مهدی زاده, محمدامین, مهدی زاده, سجاد. (1399). نقش نهادهای فرهنگی و ارتباطی در تحولات هویت جنسیتی زنان در دوره قاجار. دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 4(2), 283-310. doi: 10.30497/lcc.2020.75553
محمدامین مهدی زاده; سجاد مهدی زاده. "نقش نهادهای فرهنگی و ارتباطی در تحولات هویت جنسیتی زنان در دوره قاجار". دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 4, 2, 1399, 283-310. doi: 10.30497/lcc.2020.75553
مهدی زاده, محمدامین, مهدی زاده, سجاد. (1399). 'نقش نهادهای فرهنگی و ارتباطی در تحولات هویت جنسیتی زنان در دوره قاجار', دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 4(2), pp. 283-310. doi: 10.30497/lcc.2020.75553
مهدی زاده, محمدامین, مهدی زاده, سجاد. نقش نهادهای فرهنگی و ارتباطی در تحولات هویت جنسیتی زنان در دوره قاجار. دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 1399; 4(2): 283-310. doi: 10.30497/lcc.2020.75553
نقش نهادهای فرهنگی و ارتباطی در تحولات هویت جنسیتی زنان در دوره قاجار
2هیات علمی دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق ع
چکیده
در این مقاله، نقش نهادهای فرهنگی و ارتباطی در تحولات هویتی زنان در دوره قاجار بررسی خواهد شد که با توجه به موضوع، از روش پژوهش تاریخی براساس استنادات کتابخانه‌ای با رویکرد توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. شروع تحولات در حوزه زنان را می‌توان اواخر دوره قاجار و به خصوص دوران مشروطه دانست. در این فضا برخی از زنان وابسته به جریان روشنفکری که معمولا خود از فارغ‌التحصیلان مدارس خارجی در ایران بودند، تلاش کردند با تأسیس مدارس جدید و سپس نشریات، زمینه ورود زنان به فضای عمومی جامعه را ایجاد کرده و نوع نگاه به زن در جامعه را تغییر دهند. در مجموع می‌توان عنوان داشت جریان فمینیستی شکل گرفته در چارچوب گفتمان سنتی پذیرفته شده، توانست با گسترش مدارس مدرن و ترویج ایده لزوم آموزش برای ایفای بهتر نقش‌های سنتی در نشریات، زمینه‌های تغییر هویت جنسیتی زنان را در جامعه ایجاد نماید.
The role of cultural and communication institutions in the evolution of women's gender identity in the Qajar period
نویسندگان [English]
mohammad amin mahdizadeh1؛ Sajad Mahdizadeh2
1Basij Research Center of Imam Sadegh University. tehran
2Member of Faculty of Islamic Studies , Culture and Communication, ISU
چکیده [English]
In this article, the role of cultural and communication institutions in the identity changes of women in the Qajar period will be examined. According to the subject, the historical research method based on library citations with a descriptive and analytical approach has been used. The beginning of developments in the field of women can be considered the late Qajar period and especially the constitutional period. In this atmosphere, some women affiliated with the intellectual movement, who were usually themselves graduates of foreign schools in Iran, tried to create new schools and then publications, to create the ground for women to enter the public space and change the way women are viewed in society. Give. In general, it can be said that the feminist current formed within the accepted traditional discourse, was able to expand the modern schools and promote the idea of the need for education to better play traditional roles in publications, creating grounds for changing the gender identity of women in society.
بهشتی سرشت، محسن و پرویش، محسن(1394). «بررسی مطالبات فرهنگی واجتماعی زنان در مطبوعات عصر قاجار»، زن در فرهنگ و هنر، شماره3، صص327-341
ترابی فارسانی، سهیلا(1388). «تکاپوی زنان عصر قاجار: فردیت، جهان سنت و گذار از آن»، تاریخ اسلام و ایران، شماره2، صص1-22
ترابی فارسانی، سهیلا(1395). « زن و تحول گفتمان از خلال نشریه‌های زنان»، تاریخ اسلام وایران، شماره 30، صص69-92
حمیدی، سیدجعفر و عاملی رضایی، مریم(1386). «تحول جایگاه زن در نثر پیش از مشروطه»، تاریخ ادبیات، شماره3، صص46-60
خوانساری، خسرو(1390). «مطبوعات زنان در دوره مشروطیت»، در اتحادیه منصوره، زن در تاریخ ایران معاصر، تهران: کویر.
رایس، کلاراکلیور(1383). زنان ایرانی و راه و رسم زندگی آنان، ترجمه اسدالله آزاد، تهران: نشرکتابدار.
رجبی، اشرف(1384). «تاریخچه تحولات پوشاک بانوان ایرانی در دوره قاجار»، رشد آموزش، شماره 21، صص39-44
رضوانی، هما(1362). لوایح آقا شیخ فضل‌الله نوری، تهران: نشر تاریخ ایران.
رنجبرعمرانی، حمیرا(1390). نگاهی کوتاه به انجمن‌های نسوان در عصر مشروطه، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
زنجانی‌زاده، هما، باغدار دلگشا، علی(1394). « بررسی جامعه‌شناختی روزنامه‌نگاری زنان در عصر مشروطه»، مسائل اجتماعی ایران، شماره 1، صص61-79
زیبایی‌نژاد، محمدرضا(1391). «جریان‌شناسی نهضت زنان در ایران»، در محمدرضا زیبایی‌نژاد، مجموعه مقالات و گفتگوها، قم: نشر هاجر.
ساناساریان، الیز(1384). جنبش حقوق زنان در ایران، تهران: اختران.
سعیدزاده، سیدمحسن(1373). «پیشینه تاریخی آموزشی زنان». پیام زن، شماره13
سعیدی، حوریه(1378). «شکوفه(نخستین روزنامه زنان ایران)». تاریخ معاصر ایران، شماره 3، صص345-355
سعیدی، گلناز(1386). انجمن‌های زنان در دوران مشروطیت، در نوشین احمدی خراسانی، فصل زنان، جلد 6، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
شیخ الاسلام، پری(1351). زن در ایران و جهان، تهران: زرین.
صدرهاشمی، محمد(1363). تاریخ جراید و مجلات ایران، اصفهان: کمال.
فتحی، مریم(1393). کانون بانوان (با رویکردی به ریشه‌های تاریخی حرکت‌های زنان در ایران) ، تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
فصیحی، سیمین(1389). «از خلوت خانه تا عرصه اجتماع رویارویی زنان با «دوگانگی طبیعت و فرهنگ» از انقلاب مشروطیت تا پایان دوره قاجار». فصلنامه تاریخ اسلام و ایران، شماره 8
قویمی، فخری و وزیری، خشایار(1352). کارنامه زنان مشهور ایران، تهران: وزارت آموزش و پرورش.
کارگر اسفندآبادی، خدیجه(1396). «زنان و توسعه مدارس»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، شماره 39، صص95-114
