هیئت علمی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| ابن‌سینا در اشارات «بهترین خاصه» را آن میداند که در برگیرنده همه افراد موضوع باشد، نفسی باشد، نه نسبی، و لازم باشد، نه مفارق؛ وی سودبخش‌ترین خاصه را برای تعریف آن میداندکه افزون بر سه مورد مذکور تعلّقش به موضوع، بدیهی باشد. از نظر خواجه طوسی خاصه را با دو نگاه می‌توان دید: یکی به‌خودی‌خود، دیگر از آن روی که در تعریف جای می‌گیرد. بهترین خاصه با نگاه نخست، دارای سه ویژگیِ نخست، و با نگاه دوم، دارای هر چهار ویژگی است. به نظر می‌رسد طوسی، سخن بوعلی را متناسب با جدل تفسیر کرده، در حالی‌که در ساختار منطق دوبخشی و با روش تحلیل سیستمی، تفسیر بهتری می‌توان پیش نهاد: خاصّه، یکی از کلی‌های پنج‌گانه است که جملگی کارکرد زمینه‌سازی دارند و چنین اموری در منطق دوبخشی یا زمینه‌ساز تعریف‌اند یا زمینه‌ساز استدلال؛ بنابراین خاصّه در منطق دوبخشی در صورتی که زمینه‌ساز تعریف است، باید چهار ویژگیِ یادشده، و در صورتی که زمینه‌ساز استدلال است، باید سه ویژگیِ یادشده را داشته باشد. بدین‌سان، یکی از پیامدهای منطق‌نگاری دوبخشی و یکی از جنبه‌های استقلال منطق سینوی از منطق مشائی تبیین می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خاصه؛ عرض خاص؛ کلی‌های پنج‌گانه؛ کلیات خمس؛ منطق دو بخشی؛ ابن‌سینا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Function of “Property” in the Bipartite Logic: A Critique of Tusi’s Reading of Avicenna’s Text | ||
| چکیده [English] | ||
| Avicenna in al-Isharat says that the “best property” is that which: (1) include all individuals of the subject; (2) is absolute (nafsi) and not relative (nisbi); (3) is inseparable not separable. Again, he believes that “the most useful property for definition” is that which belongs to the subject self-evidently – in addition to satisfying the three above-mentioned cases. The property, on Tusi’s opinion, can be considered from two viewpoints: (1) in itself; (2) due to its being settled in the definition. The best property, from the first viewpoint, is that which satisfies the first three conditions, and from the second viewpoint, is that which satisfies all of the four. It seems that Tusi interprets Avicenna’s text appropriate to Topics (Dialectic), whereas we can propose a better interpretation by means of a systematical analysis on the basis of the bipartite logic as follows: The property is one of the Quinque Voces (Five Universals), which all have a preparing function; and every preparing factor in the bipartite logic is a preparation either to definition or to reasoning. So, in the bipartite logic, if the property is a preparation to definition, it should satisfy all of the four conditions; and if it is a preparation to reasoning, it should satisfy the first three conditions. The aim of the present article is to analyze this topic in Avicenna's logical heritage. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Property, Quinque Voces (Five Universals), bipartite logic, Avicenna | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,755 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,892 |
||