اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 477 |
| تعداد مقالات | 4,073 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,299,103 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,349,482 |
بازسازی روش ابن‌سینا در نفس‌شناسی | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| دوره 26، شماره 67، فروردین 1401، صفحه 5-23 اصل مقاله (311.18 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2022.243300.1590 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی ذاکری* | ||
| دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| وجه اشتراک بخش‌های مختلفی که فلسفۀ نظری را تشکیل می‌دهند، شناخت برهانیِ جهان است؛ هرچند مبادی برهانی هر بخش، متناسب با موضوع آن بخش تفاوت دارد. در دسته‌بندی بدیهیات، مبادی اختصاصی نفس‌شناسی درزمرۀ وجدانیات قرار می‌گیرند که ابن‌سینا درک آنها را به حواس باطنی و خود نفس نسبت داده است. یک مسئله این است که آیا هیچیک از قوای باطنی براساس کارکردهایی که ابن‌سینا برای هرکدامشان مشخص کرده، می‌توانند درکنار خود نفس، مبدأ شناخت نفس قرار گیرند یا خیر. تنها قوۀ نامزد این امر، قوۀ واهمه است؛ اما کارکرد آن، ادراک معانی جزئی است؛ نه معرفت به ادراک معانی جزئی که به شناخت نفس می‌انجامد. مسئلۀ دیگر این است که نفس چگونه می‌تواند به قوای حیوانی و گیاهی خود که مادّی و منطبع در بدن هستند، معرفت یابد. در مقالۀ حاضر، با بررسی کارکردهایی که ابن‌سینا به قوای نفس نسبت داده است، نشان خواهیم داد هیچیک از حواس ظاهری و باطنی نفس به کار شناخت آن نمی‌آیند و خود نفس ناطقه با ادراک بی‌واسطۀ خویش و احوال و افعالش به گزاره‌هایی که مبدأ نفس‌شناسی‌اند، معرفت می‌یابد؛ افزون‌بر این، معرفت به قوای حیوانی و مادّی نفس نیز ازطریق ادراک مستقیم افعال این قوا صورت می‌گیرد که درعین حال، اَعراض نفس هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روش‌شناسی؛ نفس‌شناسی؛ ابن‌سینا؛ قوۀ واهمه؛ شهود همگانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Reconstruction of Avicenna’s Method in Psychology | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahdi Zakeri | ||
| Associate Professor at the Department of philosophy, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The common point of the various sections that make up Islamic theoretical philosophy is the apodictique knowledge of the world, although the apodictique principles of each section differ according to the subject of that section. In the classification of immediates, the specific principles of psychology fall into the category of sensa, which Avicenna attributes their perception to the internal senses and the very soul. One question is, based on the functions that Avicenna defines for each of them, whether any of the internal senses can be, next to the soul, the source of knowledge of the soul or not. The only faculty that is a candidate for this is the faculty of estimation. But its function is the perception of particular meanings, not the knowledge of the perception of particular meanings that leads to the knowledge of the soul. Another question is how the soul can know the animal and plant faculties of the soul that are material and impressed in the body. The present article, by examining the functions that Avicenna attributes to the faculties of the soul, shows that none of the external and internal senses of the soul are used for the knowledge of the soul, and that it is the soul itself that knows the apodictique principles of psychology by perceiving itself and its states and actions immediately. In addition, knowledge of the animal and material faculties of the soul is achieved through the direct perception of actions of these faculties, which are at the same time accidents of the soul. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Avicenna, methodology, psychology, estimation (wahm), public intuition | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1362). طبیعیات شفا (ابراهیم مدکور، محقق و مقدمه‌نویس). قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1364). منطق شفا: جلد 3: برهان (ابراهیم مدکور، محقق). قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1403ق). الإشارات و التنبیهات مع المحاکمات. قم: دفتر نشر کتاب.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق). التعلیقات. قم: مکتب الإعلام الإسلامی- مرکز النشر.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1413ق). المباحثات (محسن بیدارفر، محقق). قم: بیدار.
بهمنیار بن المرزبان (1393). التحصیل (مرتضی مطهری، مصحح). تهران: دانشگاه تهران.
فخر رازی، محمد بن عمر (1405ق). المحصل. در: خواجه نصیرالدین طوسی. تلخیص المحصل. لبنان: دار الأضواء.
فخر رازی، محمد بن عمر (1986). لباب الإشارات (احمد حجازی سقا، محقق). قاهره: مکتبة الأزهریة.
Black, D. L. (1993). Estimation (Wahm) in Avicenna: The Logical and Psychological Dimensions. Dialogue, XXXII, 219-258. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 96 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 74 |
||