اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 477 |
| تعداد مقالات | 4,073 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,298,056 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,349,073 |
تحلیل حرمت ویژه‌خواری اقتصادی در آموزه‌های فقهی و حقوقی | ||
| مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
| دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 29، شهریور 1402، صفحه 53-78 اصل مقاله (403.51 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ies.2023.242113.2052 | ||
| نویسندگان | ||
| نادر علیزاده* 1؛ اصغر عباسی2 | ||
| 1دانشجوی دکترا حقوق و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ایران | ||
| 2استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ایران | ||
| چکیده | ||
| ویژه‌خواری اقتصادی، به منافع و درآمدهای بدون تلاش ناشی از انحصار در فعالیت‌های اقتصادی اطلاق می‌گردد، که اشاعه آن به سایر وجوهات زندگی اجتماعی موجب پیدایش مفاهیم جدیدی چون رانت سیاسی، رانت قضایی و نظیر آن گردیده‌است. براساس آموزه‌های دینی و اصول حقوقی حاکم، به دست آوردن هرگونه ثروت و امتیازی که براثر سوءاستفاده از موقعیت و در نتیجه تبعیض و تعارض منافع باشد، حرام و موجب ضمان است. ازاین‌رو، نگارنده مقاله، از طریق تحقیق میان رشته‌ای اقتصاد در پی یافتن این پاسخ است که با توجه به عدم کیفر گذاری مناسب در این خصوص رویکرد مسئولین و مراجع فقهی و حقوق کیفری چگونه است؟ نتایج این تحلیل مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی گویای این مهم است که در منظر منابع فقهی و حقوق کیفری زمانی که ویژه‌خواری یکی از صور فساد تلقی شود و مبتنی بر سوءاستفاده از مقام و موقعیت و اعمال تبعیض ناروا و رابطه گرایی باشد موجب اخلال در نظام اقتصادی شده و شایسته کیفر است بنابراین در این رهگذر به مسئولین پیشنهاد می‌گردد ضمن اصلاح نظام اقتصادی کشور مقررات جامع و کارایی برای مقابله با این پدیده وضع نمایند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ویژه‌خواری؛ جرایم اقتصادی؛ فقه؛ رانت؛ فساد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of Economic Sanctity in Jurisprudential and Legal Teachings | ||
| نویسندگان [English] | ||
| nader alizadeh1؛ asghar abbasi2 | ||
| 1PhD Student in Law and Criminology, Islamic Azad University, Chalous Branch, Chalous, Iran | ||
| 2Assistant Professor Islamic Azad University, Chalous Branch, Chalous, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Economic rent-seeking refers to the benefits and inconvenient incomes arising from monopolies in economic activities, the spread of which to other aspects of social life has given rise to new concepts such as political rent, judicial rent, etc. According to the religious doctrines and legal principles, the acquisition of any wealth and privilege that is due to the abuse of position and as a result of discrimination and conflict of interest, is illegitimate and suretyship. Therefore, the author, through research between the fields of economics law seeks to find the answer to what is the approach of officials and jurisprudential authorities and criminal law in this regard, given the lack of appropriate punishment? The results of this analysis based on descriptive and analytical methods indicate that it is important in the perspective of jurisprudential sources and criminal law when specialization is considered one of the forms of corruption and is based on abuse of position and inappropriate discrimination and rationalism. It has become a punishment in the economic system and deserves punishment. Therefore, in this paper, it is suggested to the officials, while reforming the country's economic system, they must establish comprehensive and efficient regulations to deal with this phenomenon. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rent-seeking, Economic Crimes, Jurisprudence, Rent, Corruption | ||
| مراجع | ||
|
ازغندی، علیرضا (1376). تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران (جلد 1). تهران: سمت.
ازغندی، علیرضا (1385). درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران. تهران: قومس.
اسحاقی، سیدحسین (معاصر) ( شهریور 1384). نگاهی به پدیده رانت و رانت‌جویی در ایران. رواق اندیشه، شماره 45.
افضلی، عبدالرحمان (1390–1390)، فساد اداری و تأثیر آن بر توسعه؛ علل، پیامدها و راهکارهای برون‌رفت. مجله حقوقی بین‌المللی، سال 27، شماره 45.
اکبرنژاد، مهدی؛ یعقوبی، مینا؛ و غلامی، فرزاد (بهار و تابستان 1393). بررسی فساد اداری از دیدگاه قرآن و احادیث. دوفصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت اسلامی، سال 22، شماره 1.
امام‌‌علی (ع)، نهج‌البلاغه (ناصر مکارم شیرازی، مترجم).
آرشیو روزنامه آفتاب (۲۸ آبان ۱۳۸۸). شماره ۲۷۸۲ (https://www.magiran.com/article/1989120).
آقانظری، حسن (1384). عدالت اقتصادی از نظر افلاطون، ارسطو و اسلام. نشریه اقتصاد اسلامی، شماره 14.
توانایان‌فرد، حسن (معاصر) (1386). فرهنگ تشریحی اقتصاد. تهران: نشر جهان‌رایانه.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1382). ترمینولوژی حقوق. چاپ 13، تهران: کتابخانه گنج دانش.
حاجی‌یوسفی، امیرمحمد (1389). دولت، نفت و توسعه اقتصادی در ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول.
حبیبی، نادر (1375). فساد اداری، تهران: انتشارات وثقی.
حر عاملی، محمد‌بن‌حسن. وسائل‌الشیعه (جلدهای 9 و 19). انتشارات آل‌البیت، کتابخانه مدرسه فقاهت (https://www.lib.eshia.ir).
حسین‌خان، مشتاق (1386). رانت‌ها، رانت‌جویی و توسعه اقتصادی (محمد خضری، مترجم). تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
خضری، محمد؛ و رنانی، محسن (معاصر) (دی 1383). «رانت‌جویی و هزینه‌های اجتماعی آن». نامه مفید، شماره 45.
دادخدایی، لیلا (1390). فساد مالی–اداری و سیاست جنایی مقابله با آن. چاپ اول، تهران: میزان.
دادگر، حسن (1382). فساد مالی در تاریخ معاصر ایران. نشریه زمانه، ماهنامه اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر. شماره 9 .
درازن، آلن (1390). اقتصاد سیاسی، اقتصاد کلان (دکتر جعفر خیرخواهان، مترجم). تهران: مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
درویشی، فرهاد (معاصر) (پاییز و زمستان 1387). انقلاب اسلامی و رانت سیاسی. علوم اجتماعی، شماره 42.
دهخدا، علی‌اکبر (بی‌تا). لغت‌نامه، انتشارات شرکت چاپ افست گلشن.
رفیع‌پور، فرامرز (1373). توسعه و تضاد. چاپ 2، تهران: چاپ دانشگاه شهید بهشتی.
روزنامه همشهری (۲۸ فروردین ۱۳۹۱). آشنایی با قرارداد رژی (تالبوت) (http://hamshahrionline.ir/details/166406).
رهبر، محمدتقی (آبان 1385). مافیای ویژه‌خواری یا تروریست‌های عرصه اقتصاد. مجله پاسدار اسلام، شماره 299.
رئیس‌دانا، فریبرز (آبان 1388). فساد، ... ویژه‌خوار. مجله حقوق و اقتصاد، شماره 6 .
زارع سنگ‌درازی، حسن (1388). سیاست جنایی ایران در قبال پدیده رانت‌خواری با نگرش به اسناد بین‌المللی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه پردیس قم.
زمانی، علی‌اکبر (تابستان 1388). درآمدی بر ابعاد مفاسد و جرائم اقتصادی و پیامدهای آن بر امنیت ملی. فصلنامه کارآگاه، سال دوم، شماره 7.
ساکی، محمدرضا (1389). حقوق کیفری اقتصادی. تهران، چاپ اول، انتشارات جنگل.
سردارنیا، خلیل‌الله (1386). تبیین ساختارگرای سیاسی-اقتصادی از فساد اقتصادی در ایران (پهلوی دوم 57 – 1342). پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره 1.
صادقی تهرانی، محمد (1393). مفت‌خواران از دیدگاه کتاب و سنت. انتشارات شکرانه و گروه محققین جامعه علوم‌القرآن.
طهماسبی، مرتضی (دی 1393). رانت‌خواری و ویژه‌خواری از منظر اسلام. سرویس خبری کیهان (http://www.kayhan.ir/fa/news/34369).
عبداللهیان، امید. رانت‌خواری در قوانین اقتصادی چه جایگاهی دارد؟. دفتر مطالعات رسانه‌ای اقتصاد اسلامی، قابل دسترس در: http://www.ieconews.ir/2230/view.html.
فرج‌پور، مجید (1383). فساد و تبعیض؛ موانع توسعه در ایران. تهران: رسا.
فضلی‌نژاد،سیف‌الله؛ و احمدیان، مرتضی (1389). اقتصاد رانتی در ایران و راه برون‌رفت از آن. مجله اقتصادی– ماهنامه بررسی مسائل سیاست‌های اقتصادی، دور 10، شماره‌‌های 11 و 12.
فیسمن، ریموند؛ و میگل، ادوارد (1388). تبهکاران اقتصادی (فرخ قبادی، مترجم). چاپ اول، تهران: نگاه معاصر..
قرآن کریم (ناصر مکارم شیرازی، مترجم).
کلینی، محمدبن‌یعقوب، (1365). الکافی (جلدهای 2 و 5). تهران: نشر دارالکتب‌الاسلامیه.
محقق، محمدجواد (بی‌تا). بررسی مفاسد اقتصادی از دیدگاه اسلام. مجموعه مقالات همایش ارتقای سلامت اداری شورای هماهنگی دستگاه‌های نظارتی، انتشارات زمان نو،
مطهری، مرتضی (1386). نظری به نظام اقتصادی اسلام، تهران: صدرا.
معین، محمد (1363 و 1379). فرهنگ فارسی (6 ج). تهران: امیرکبیر.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1367). تفسیر نمونه. چاپ 4، تهران: دارالکتب‌الاسلامیه.
منتظر‌ظهور، محمود (1376). اقتصاد؛ خرد و کلان، تهران: نشر دانشگاه تهران.
مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد (1386). نگاهی به نقش سازمان‌های اطلاعاتی در امنیت اقتصادی (با تأکید بر سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی). بولتن مطالعات امنیت اقتصادی، شماره 12، تهران: انتشارات مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد.
وفایی، علی (1387) بحران سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز. روزنامه مشارکت.
همدمی خطبه‌سرا، ابوالفضل (معاصر) (1384). فساد مالی؛ علل، زمینه‌ها و راهبردهای مبارزه با آن. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
یوسفی‌نژاد، علی (معاصر) (مرداد و شهریور 1385). رانت‌خواهی و فساد مالی در اقتصاد ایران. مصباح، شماره 64. Abdolahian,omid. Rantkhari dar ghavanin eghtesadi ch jaygahi darad? Daftar motaleat resanehi eghtesad eslami, ghabel dastres darhttp://www.ieconews.ir/2230/view.html. Afzali,abdolrahman(1390), fesad edari va tasir an bar toseh, elall, payamadha va rahkarhay bron raft. Majaleh hoghoghi beynolmelali, sal 27, shomareh 45. Aghanazari,hasan (1384). Edalat eghtesadi az nazar aflaton,arasto va eslam. Nashriyeh eghtesad eslami, shomareh 14. Akbar nezhad, mehdi; yaghobi, mina; gholami, farzad (bahar va tabestan 1393). Baresi fesad edari az didgah ghoran va ahadis. Do faslnameh elmi- pazhoheshi modiriat eslami, sal 22, shomareh1. Arshiv roznameh aftab (18 aban 1338). Shomareh 2782. (https://www.magiran.com/article/1989120( Azghandi,alireza (1376). Tarikh tahavolat siyasi va ejtemaei iran (jeld1).tehran: samt. Azghandi,alireza (1385). Daramadi bar jamehshenasi siyasi iran .tehran: ghoms. Dadgar,hasan (1382). Fesad mali dar tarikh moaser iran. Nashriyeh zamaneh. Mahnameh andisheh , tarikh siyasi iran. Shomareh 9. Dadkhodaei,leyla (1390). Fesad mali-edari va siasat jenaei moghabelen ba an.chap aval. Tehran: mizan. Darvishi, farhad (paeiz va zemestan 1387). Enghelab eslami , rant siasi. Olomejtemaei, shomareh 42. Dehkhoda, aliakbar (bita). Loghatnameh, entesharat sherkat chap ofset golshan. Derazan, alen (1390). Eghtesad siyasi, eghtesad kalan (doctor jafar kheyr khahan, motarhem). Tehran: moaseseh ali amozesh va pazhohesh modiriat , barnameh rizi. Emam ali ,nahjobalaghe(naseri makarem shirazi,motarjem). Eshagh,seyedhossein (shahrivar 1384). negahi be padideh rant va rant joii dar iran, vavagh andisheh, shomareh45. Farajpor, majid (1383).fesad , taniz: mananeh toseh dar iran. Tehran: rasa. Fazlinezhad, seyfolah: ahmadian, morteza (1389).eghtesad ranti dar iran, rah bronraft az an. Majaleh eghtesadi- mahnameh baresi masael siasathay eghtesadi, dor10, shomrehay 11 , 12. Fesmen,rimond; migel, ednard (1388). Tabahkaran eghtesadi (farokh ghobadi, motarjem). Chap aval, tehran: negah moaser. Ghoran karim (naseri makarem shirazi,motarjem). Habibi, nader(1375). Fesad edari, tehran: entesharat vesghi. Hajiyosefi, amirmohammad(1389).dolat naft va toseh eghtesadi dar iran. Tehran: markaz asnad enghelab eslami, chap aval. Hamdami khotbehsara, abolfazl (1384). Fesad mali: elal, zamineh ha va rahbordhay mobarezeh ba an. Tehran: pazhoeshkadeh motaleat rahbordi. Hasankhan, moshtagh(1386). Rantha, rantjoii va toseh eghtesadi (mohammad khazari, ,otarjem). Tehran: pazhoheshkadeh motaleat rahbordi. Horamoli, mohamadebn hasan. Vasaelshie(jeldhay 9 , 19). Entesharat alalbeyt, ketebkhaneh madreseh fghahat. (https://www.lib.eshia.ir) Jafari langerodi, mohammadjafar (1382). Terminolozhi hoghogh. Chap 13, tehran: ketabkhaneh ganj danesh. Kelini, mohamadbn yaghob (1365). Alkafi (jeldhay 2 , 5). Tehran: nashr darolkotob alslamieh. Khazar, mohammad; ranani, mohsen (dey 1383). Rantjoii , hazinehay ejtemaei an, nameh mofid, shomareh 45. Makarem shirazi, naser va hamkaran (1367). Tafsir nemoneh. Chap 4. Tehran: darolkotob aleslamieh. Moasseh tahghighati tadbir egtesad (1386).negahi be naghshe sazmanhay eteaati dar amniat eghtesadi (ba takid bar siasathay koli asl 44 ghanon asasi). Bolten motaleat amniat eghtesadi, shomareh12, tehran: entesharat moasseh tahghighati tadbir eghtesad. Moein, mohamad (1363 va 1379). Farhang farsi (6j). tehran: amirkabir. Mohaghegh, mohamadjavad (bita). Baresi mafased eghtesadi az didgah eslam. Majmoeh maghalat hamayesh erteghay salamat edari shoray hamahngi dastgahhay nezarati, entesharat zaman no. Montazer zohor, mahmod (1376). Eghtesad; khord va kalan, tehran: nashr daneshgah tehran. Motahari, morteza (1386). Nazari be nezam eghtesadi eslam, tehran: sadra. Pearce David w, Macmillan Dictionary of Modern Economic, Third edition (1989). Raeis dana, fariborz (aban 1388). Fesad vizheh khar. Majaleh hoghogh va eghtesad, shomareh6. Rafipor, faramarz (1373). Toseh , tazad. Chap2, tehran: chap daneshgah shahid beheshti. Rahbar, mohammadtaghi (aban 1385). Mafiay vizhehkhari ya teroristhaye arseh eghtesad. Majaleh pasdar eslam, shomareh 299. Roznameh hamshahri (28 farvardin 1391). Ashnai ba gharardad rezhi (talbot). (http://hamshahrionline.ir/details/166406). Sadeghi tehrani, mohammad (1393). Moftkharan az didgah ketab , sonst. Entesharat shokraneh va goroh mohagheghin jameh olom ghorani. Saki, mohammadreza (1389). Hoghogh keyfari eghtesadi. Tehran, chap avl, entesharat jangal. Sardarnia, khalilalh (1386). Tabiin sakhtargaray siasi- eghtesadi az fesad eghtesadi dar iran (pahlavi dovom 57-1342). Pazhohesh nameh olom sisi, shomareh 1. Supriya Guru, The Concepts of Rent for the Use of Land in http://www.yourarticlelibrary.com/economics. Tahmasebi, morteza (dey 1393). Rantkhari va vizheh khari az manzar eslam. Servis khabari keyhan. (http://www.kayhan.ir/fa/news/34369). Tavanayan fard, hasan (1386). Farhang tashrihi eghtesad. Tehran; nashr jahan rayaneh. Vafaei, ali (1387). Bohran sarmayeh gozari dar sanat naft , gaz. Roznameh mosharekat. Yosefinezhad, ali (mordad va shahrivar1385). Rantkhahi , fsad mali dar eghtesad iran. Mesbah, shomareh 64. Zamani, aliakbar (tabestan 1388). Daamadi bar abad mafased , jaraem eghtesadi , payamdhay an bar amiat meli. Faslnameh kargah, sal dovom. Shomareh 7. Zare sangderazi, hasan(1388). Siasat jenaei iran dar ghebal padideh rantkhri ba negaresh be asnad beynolmelli (payan nameh karshanasi arshad). Daneshgah pardis ghom. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 65 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 32 |
||