اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 479 |
| تعداد مقالات | 4,089 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,305,392 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,354,063 |
نقش خواجه نصیر طوسی در تداوم فلسفۀ ابنسینا و نوآوری‌های فلسفی او | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| مقاله 8، دوره 24، شماره 64، مهر 1399، صفحه 155-169 اصل مقاله (286.1 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2021.240366.1513 | ||
| نویسنده | ||
| طیبه کرمی* | ||
| استادیار گروه کلام و فرق بنیاد دایره المعارف اسلامی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| جریان کلامی فلسفی ضد سینوی که با غزالی آغاز شد و با فخر رازی تکمیل شد، زمینهای برای خواجه نصیر بود تا از هویت فلسفۀ اسلامی و کلام شیعی دفاع کند. او با عنایت به مباحث و اشکالات مطرح‌شده، به تفسیر و شرح آثار و آراء ابنسینا پرداخت و به تقریرهای جدیدی دست یافت که در جای خود با اهمیت بود و پس از او نیز مورد توجه سایر حکما و متکلمان قرار گرفت. خواجه نصیر دربارۀ صدور و خلقت، جایگاه عقل و نفس الامر، علم خدا، نیاز عقل انسان به تعلیم و لزوم متابعت از شرع در کیفیت مبدأ و معاد نکات با اهمیتی مطرح کرد. او براساس اعتبارات فلسفی و حساب ترکیبات، ساختار جدیدی برای صدور کثرت تبیین، و تکثر عالم عقل و جهات متکثر معقولات را اثبات کرد. او عالم عقل را معادل نفس الامر در نظر گرفت و علم خدا به جزئیات را نیز از طریق تکثر عالم عقل و معقولات آن تبیین کرد. خواجه نصیر از منظر حکمت الهی شیعه، عقل انسان را نیازمند مدد دانست و برای عقول بالقوه و غیرمتکامل بشری، هدایت و تعلیم را لازم دانست. او درعین‌حال معتقد بود که برخی امور خارج از حوزه عقل هستند و تنها به وسیلۀ شرع تبیین می شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اعتباریات؛ تعلیم؛ خواجه نصیر؛ عقل؛ قاعده الواحد؛ نفس الامر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Role of Nasir al-Din al-Tusi in The Development of Avicennian Philosophy and His Philosophical Innovations | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Tayebeh Karami | ||
| Assistant professor of Department of theology, Encyclopedia Islamica Foundation, Tehran,Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The effort of Khaje Nasir al-Din -Tusi was to defend Avicenna against Asharite theologians Gazali and Fakhr Razi and other Anti- Avicennian movements. He explained Avicenna's thoughts; however, he criticized some aspects of them and made a new paradigm for resolving problems. Many philosophers and theologians after him pursued him and profited by. His solutions were in a number of issues, such as the theory of Emanation (sūdūr) and knowledge of God. Tusi had solved the problem of how the multiplicity generated from the One with the notion of mental aspects (Etebariat) and the design of a model for creations which is based on logical progression and evolved Avicenna's theory. Al Tusi had some new ideas about the intellect realm and identified it with Actual Facts (Nafso-al-amr). In his view multiplicity in the intellect realm can solve the problem of knowledge in detail. Khaje Nasir with the aspect of Shia wisdom emphasized the role of the teacher for achieving abstract knowledge and the necessity of guidance of Imam for it. He believed that some aspects of religion are out of reaching intellect and for those things; we need guidance and help from the superior realm, like the corporal resurrection. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mental aspects (Etebariat), Teaching, Nasir al-Din -Tusi, Intellect, Al-Wahid rule, Actual fact (Nafso-al-amr) | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی دینانی، غلامحسین(1386)، نصیر طوسی: فیلسوف گفتگو، تهران، هرمس. ابن‌غیلان بلخی، عمربن علی(1377)، حدوث العالم، به کوشش مهدی محقق، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامی مک گیل و دانشگاه تهران. بغدادی، ابوالبرکات(1357)، المعتبر فی الحکمه، حیدرآباد، دایره المعارف العثمانیه، (افست لبنان، 2005م) دانش‌پژوه، منوچهر(1336)، «پیوستگی منطق و ریاضی نزد خواجه طوسی»، یادنامه خواجه نصیر طوسی، تهران، دانشگاه تهران. دانش‌پژوه، منوچهر(1335)، سه گفتار خواجه نصیر طوسی درباره چگونگی پدیدآمدن چند چیز از یکی و سازش آن با قاعدۀ آفریده‌نشدن بسیار از یکی، تهران، دانشگاه تهران. راشد، رشدی(1391)، «حساب ترکیبات و مابعدالطبیعه ابنسینا، طوسى و حلبى»، استاد بشر (پژوهشهایى در زندگى، روزگار، فلسفه و علم خواجه نصیرالدین طوسى)، به کوشش حسین معصومی همدانی و محمد جواد انواری، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب. سهروردی، شهاب‌الدین یحیی بن حبش(1380)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، به تصحیح هانری کربن، تهران، پؤوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شهرستانی، محمدبن عبدالکریم(1396هـ)،مصارعةالفلاسفة، به کوشش سهیر محمد مختار، قاهره، مطبعة الجبلاوی. طوسی، خواجه نصیرالدین محمد(1383 الف)، اجوبة‌المسائل‌النصیریه، به کوشش عبدالله نورانی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ــــــــــــــ(1375)، اساس‌الاقتباس، همراه با تعلیقات سید عبدالله انوار، تهران، نشر مرکز. ــــــــــــــ(1407هـ)، تجرید الاعتقاد، چاپ محمدجواد حسینى جلالى، تهران، مرکز النشر التابع لمکتب الأعلام الاسلامی. ــــــــــــــ(1353)، «تعدیل المعیار فی نقد تنزیل‌الافکار»، منطق و مباحث الفاظ، به کوشش مهدی محقق و توشی‌هیکو ایزوتسو، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل و دانشگاه تهران. ــــــــــــــ(1359)، تلخیص المحصل به انضمام رسائل و فوائد کلامی، به کوشش عبدالله نورانی، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامی، شعبه تهران، دانشگاه تهران. ــــــــــــــ(1403هـ)، شرح الاشارات و التنبیهات ابنسینا، افست قم، نشر البلاغه. ــــــــــــــ(1390)، مجموعه رسائل، تصحیح محمد تقی مدرس رضوی، تهران، دانشگاه تهران. ــــــــــــــ(1383ب)، مصارع المصارع، به کوشش ویلفرد مدلونغ، تهران و مونترال، مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران، دانشگاه مک گیل. غزالی، ابوحامد محمد(1382)، تهافت الفلاسفه، تحقیق و تقدیم سلیمان دنیا، افست تهران، شمس تبریزی. ــــــــــــــ(1990م)، معیار‌العلم فی فن المنطق، به کوشش احمد شمس‌الدین، بیروت، دارالکتب العلمیه. فخر رازی، محمدبن عمر(1412هـ)، المناظرات، به کوشش عارف تامر، بیروت، مؤسسه عزالدین. فرحات، هانی‌نعمان(1406هـ)، الخواجه نصیر طوسی و آراؤه الفلسفیة و الکلامیة، بیروت، دار احیاء التراث العربیه. لندوت، هرمن(1391)، «خواجه نصیر طوسی، اسماعیلیه و فلسفه اشراق»، استاد بشر (پژوهشهایی در زندگی، روزگار، فلسفه و علم)، ترجمه شهرام خداوردیان، گزینش و ویرایش حسین معصومی همدانی، محمد جواد انواری، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب. مدرس رضوی، محمد تقی(1370)، احوال و آثار خواجه نصیر طوسی، تهران، اساطیر. مسعودی، شرف الدین(2015م)، المباحث و الشکوک علی کتاب الاشارات، در: Shihadeh, Ayman, Doubts on Avicenna (A Study and Edition of Sharaf al-Din al-Masudi’s Commentary on the Isharat), Brill, p.194-288. ملاصدرا، محمدبن ابراهیم(1981م)،الحکمة‌المتعالیة فى‌الاسفار‌العقلیة‌الاربعة، بیروت، داراحیاء‌التراث. ــــــــــــــ(1422هـ)، شرح الهدایة‌الاثیریة، چاپ محمد مصطفی فواد دکار، بیروت، مؤسسه تاریخ العربی. میر، تویی(1391)، «ردیه فخرالدین رازی بر برهان ابنسینا در خصوص وحدت خداوند»، ترجمه شهرام خداوردیان، در استاد بشر (پژوهشهایی در زندگی، روزگار، فلسفه و علم)، گزینش و ویرایش حسین معصومی همدانی، محمد جواد انواری، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب. هیر، نیکولاس(1391)، «انتقاد فخرالدین رازی و دفاع نصیر طوسی از نظریه ابنسینا در باب صدور»، استاد بشر (پژوهشهایی در زندگی، روزگار، فلسفه و علم)، ترجمۀ محمد سعید حنائی کاشانی، گزینش و ویرایش حسین معصومی همدانی، محمد جواد انواری، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
Corbin, Henry(1971), En Islam Iranien (Aspects spirituels et philosophiques) , Paris, Gallimard. Shihadeh, Ayman (2015), Doubts on Avicenna ( A Study and Edition of Sharaf al-Din al-Masudi’s Commentary on the Isharat), Brill. Shihadeh, Ayman (2013), "A Post-Ghazalian Critic of Avicenna: Ibn Ghaylan Al-Balkhi on The matter medica of the Canon of medicine", Journal of Islamic Studies, vol.24, n.2. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 179 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 126 |
||