تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 505 |
تعداد مقالات | 4,362 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,072,976 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,076,328 |
اعتبارسنجی روایات سدّ الابواب و بررسی صحّت انتساب آن به خلیفه اول با رویکرد تاریخی | ||
مطالعات قرآن و حدیث | ||
مقاله 5، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 30، فروردین 1401، صفحه 91-112 اصل مقاله (447.56 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2022.240457.3240 | ||
نویسندگان | ||
محمدحسین نقی زاده* 1؛ صمد عبداللهی عابد2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. | ||
2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. | ||
چکیده | ||
روایات سد الابواب به معنای حدیث بستن دربها، به روایاتی اطلاق میگردد که بر اساس آنها، خداوند به پیامبرش (ص) وحی فرمود که درب تمام خانههایی که به سوی مسجد نبوی باز میشود را به جز درب خانهی علی(ع)، سد کند. کتب روایی اهلسنت، این حدیث را در مورد ابوبکر نیز نقل کردهاند که پیامبر (ص)، دستور داد تا تمام درها را به جز درب خانهی ابوبکر، سدّ کنند. در مورد ضرورت این پژوهش و نیاز آن به میانرشتگی، افزودنی است که علوم حدیث، همواره از چاشنی تعصّبات و جانبداریهای مذهبی برخودار بوده است و به همین دلیل، اختلافات بسیاری در آن به چشم میخورد. یکی از این اختلافات، اعتبار روایات سدّ الأبواب است که در مورد ابوبکر نقل شده است که کم و کیف این اختلافات در آثار دیگر به تفصیل بیان شده است. نوشتار حاضر، در صدد آن است تا از رهرو پژوهشی میانرشتهای در دو نوع روشی و نظری، و با تطبیق و تلفیق علوم حدیثی و علم تاریخ، به تحلیل و بررسی این روایت و واکاوی اعتبار آن بپردازد و در این راه، سعی بر آن است تا با تطبیق دادههای تاریخی مرتبط با دادههای علوم حدیثی در مورد روایات مورد بحث، و نیز تحلیل دادهها، به بررسی موضوع مورد بحث مبادرت ورزد. بر اساس یافتههای پژوهش حاضر، روایات سدّ الابواب در مورد ابوبکر، با مسلّمات تاریخی در تعارض است؛ چرا که منزل ابوبکر در زمان صدور این حدیث، در مدینه نبود؛ بلکه در یکی از وادیهای اطراف مدینه به نام سُنح قرار داشت که از مسلمات تاریخی است که مورخان فریقین، آن را نقل کردهاند. بر این اساس، به نظر میرسد که روایات موردبحث، روایاتی جعلی باشد که در زمان بنیامیّه و برای اعتبار بخشیدن به مذهب خلفا، و در نتیجه افزایش نفوذ و قدرت و ثبات سیاسی وضع شده باشد . | ||
کلیدواژهها | ||
سدّ الابواب؛ نقد حدیث؛ علی بن ابیطالب(ع)؛ ابوبکر؛ وادی سُنح. | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Validation of the Narrations of Sadd-Al-Abwab and Checking the Accuracy of its Attribution to the First Caliph with a Historical Approach | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammad Hossein Naqizadeh1؛ Samad Abdollahi Aabed2 | ||
1Master student of Quran and Hadith Sciences, Azerbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran. | ||
2Associate Professor, Department of Quran and Hadith, Shahid Madani University of Azerbaijan, Tabriz, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
According to the narrations "Sadd Al-Abwab ", God revealed to His Prophet (PBUH) to block the doors of all the houses that open to the Prophet's Mosque, except the door of Ali (AS). The Sunni narration books have also narrated it about Abu Bakr that the Prophet (PBUH) ordered to close all the doors except the door of Abu Bakr's house. Regarding the necessity of this research and its need for interdisciplinary, it should be stated that the science of hadith has always been encountered with religious prejudices and advocacy and for this reason, there are many differences in it. One of these differences is the validity of the narrations of Sadd Al-Abwab that have been narrated about Abu Bakr that its quality and quantity has been described in detail in other works. The present paper has tried to analyze this narrative and its validity through interdisciplinary research in methodological and theoretical ways and by adapting and combining the sciences of hadith and history. In this regard, an attempt has been made to examine the subject by comparing the historical data related to the data of the hadith sciences about the discussed narrations, as well as the analysis of the data. The findings showed that Abu Bakr's house was not in Medina at the time of the issuance of this hadith and was located in one of the valleys around Medina called Sonh and it seemed that the mentioned narrations are counterfeit narrations have been enacted in Umayyad period to validate the religion of the caliphs and as a result to increase political influence, power and stability. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Sadd Al-Abwab, Critique of Hadith, Ali Ibn Abi Talib (AS), Abu Bakr, Sounh village | ||
مراجع | ||
قرآن کریم.
ابن ابی الحدید، عبدالحمید (1404ق)، شرح نهج البلاغه، قم: مکتبة آیةالله المرعشی النجفی.
ابن أثیر، علی بن أبیالأکرم (1385ق)، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار صادر.
ابن بابویه، محمد بن علی (1378ش)، عیون أخبار الرضا (ع)، تحقیق مهدی لاجوردی، تهران: جهان.
ابن بابویه، محمد بن علی (1385ش)، علل الشرائع، قم: داوری.
ابن حنبل، احمد بن محمد (1416ق)، مسند الإمام أحمد ابن حنبل، تحقیق جمعی از محققان، بیروت: مؤسسة الرسالة.
ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد (1408ق)، دیوان المبتدأ و الخبر فى تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوى الشأن الأکبر، تحقیق شحادة، خلیل، بیروت: دارالفکر، چ دوم.
ابن سعد، محمد (1410ق)، طبقات الکبری، تحقیق محمد بن عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن شهر آشوب، محمد بن علی (1376ق)، مناقب آل أبی طالب، نجف: مکتبة الحیدریة.
ابن عساکر، علی بن حسن (1415ق)، تاریخ مدینة دمشق، تحقیق علی شیری، بیروت: دارالفکر.
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (1407ق)، البدایة والنّهایة، بیروت: دارالفکر.
ابن هشام، عبدالملک، (بیتا) السیرة النّبویة، تصحیح جمعی از مصحّحان، بیروت: دار المعرفة.
اسکندری، نصر بن عبدالرحمن (1425ق)، الأمکنة و المیاه و الجبال و الآثار، ریاض: مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الاسلامیه.
اسماعیلی، مهران، (1398ش) «تعیین محدوده یثرب/مدینه در دوره پیامبر؛ رویکردی انتقادی به مطالعههای خاورشناسی»، پژوهش های تاریخی، سال 11، شماره 21، صص35-49.
امینی، عبدالحسین، (1368ش) الغدیر، ترجمهی گروهی از نویسندگان، تهران: کتابخانهی بزرگ اسلامی.
بخاری، محمد بن اسماعیل (1410ق)، صحیح بخاری، تحقیق جمعی از محققان، قاهره: وزارة الأوقاف.
بلاذری، احمد بن یحیی (1417ق)، جمل من انساب الأشراف، تحقیق جمعی از محققان، بیروت: دارالفکر، چ اول.
بیهقی، احمد بن حسین (1405ق)، دلائل النبوه و معرفه احوال صاحب الشریعه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
پاکتچی، احمد، (1390ش) روش تحقیق تخصصی، تهران: انتشارات انجمن علمی امام صادق (ع).
ترمذی، محمد بن عیسی (1419ق)، الجامع الصحیح و هو سنن الترمذی، تحقیق: شاکر، احمد محمد، قاهره: دارالحدیث.
حازمی، محمد بن موسی (بیتا)، الاماکن او ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنة، بیجا: بینا.
حسینی میلانی، علی (1388ش)، نگاهی به حدیث سدّ الأبواب، قم: مرکز حقائق اسلامی.
حموی، یاقوت بن عبدالله (1995م)، معجم البلدان، بیروت: دار صادر، چ دوم.
خطیب، محمد عجاج (1409ق)، اصول الحدیث علومه و مصطلحه، بیروت: دارالفکر.
درزی، قاسم و همکاران (1392ش)، «گونهشناسی مطالعات بینارشتهای در مطالعات قرآنی»، فصلنامه مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی، سال 5، شماره 4، صص73-102.
ذهبی، محمد بن احمد، (1413ق) تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام ، تحقیق تدمری، عمر عبدالسلام، بیروت: دارالکتب العلمیة، چ دوم.
رفعت، محسن، (1396ش) «دلالت اصطلاح الخلفاء الراشدون در روایات فریقین»، مطالعات قرآن و حدیث، سال 11، شماره 21.
شوشتری، قاضی نورالله، (1404ق) احقاق الحق و إزهاق الباطل، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
صبحی صالح، (1984م) علوم الحدیث ومصطلحه، بیروت: دارالعلم للملایین.
طبری، محمد بن جریر (1387ق)، تاریخ الاُمَم والملوک، تحقیق ابراهیم، محمد أبوالفضل، بیروت: دار التراث، چ دوم.
طحاوی، احمد بن محمد (1415ق)، شرح مشکل الآثار، تحقیق شعیب الأرنؤوط، بیروت: مؤسسة الرّسالة.
عبداللهی عابد، صمد (1385ش) «جایگاه علی(ع) در قرائت»، مجله الهیات و حقوق اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال 3، شماره 3، صص 42-97.
عسقلانی، ابن حجر (1379ق)، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، بیروت: دار المعرفة.
عسکری، سید مرتضی (1375ش)، پژوهش و بررسی تحلیلی مبانی اندیشههای اسلامی در دیدگاه دو مکتب، تهران: رایزن.
عطیه، ماجد بن احمد (1434ق)، حدیث سدّ الأبواب الّا باب علی (ع)، کربلا: العتبة الحسینیة المقدّسة.
قراملکی، احد فرامرز (1390ش)، روششناسی مطالعات دینی، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
کردی، محمد طاهر (1420ق)، التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، بیروت: دار خضر.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تحقیق جمعی از محققان، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
کیخا، حسینعلی و دیگران (1395)، «تأمّلاتی درباره حدیث «سدّوا الابواب»، علوم قرآن و حدیث، شماره 48، صص143-164.
مسلم نیشابوری، ابن حجاج (1412ق)، صحیح مسلم، تحقیق فؤاد عبدالباقی، قاهره: دارالحدیث.
مصلایی پور، عباس و همکاران (1392ش)، «تحلیل انتقادی شروح و تفاسیر حدیث یکون بعدی اثنا عشر خلیفه»، مطالعات قرآن و حدیث، سال 7، شماره 13، صص5-28.
مقریزی، أحمد بن علی (1420ق)، إمتاع الأسماع بما للنبى من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقیق النمیسی، محمد، بیروت: دارالکتب العلمیة.
ملکیان، مصطفی، (بی تا)، روش شناسی تحقیق در علوم انسانی، وبلاگ شخصی دکتر ملکیان: http://malakeyan.blogfa.com/post/16
نجدی، محمد بن عبدالوهاب، (1418ق)، مختصر سیرة الرّسول، ریاض: وزارة الشئون الإسلامیة والأوقاف والدعوة والإرشاد.
نجفی، محمدباقر (1364ش)، مدینه شناسی، تهران: شرکت قلم.
نسائی، احمد بن علی (1411ق)، المجتبی من السنن، تحقیق بنداری، عبدالله بیروت: دارالکتب العلمیة.
واقدی، محمد بن عمر (1409ق)، کتاب المغازی للواقدی، تحقیق مارسدن جونس، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چ سوم.
هاشمی بصری، محمد بن سعد، (1410ق)، طبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیة.
یعقوبی، احمد أبی بن یعقوب (1379ق)، تاریخ الیعقوبی، بیروت: دار صادر.
Bruun, H, J. & Hukkinen, K. & Huutoniemi, J. & Klein, T. (2005), Promoting Interdisciplinary, New York. Schacht, J. (1979), the Origins of Muhammadan Jurisprudence, Great Britain. Schoeler, G., (1989), Mundliche Thora und Hadit: Uberliefrung, Schreibverbot, Reduktion, Der Islam, No: 79. Schoeler, G., (2006), The Oral and the Written in Early Islam, pp. 111-140, New York. Klein, J.T, & Newell, W. (1997), Advancing interdisciplinary studies. In J.Gaff and J.Ratcliffe (Eds), Handbook of the undergraduate curriculum: A comprehensive guide to purposes, structures, practices, and changes, san Frrancisco: Jossey-Bass. Motzki. H, (2001), “The Collection of the Quran: A Reconsideration of Western Views in Light of Recent Methodological Developments”, Der Islam, No: 78. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,548 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 587 |