اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 493 |
| تعداد مقالات | 4,239 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,633,462 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,590,238 |
بی‌علقگی در زیبایی‌شناسی ابن‌سینا و تحلیل آن با بی‌علقی در زیبای‌شناسی کانت | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| مقاله 3، دوره 25، شماره 65، فروردین 1400، صفحه 59-80 اصل مقاله (333.62 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2021.240136.1507 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی بهرامی* | ||
| دکترای حکمت هنر دینی، دانشگاه ادیان و مذاهب. قم. ایران. | ||
| چکیده | ||
| بی‌علقگی یا داوری آزاد در زیبایی‌شناسی به معنای لابشرط بودن یا فاقد هرگونه علاقه بودنِ احکام زیبایی‌شناسی نسبت به احکام شناختی، اخلاقی، سودمندی است. احکام زیبایی‌شناسی به نحوی ضروری صرفاً از عین، نه از تصور مفهوم، خیر یا فایده‌مندی حاصل می‌شوند و بررسی آثار ابن‌سینا نشان می‌دهد او بر استقلال یا بی‌علقگی ادراک لذت تأکید کرده است. وی در مسئلۀ لذت به ملائمت، یعنی خوشایندی اشاره کرده و آن را کمال و خیر قوۀ مدرکه یا فعل خاص قوۀ مدرکه دانسته است. ازنظر ابن سینا لذت فقط به دلیل ملائمت حاصل می‌شود و هیچ چیز دیگری اعماز گزاره‌های معرفتی و اخلاقی در حصول ملائمت یک قوه و به عبارتی، لذت یک قوه دخیل نیست. او ادراک زیبایی را مشروط و منوط به حصول ملائمت یا لذت دانسته است و بنابراین، داوری آزاد در ادراک لذت در زیبایی‌شناسی وی نیز وجود دارد؛ علاوه بر آن، او معتقد است زیبا فقط به خاطر زیباییاش انتخاب می‌شود و مورد ستایش و لذت قرار می‌گیرد؛ نه چیز دیگر. کانت در تبیین قوۀ حکم یا زیبایی‌شناسی، بی‌علقگی یا داوری آزاد را یکی از اصول چهارگانۀ حکم به زیبایی دانسته و آن را به صورت مجزا تبیین کرده است؛ اما آنچه در این حوزه مطرح کرده، بسیار گسترده‌تر، صریح‌تر و منسجم‌تر از چیزی است که ابن‌سینا به آن اشاره کرده است. از این جهت در پژوهش حاضر کوشیده ایم با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، ضمن تبیین بی‌علقگی در لذت‌شناسی و به تبع آن، زیبایی‌شناسی ابن‌سینا این موضوع را با مفهوم بی‌علقگی در اندیشۀ کانت نیز مقایسه کنیم. یافته ها نشان می‌دهند بی‌علقگی موردنظر کانت، همان مفهومی است که نزد ابن‌سینا وجود داشته و بنابراین می‌توان گفت ابن‌سینا قبلاز کانت به این مطلب اشاره کرده؛ اما به دلیل مطرح نشدن اندیشۀ او در یک نظام زیبایی‌شناسی، به آن توجهی نشده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابن‌سینا؛ بی‌علقگی؛ زیبایی‌شناسی؛ لذت؛ کانت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Disinterestedness in Aesthetics; A Comparative Study Between The Views of Avicenna and Kant | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahdi Bahrami | ||
| PhD in Philosophy of Religious Art, University of Religions and Denominations (URD), Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Disinterestedness in the aesthetics means that the aesthetic judgment should be free or pure of any interests including cognitive, moral, and beneficial satisfactions. In other words, the aesthetic judgments should be grounded in disinterestedness in the sense of not being based on my mental desire, what is good, and what is morally good for me. Although the issue had been coined in the philosophy of Kant and has been introduced as one of the innovations of his aesthetics, studying Avicenna's thoughts on pleasure and beauty reveals that he, also, emphasized the issue. He used the specific term of “Mola'em” defining as agreeableness and pleasure. In his opinion, Mola'em is the perfection and goodness of perceptive faculty or special action of the faculty. He emphasized that pleasure was perceived solely by the Mola'em so other things like agreeable, what is good for the perceiver, and what is morally good do not interfere to obtain Mola'em or pleasure in the faculty. Since the perceiving of beauty is limited in obtaining Mola'em or perceiving pleasure, the concept of disinterestedness in his aesthetics is apprehensible. Kant discussed four particular unique features of aesthetic judgments and calls them ‘moments. One of them is the disinterestedness in aesthetic judgments. So, his argument is more obvious and deeper than Avicenna's. Therefore, first, I present a comprehensive review of Avicenna’s thoughts on beauty and his idea about disinterestedness in perceiving pleasure and beauty by the descriptive-analytical method. Then, I would compare it with the idea of Kant about the disinterestedness in aesthetics. The results show that the disinterestedness described by Avicenna and Kant is similar. So, we can claim that the concept that Kant has focused on, had already been noted by Avicenna. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Avicenna, Disinterestedness, Aesthetics, Pleasure, Immanuel Kant | ||
| مراجع | ||
|
ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۶۳). المبدأ و المعاد. تهران: نشر مؤسسۀ مطالعات اسلامی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۷۶). الإلهیات من کتاب الشفاء (حسن حسنزادۀ آملی، محقق). قم: نشر دفتر تبلیغات حوزۀ علمیه.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۷۹). النجات (محمدتقی دانش‌پژوه، مقدمهنویس و مصحح). تهران: دانشگاه تهران.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۸۱). الإشارات و التنبیهات. قم: بوستان کتاب.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۸۲). الأضحویة فی المعاد. تهران: نشر شمس تبریزی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۸۵). النفس من کتاب الشفا (حسن حسنزادۀ آملی، محقق). قم: بوستان کتاب.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۰). رسائل ابن‌سینا. قم: نشر بیدار.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۴ق-الف). الشفاء: الإلهیات. قم: مرعشی نجفی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۴ق-ب). الشفاء: المنطق (ابراهیم بیومی مدکور، مصحح). قم: مرعشی نجفی.
ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۴۰۵ق). الشفاء: المنطق. قم: مرعشی نجفی.
احمدی، بابک (۱۳۷۴). حقیقت و زیبایی. تهران: نشر مرکز.
بهرامی، مهدی (۱۳۹۸). کمال در زیبایی‌شناسی ابن‌سینا و نقد رویکردهای رایج. دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی هستی و شناخت. ۱۱، 209-231.
بهرامی، مهدی (۱۳۹۹الف). تبیین مفهوم زیبایی در اندیشة ابن‌سینا با تکیه بر لذت‌شناسی. دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی حکمت سینوی، ۶۴، ۲۹-۴۶.
بهرامی، مهدی (۱۳۹۹ب). تحلیل رابطۀ کمال مُدرَک و ادراک لذت در نظر ابن‌سینا. دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی پژوهش‌های هستیشناختی، ۱۷، ۲۶۹-۲۹۲.
جرجانی، علی بن محمد (۱۳۷۰). التعریفات. تهران: ناصرخسرو.
ربیعی، هادی (۱۳۹۰). فلسفة هنر ابن‌سینا. قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه.
فخر رازی، محمد بن عمرو (۱۳۷۳). شرح عیون الحکمة (احمد حجازی سقا، محقق). تهران: نشر مؤسسة الصادق.
کانت، ایمانوئل (1383). نقد قوة حکم (عبدالکریم رشیدیان، مترجم). تهران: نشر نی.
کرنر، اشتفان (۱۳۸۰). فلسفۀ کانت (عزت‌الله فولادوند، مترجم) (چاپ 2). تهران: خوارزمی.
گات، بریس؛ و لوپس، دومینیک مک آرتو (۱۳۸۴). دانشنامۀ زیبایی‌شناسی (گروه مترجمان، مترجمان). تهران: فرهنگستان هنر.
ماری شفر، ژان (1385). هنر دوران مدرن از کانت تا هایدگر (ایرج قانونی، مترجم). تهران: اگاه.
مجتهدی، کریم (۱۳۸۸). افکار کانت. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مجتهدی، کریم (۱۳۹۷). تأثیر ابن‌سینا بر فلسفۀ غرب. تهران: پایگاه اطلاعرسانی فرهنگ امروز.
مفتونی، نادیا (۱۳۹۱). مفهومسازی زیبایی از فارابی تا سهروردی. خردنامۀ صدرا، 68، ۲۵-۳۲.
ونزل، کریستین هلموت (۱۳۹۵). مسائل و مفاهیم کلیدی زیبایی‌شناسی کانت (داوود میرزایی و مانیا نوریان، مترجمان). تهران: حکمت.
وود، آلن دبلیو. (۱۳۹۶). کانت (عقیل فولادی، مترجم). تهران: نگاه معاصر.
هاشم‌نژاد، حسین (۱۳۹۲). زیبایی‌شناسی در آثار ابن‌سینا، شیخ اشراق و صدرالمتألهین. تهران: سمت.
یاسپرس، کارل (۱۳۹۰). کانت (میر‌عبدالحسین نقیب‌زاده، مترجم). تهران: طهوری. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 188 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 82 |
||