دانشگاه امام صادق علیه السلام
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه امام صادق علیه السلام
سامانه جامع رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران
پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری MSRT
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام - ISC
ISI Web of Science
Scopus Elsevier
SJR
پایگاه دوآج
پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی - SID
پایگاه مجلات تخصصی نور - Noormags
بانک اطلاعات نشریات کشور - Magiran
پرتال جامع علوم انسانی - Ensani
پایگاه مرجه دانش - Civilica
پایگاه مرجع مجلات علمی
مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات20
تعداد شماره‌ها476
تعداد مقالات4,070
تعداد مشاهده مقاله7,288,232
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,342,485
حبیب‌زاده, توکل, پیغمبری, سیدمحمدحسین. (1399). تضمین موثر و حمایت قضائی از حقوق سیاسی شهروندان (در میثاق بین المللی حقوق مدنی – سیاسی و نظام حقوقی ایران). دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 21(2), 345-370. doi: 10.30497/law.2020.14704.2772
توکل حبیب‌زاده; سیدمحمدحسین پیغمبری. "تضمین موثر و حمایت قضائی از حقوق سیاسی شهروندان (در میثاق بین المللی حقوق مدنی – سیاسی و نظام حقوقی ایران)". دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 21, 2, 1399, 345-370. doi: 10.30497/law.2020.14704.2772
حبیب‌زاده, توکل, پیغمبری, سیدمحمدحسین. (1399). 'تضمین موثر و حمایت قضائی از حقوق سیاسی شهروندان (در میثاق بین المللی حقوق مدنی – سیاسی و نظام حقوقی ایران)', دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 21(2), pp. 345-370. doi: 10.30497/law.2020.14704.2772
حبیب‌زاده, توکل, پیغمبری, سیدمحمدحسین. تضمین موثر و حمایت قضائی از حقوق سیاسی شهروندان (در میثاق بین المللی حقوق مدنی – سیاسی و نظام حقوقی ایران). دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 1399; 21(2): 345-370. doi: 10.30497/law.2020.14704.2772

تضمین موثر و حمایت قضائی از حقوق سیاسی شهروندان (در میثاق بین المللی حقوق مدنی – سیاسی و نظام حقوقی ایران)

پژوهش‌نامه حقوق اسلامی
مقاله 4، دوره 21، شماره 2 - شماره پیاپی 52، آبان 1399، صفحه 345-370    اصل مقاله (325.13 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/law.2020.14704.2772
نویسندگان
توکل حبیب‌زاده1؛ سیدمحمدحسین پیغمبری* 2
1دانشیار گروه حقوق عمومی دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، تهران، ایران.
2دانشجوی دکتری رشته حقوق عمومی، دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، تهران، ایران
چکیده
حقوق سیاسی شهروندان در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران به رسمیت شناخته شده ‌است و این به رسمیت شناخته شدن اقتضای آن را دارد تا در نظام حقوقی سازوکارهایی برای تحقق آن تعبیه گردد. قانون اساسی ایران تقارن زیادی از جهت شناسایی حقوق سیاسی مندرج در آن با میثاق بین‌المللی حقوق مدنی ـ سیاسی دارد و از طرفی ایران بدون حق شرط اجرای این میثاق را بر عهده و ذمه دارد و خروج از آن نه مطلوب است و نه مفید فایده. در میثاق بین‌المللی حقوق مدنی ـ سیاسی و تفاسیری که شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در خصوص تضمین انجام داده است، ثقل نظرات پیرامون حمایت قضائی می‌باشد تا افرادی که حقوق سیاسی آنها نقض شده است بتوانند با شکایت به مراجع صالح تقاضای رسیدگی نموده و حسب مورد اقداماتی جهت الزام به اجرا یا جبران خسارات و یا حداقل کاهش آثار و جلوگیری از تکرار آن به عمل آید.
در ساختار قضائی فعلی جمهوری اسلامی ایران به نظر می‌رسد تحقق و تضمین قضائی حقوق سیاسی شهروندی با دو رویکرد قابل بررسی می‌باشد. رویکرد اول استفاده از ظرفیت‌های موجود و اصلاح آنها مانند محاکم کیفری و دیوان عدالت اداری و رویکرد دوم ایجاد ساختار جدید در قالب «نهاد ملی حقوق بشر و شهروندی» یا «دیوان عالی حقوق بشر و شهروندی» است.
بیشتر سوابق تحقیق انجام شده در زمینه حقوق شهروندی به موضوع شناسایی این حقوق توجه داشته و تحقیقات در خصوص تضمین‌های ساختاری در این زمینه به جهت بین‌رشته‌ای بودن موضوع (حقوق بین‌الملل و حقوق عمومی) کمتر مورد توجه قرار داشته است.
از لحاظ ساماندهی تحقیق ابتدا به مبانی موضوع تضمین مؤثر پرداخته شده است و سپس ظرفیت‌های ساختاری موجود مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت پیشنهادهایی جهت اصلاح ساختارهای موجود یا ایجاد نهادهای نوین مطرح شده است.
کلیدواژه‌ها
حقوق سیاسی شهروندی؛ حمایت قضائی؛ تضمین مؤثر؛ دیوان عالی حقوق شهروندی؛ نهاد ملی حقوق بشر و شهروندی
عنوان مقاله [English]
Effective Judicial Guarantee and Protection of Citizens' Political Rights (in the International Covenant on Civil and Political Rights and the Iranian Legal System)
نویسندگان [English]
Tavakol Habibzadeh1؛ Seyedmohammadhosein Peyghambari2
1Associate Professor and Faculty Member of public Law. Imam sadigh university, Tehran, Iran.
2PhD. Student in public law, University of imam sadigh. Tehran, Iran
چکیده [English]
Citizens' political rights have been recognized in the legal system of the Islamic Republic of Iran requiring proper mechanisms within the legal system for their realization. The Iranian Constitution has a great deal of symmetry with the International Covenant on Civil and Political Rights in terms of recognizing political rights. At the same time, Iran has ratified this Covenant without any reservation. Therefore, it is neither favorable nor fruitful for Iran to withdraw from the Covenant.
In the International Covenants, the issue of guarantees is addressed in three stages: respect, protection, and enforcement. In the interpretations regarding the guarantees issue, rendered by the UN Human Rights Council, the emphasis has been put on the judicial protection. for whose political rights have been violated to lodge a complaint with the competent authorities.
In the current judicial structure of the Islamic Republic of Iran, it seems that the judicial guarantee of citizens' political rights requires the creation of two structures. First, the establishment of a "National Human and Citizenship Rights Institution" that should preferably be suggested in the form of a judicial bill by the judiciary to the parliament (because safeguarding the public rights vested with the judiciary also includes citizenship rights). Second, the creation of specialized judicial bodies or branches in the judiciary to deal with complaints of violations of citizens' political rights. Such bodies may be established and operate either at the highest possible level or in the form of specialized civil rights prosecution office under the General Prosecutor's Office.
کلیدواژه‌ها [English]
Citizenship Political Rights, Judicial Protection, Effective Guarantee, Supreme Court of Citizenship Rights, National Human and Citizenship Rights Institute
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر.
  3. قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان.
  4. قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392.
  5. قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و اصلاحات سال 1394.
  6. قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 1378.
  7. آیین‌نامه احرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور مصوب 26/4/1380.
  8. اصلانی، فیروز و پروین، خیراله (1391). اصول و مبانی حقوق اساسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  9. انصاری، باقر (1397). چرایی و چگونگی نهاد ملی حقوق بشر و شهروندی از منظر حقوقی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
  10. جنگجو، فرزاد (1396). تضمینات حقوق و آزادی‌های فردی در قوانین موضوعه ایران. تهران: انتشارات استاد شهریار.
  11. جوزف، سارا و شولتز، جنی (1395). میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (سیدقاسم زمانی، مترجم). تهران: انتشارات شهر دانش.
  12. رأی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، شماره دادنامه 117 کلاسه پرونده 301/18 تاریخ 2/4/1381.
  13. رأی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، شماره دادنامه 435- 28/10/1382 کلاسه پرونده 81/38.
  14. رأی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، شماره دادنامه 183-10/6/1381 کلاسه پرونده 405/77.
  15. رأی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، شماره دادنامه177-28/5/1380 کلاسه پرونده 301/18.
  16. شیرزاد، امید (1395). «بررسی جایگاه سیاست‌های کلی نظام در دادرسی اداری». فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، (14)، تابستان.
  17. طلابکی طرقی، اکبر و عطار، محمد صالح (1396). «الزامات و راهکارهای ایجاد نهاد ملی حقوق بشر در ایران». دانشگاه تهران: دو فصلنامه دانش حقوق عمومی، (17).
  18. عمید زنجانی، عباسعلی (1390). مبانی حقوق بشر در اسلام و دنیای معاصر. تهران: انتشارات مجد.
  19. غائبی، محمدرضا (1387). نهادهای ملی حقوق بشر. تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
  20. موسی‌زاده، ابراهیم (1391). آمبودزمان و نهادهای مشابه در نظام حقوقی ایران. تهران: دادگستر.
  21. نقره‌کار، محمدصالح (1388.الف). مصوبات کمیسیون حقوق و قضائی مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص حقوق عامه. تهران: انتشارات مجمع تشخیص مصلحت نظام.
  22. نقره‌کار، محمدصالح (1388.ب). نقش دادستان در صیانت از حقوق عامه. تهران: جنگل.
  23. نیاورانی، صابر و پیرزاده، محمدحسن (1395). «نقش دیوان عدالت اداری در ضمانت اجرای تعهدات بین‌المللی ایران به موجب میثاق حقوق مدنی و سیاسی». نشریه تحقیقات حقوقی، (73)، 227-252.
 

  1. M. (1993) "The Australian Use of International Human Rights Norms: A view from the Antipodes", University of new south wales Law Journal 363.
  2. koyuncu, Adem (2008). "human rights and public health". Encyclopedia of Public Health, edited by Wilhelm Kirch, Volume.
  3. Lindsnaes, Lindholt, Yigen (Eds.) (2001). National Human Rights Institutions, Articles and working papers, Input to the discussions of the establishment and development of the functions of national human rights institutions, The Danish Institute for Human Rights.
  4. Robertson, R. (1994). "measuring state compliance with the obligation to devote the maximum available resources to Releasing Economic, social and cultural Rights". human rights Quarterly, pp. 693, 694.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 300
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 583