اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 479 |
| تعداد مقالات | 4,091 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,306,846 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,354,833 |
بررسی برهان‌های ابن سینا بر استحالۀ تناسخ مُلکی | ||
| حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
| دوره 26، شماره 68، مهر 1401، صفحه 245-267 اصل مقاله (355.62 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2023.243930.1609 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی خیاط زاده* | ||
| دکتری فلسفۀ معاصر دانشگاه تهران، دانشکدگان فارابی و همکار پژوهشی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تناسخ مُلکی عبارت است از تعلق نفس انسانی یا حیوانی به انسان، حیوان، نبات یا جماد. نظریۀ تناسخ مُلکی، رقیبی برای مسئلۀ معاد به‌شمار می آید و از این روی، تبیین استحالۀ آن به‌عنوان مقدمۀ اثبات معاد، ضروری به‌نظر می‌رسد. ابن‌سینا دو برهان برای استحالۀ تناسخ مُلکی دارد. برهان اول در آثار متعدد او آمده و براساس آن، تناسخ، مستلزم اجتماع دو نفس در بدن واحد است؛ اما برهان دوم تنها در الإشارات و التنبیهات به‌صورت مجمل ذکر شده است. بوعلی تفصیل و بسط این استدلال را به مواضع دیگری از آثارش حوالت داده است؛ بدون آنکه این مواضع را مشخص کند. خواجه نصیرالدین طوسی، فخرالدین رازی و قطب‌الدین رازی تقریرهای متفاوتی درخصوص این استدلال به‌دست داده اند. اختلاف این تقریرها در تعداد شقوق بیان‌شده ازسوی ابن سینا به‌عنوان تالی قیاس استثنایی و نیز وجه استحالۀ این شقوق است. ازمیان این سه تقریر، تنها تقریر قطب‌الدین رازی با کلام شیخ‌الرئیس مطابقت بیشتری دارد و در دو تقریر دیگر، کمبود یا زیادتی نسبت‌به متن ابن سینا دیده می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تناسخ مُلکی؛ معاد؛ ابن سینا؛ نفس مستنسَخ؛ مزاج بدنی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Avicenna’s Arguments against Metempsychosis | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahdi Khayatzadeh | ||
| PhD of Contemporary philosophy, Tehran University, College of Farabi, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Metempsychosis is the concept of the transmigration of a human or animal soul into another human, animal, plant, or even an inanimate object. The theory of metempsychosis poses a challenge to the belief in resurrection (Maʿād), making it necessary to reject metempsychosis before proving Maʿād. Avicenna presents two arguments against metempsychosis. The first argument, found in numerous works, rejects metempsychosis on the grounds that it requires the union of two souls within a single body. Avicenna alludes to the second argument in his Al-Isharat wa al-Tanbihat but postpones its full explanation to another unspecified work. Nasir al-Din al-Tusi, Fakhr al-Din Razi, and Qutb al-Din Razi have proposed different interpretations of this second argument. The variations in interpretation revolve around the number of implications Avicenna expressed for this modus ponendo and his reasons for rejecting them. Among these interpretations, only Qutb al-Din Razi's aligns more closely with Avicenna's original words. In the other two interpretations, there are either deficiencies or excesses compared to Avicenna's work. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| metempsychosis, maʿād, Avicenna, soul, bodily temperament | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌بابویه، محمد بن علی (1378ق). عیون أخبار رضا علیه السلام (مهدی لاجوردی، محقق و مصحح) (جلد 2) (چاپ 1). تهران: نشر جهان.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدأ و المعاد (چاپ 1). تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامى.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1379). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات (محمدتقی دانش‌پژوه، مقدمه‌نویس و مصحح) (چاپ 2). تهران: دانشگاه تهران.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1382). الأضحویة فی المعاد (حسن عاصی، محقق) (چاپ 1). تهران: شمس تبریزی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1383). رسالۀ نفس (موسی عمید، مقدمه‌نویس، حاشیه‌نویس و مصحح) (چاپ 2). همدان: دانشگاه بوعلی‌سینا.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1387). الإشارات و التنبیهات (مجتبی زارعی، محقق) (چاپ 2). قم: بوستان کتاب.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-الف). التعلیقات (عبدالرحمان بدوی، محقق). بیروت: مکتبة الإعلام الإسلامی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق-ب). الشفاء: الإلهیات (سعید زاید، مصحح). قم: مکتبة آیت‌الله المرعشى.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1417ق). النفس من کتاب الشفاء (حسن حسن‌زادۀ آملی، محقق) (چاپ 1). قم: مکتب الإعلام الإسلامی.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (2007). أحوال النفس: رسالة فی النفس و بقائها و معادها (فؤاد الأهوانی، مقدمه‌نویس و محقق). پاریس: دار بیبلیون..
حسن‌زادۀ آملی، حسن (1365). هزارویک نکته (چاپ 5). تهران: رجاء.
حسن‌زادۀ آملی، حسن (1385). عیون مسائل النفس و سرح العیون فی شرح العیون (چاپ 2). تهران: امیرکبیر.
حسینی زبیدی، محمد مرتضی (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس (علی شیرى، محقق و مصحح) (چاپ 1). بیروت: دار الفکر.
خوانساری، آقاحسین (1388). الحاشیة علی شروح الإشارات: الإشارات و شرح الإشارات و شرح الشرح و حاشیة الباغنوی (احمد عابدی، محقق) (جلد 2) (چاپ 2). قم: بوستان کتاب.
رازی، فخرالدین محمد بن عمر (1404ق). شرح الفخر الرازی علی الإشارات (شرحی الإشارات) (جلد 2). قم: مکتبة آیت‌الله المرعشی.
سبزواری، ملاهادی (1369-1379). شرح المنظومة (حسن حسن‌زادۀ آملی، مصحح و تعلیقه‌نویس) (جلد 2 و 5) (چاپ 1). تهران: نشر ناب.
سوزنچی، حسین (1379). نظریۀ تناسخ 1: معرفی و تاریخچه. فصلنامۀ آموزش معارف اسلامی، 11(41)/، 30-36.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1354). المبدأ و المعاد (سید جلال‌الدین آشتیانی، مصحح). تهران: انجمن حکمت و فلسفۀ ایران.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981). الحکمة المتعالیة فى الأسفار العقلیة الأربعة (جلد 9) (چاپ 3). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
طبرسی، احمد بن علی (1381). الإحتجاج علی أهل اللجاج (بهراد جعفری، مترجم) (چاپ 1). تهران: اسلامیه.
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد (1381). الإلهیات من المحاکمات بین شرحی الإشارات (مجید هادی‌زاده، محقق و مصحح). تهران: مرکز نشر میراث مکتوب.
کاپلستون، فردریک چارلز (1388). تاریخ فلسفه (جلد 1. یونان و روم) (سید جلال‌الدین مجتبوی، مترجم). تهران: علمی و فرهنگی.
نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (1375). شرح الإشارات و التنبیهات مع المحاکمات (قطب‌الدین رازی، تعلیقه‌نویس) (جلد 3) (چاپ 1). قم: نشر البلاغة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 123 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 47 |
||