دانشگاه امام صادق علیه السلام
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه امام صادق علیه السلام
سامانه جامع رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران
پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری MSRT
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام - ISC
ISI Web of Science
Scopus Elsevier
SJR
پایگاه دوآج
پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی - SID
پایگاه مجلات تخصصی نور - Noormags
بانک اطلاعات نشریات کشور - Magiran
پرتال جامع علوم انسانی - Ensani
پایگاه مرجه دانش - Civilica
پایگاه مرجع مجلات علمی
مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات20
تعداد شماره‌ها476
تعداد مقالات4,072
تعداد مشاهده مقاله7,291,012
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,344,242
عابدینی, حسین, تراشیون, سیدمحمدرضا. (1402). رویکرد نوردیک، رویکرد نوظهور «نظام اداره شرکت‌ها»؛ مطالعه تطبیقی حقوق کشورهای اسکاندیناوی و حقوق ایران. دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 24(2), 317-338. doi: 10.30497/law.2023.244291.3370
حسین عابدینی; سیدمحمدرضا تراشیون. "رویکرد نوردیک، رویکرد نوظهور «نظام اداره شرکت‌ها»؛ مطالعه تطبیقی حقوق کشورهای اسکاندیناوی و حقوق ایران". دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 24, 2, 1402, 317-338. doi: 10.30497/law.2023.244291.3370
عابدینی, حسین, تراشیون, سیدمحمدرضا. (1402). 'رویکرد نوردیک، رویکرد نوظهور «نظام اداره شرکت‌ها»؛ مطالعه تطبیقی حقوق کشورهای اسکاندیناوی و حقوق ایران', دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 24(2), pp. 317-338. doi: 10.30497/law.2023.244291.3370
عابدینی, حسین, تراشیون, سیدمحمدرضا. رویکرد نوردیک، رویکرد نوظهور «نظام اداره شرکت‌ها»؛ مطالعه تطبیقی حقوق کشورهای اسکاندیناوی و حقوق ایران. دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق), 1402; 24(2): 317-338. doi: 10.30497/law.2023.244291.3370

رویکرد نوردیک، رویکرد نوظهور «نظام اداره شرکت‌ها»؛ مطالعه تطبیقی حقوق کشورهای اسکاندیناوی و حقوق ایران

پژوهش‌نامه حقوق اسلامی
مقاله 6، دوره 24، شماره 2 - شماره پیاپی 60، شهریور 1402، صفحه 317-338    اصل مقاله (489.78 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/law.2023.244291.3370
نویسندگان
حسین عابدینی* 1؛ سیدمحمدرضا تراشیون2
1استادیار، گروه حقوق، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، میبد، ایران.
2دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، میبد، ایران.
چکیده
مواجهه متفاوت با مفهوم «نظام اداره شرکت‌ها»، رویکردهای متفاوتی را نسبت به آن ایجاد کرده است. مطالعات سابق در ایران، ما را به مشهورترین رویکردها یعنی «انگلیسی - آمریکایی» و «اروپای قاره‌ای» و در ادامه «آسیای شرقی» رهنمون ساخته بود، اما در دو دهه اخیر در کشورهای اسکاندیناوی، «رویکرد نوردیک» (شبه‌دولایه) از دل رویکرد «اروپای قاره‌ای» ظهور یافت که مهم‌ترین ارکان آن، «تکیه بر نظریه ذی‌نفع‌محوری»، «سهام‌دار کنترل‌کننده» و «حضور کارکنان در هیئت‌مدیره» است و اوصافی نظیر «مالکیت متمرکز»، «هیئت‌مدیره نیمه‌دولایه»، «بانک‌محوری در تأمین مالی» و «شفافیت مالی بالا»، شاخصه‌های کلیدی آن است. براین‌اساس، چیستی وجوه افتراق و اشتراک «نظام اداره شرکت‌ها» در دو رویکرد نوردیک و حقوق ایران پرسشی است که پژوهش حاضر با نگاه تطبیقی و روش توصیفی‌-تحلیلی به دنبال پاسخ‌ به آن است.
     با وجود تلاش‌های نظری و عملی قابل توجه در حقوق ایران در جهت تبیین و تحقق «نظام اداره شرکت‌ها» و وضع دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های الزام‌آور برای شرکت‌های سهامی فعال در بورس از سوی هیئت‌مدیره سازمان بورس اوراق بهادار، نبود مقررات منسجم، واحد و جامع در این خصوص، مشکلاتی را برای شرکت‌های سهامی و نظارت بر آن‌ها ایجاد کرده است. تبیین «رویکرد نوردیک» در این پژوهش برای نخستین‌بار در حقوق ایران با اوصاف فوق، ضمن تأکید بر «اختصاص بخشی مستقل به نظام اداره شرکت‌ها در قانون آتی شرکت‌های تجاری»، پیشنهاد وضع مقرراتی در راستای «تغییر ساختار هیئت‌مدیره و ایجاد نهاد نظارتی در آن، شامل سهام‌داران و کارکنان در جهت حمایت بیشتر از حقوق کارکنان»، «افزایش مشوق‌های حضور فعالانه شرکت‌های سهامی در بازار بورس» جهت تأمین بیشتر منابع مالی از طریق خود بازار و نه صرفاً نهادهایی نظیر بانک‌ها و نیز «درج الزامات مربوط به شفافیت مالی مندرج در مقررات بورسی در بخش مستقل یادشده از قانون» ازجمله نتایج کاربردی این پژوهش است.
کلیدواژه‌ها
رویکرد نوردیک؛ رویکرد ذی‌نفع محور؛ ساختار هیأت مدیره؛ شفافیت مالی؛ مالکیت متمرکز
عنوان مقاله [English]
The Nordic Approach, Emerging Corporate Governance Regime; A Comparative Study of Scandinavian Countries and Iranian Law
نویسندگان [English]
Hossein Abedini1؛ Seyyed Mohammad Reza Tarashioun2
1Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Meybod University, Meybod, Iran.
2LLM Student in Private Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Meybod University, Meybod, Iran.
چکیده [English]
Distinct encounters with the concept of "Corporate Governance Regime" have given rise to diverse perspectives. Prior studies in Iran guided us towards the prevalent approaches, namely "Anglo-American" and "Continental European," followed by "East Asian." However, in the last two decades in Scandinavian countries, the "Nordic Approach" (semi-dualistic) has emerged from within the "Continental European" framework. Its primary tenets include reliance on the "Stakeholder Theory," "Controlling Shareholder," and "Employee Participation in the Board of Directors," with distinctive features such as "Concentrated Ownership," "Semi-Dual Board," "Bank-Centric Financial Provision," and "High Financial Transparency" serving as its key indicators. Consequently, this research seeks to explore the distinctions and commonalities of the "Corporate Governance Regime" in the Nordic approach and Iranian law through a comparative study and an analytical-descriptive methodology.
     Despite noteworthy theoretical and practical efforts in Iranian law to elucidate and actualize the "Corporate Governance Regime" by issuing directives and mandatory regulations for joint-stock companies active in the stock exchange market by the Securities and Exchange Organization's board of directors, the absence of coherent, unitary regulations in this regard has posed challenges for joint-stock companies and their supervision. The elucidation of the "Nordic Approach" in this research, with the aforementioned features, suggests, for the first time in Iranian law, the proposal of regulations aligned with "The Future Law of Commercial Companies" that allocate independent sections to the corporate governance regime. This includes recommendations such as "structural alterations to the board of directors and the establishment of a supervisory body, incorporating shareholders and employees to enhance employee rights," "increasing incentives for the active presence of joint-stock companies in the stock market," aiming to secure more financial resources through the market itself rather than relying solely on entities such as banks, and "incorporating transparency requirements into the regulations of the stock exchange's independent section from the law."
کلیدواژه‌ها [English]
Nordic Approach, Stakeholder-Centric Approach, Board Structure, Financial Transparency, Concentrated Ownership
مراجع
  1. قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1384.
  2. لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347.
  3. پاسبان، محمدرضا (1394). حقوق شرکت‌های تجاری (جلد 2). تهران: سمت.
  4. تقی‌پور، بهرام و عابدینی، حسین (۱۳۹۸). رویکرد نظام حقوقی ایران به شاخصه‌های کلیدی نظام اداره شرکت‌های سهامی. فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی. دوره ۴۹، شماره 3، ۴09-۴24.
  5. تقی‌پور، بهرام، عباسی ‌سرمدی، مهدی و عابدینی، حسین (۱۳۹۷). «حقوق اقلیت در شرکت‌های سهامی بر مبنای نظام اداره شرکت‌ها؛ مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و آمریکا. فصلنامه پژوهش‌نامه حقوق اسلامی، سال ۱۹، شماره ۲ (پیاپی ۴۸ )، ۳69-۳96.
  6. سیداحمدی سجادی، سیدعلی (۱۳۸۸). نظریه نمایندگی در نظام راهبری شرکتی. فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره ۳۹، شماره ۴.
  7. عابدینی، حسین (۱۳۹۷). نظام اداره شرکت‌های سهامی عام؛ ارائه الگوی مناسب برای نظام حقوقی ایران با مطالعه تطبیقی در خصوص شرکت‌های آمریکا (رساله دکتری، دانشگاه خوارزمی).
  8. عابدینی، حسین (۱۴۰۰). مطالعه تطبیقی شاخصه‌های کلیدی نظام اداره شرکت‌ها در رویکرد شرق آسیا و حقوق ایران. فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره ۵۱، شماره ۳، ۴69-۴86.
  9. عیسایی‌تفرشی، محمد و یحیی‌پور، جمشید (۱۳۹۲). تئوری ذی‌نفعان با رویکرد مقررات شرکت‌های سهامی ایران. فصلنامه بورس اوراق بهادار، شماره ۲۳، ۱39-۱67.
  10. Calkoen, Willem Jacob Lodewijk. (2011). The One-Tier Board In The Changing and Converging World of Corporate Governance.
  11. Danish Corporate Governance Committee, Finnish Securities Market Association, Icelandic Committee on Corporate Governance, Norwegian Corporate Governance Board, & Swedish Corporate Governance Board. (2009). Corporate Governance In The Nordic Countries.
  12. Danish Recommendations on Corporate Governance, (2020).
  13. Davies, Paul L, & Hopt, Klaus J. (2013). Corporate Boards In Europe-Accountability and Convergence. The American Journal of Comparative Law, 61(2), 301–376.
  14. Eelderink, GJ. (2014). Effect of ownership structure on firm performance. University of Twente.
  15. Friedman, Andrew L, & Miles, Samantha. (2006). Stakeholders: Theory and practice. In Oxford University Press. OUP Oxford.
  16. Garzón Castrillón, Manuel Alfonso. (2021). The Concept of Corporate Governance. Revista Científica “Visión de Futuro,” 25(2), 178–194.
  17. General, Internal Market Directorate. (2002). Comparative Study of Corporate Governance Codes Relevant to The European Union and Its Member States. European Commission.
  18. Hansen, Jesper Lau. (2007). A Scandinavian Approach to Corporate Governance. Scandinavian Studies in Law, 50, 125–142.
  19. Iceland Chamber of Commerce, Nasdaq Iceland and SA Confederation of Icelandic Enterprise. (2021). Guidelines on Corporate Governance, 1–49. Iceland Chamber of Commerce, SA Confederation of Icelandic Enterprise, Nasdaq Iceland.
  20. Jensen, Michael C. (2001). 1. Value Maximization, Stakeholder Theory, and the Corporate Objective Function. Journal of Applied Corporate Finance, 14 (3), 3–25.
  21. Kent, Kevin M. (2009), Three Models of Corporate Governance from Developed Capital Markets.
  22. Kjærland, Frode, Haugdal, Ane Tolnes, Søndergaard, Anna, & Vågslid, Anne. (2020). Corporate Governance and Earnings Management In A Nordic Perspective: Evidence from The Oslo Stock Exchange. Journal of Risk and Financial Management, 13 (11), 256.
  23. Lannoo, Karel. (1995). Corporate Governance In Europe: Report of A CEPS Working Party. Centre pour l’Etude des Politiques Publiques Europennes.
  24. Lekvall, Per, Gilson, Ronald J, Hansen, Jesper Lau, Lønfeldt, Carsten, Airaksinen, Manne, Berglund, Tom, von Weymarn, Tom, Knudsen, Gudmund, Norvik, Harald, & Skog, Rolf. (2014). The Nordic Corporate Governance Model. In The Nordic Corporate Governance Model, Per Lekvall, ed., SNS Förlag, Stockholm (No. 14–12).
  25. Mähönen, Jukka, & Johnsen, Guðrún. (2019). Law, Culture and Sustainability. In The Cambridge Handbook of Corporate Law, Corporate Governance and Sustainability (pp. 218–231). Cambridge University Press; (Doi.org/10.1017/9781108658386.022).
  26. Malline, Christine A. (2010), Corporate Governance, London: Oxford University Press.
  27. Naciri, Ahmed (Editor). (2008). Corporate Governance Around The World. In Routledge Co. (Vol. 1). Routledge Co.
  28. Nestor, Slipton & John K. Thompson (2000), "Corporate Governance Patterns in OECD Economies: Is Convergence Under Way?", Discussion Paper, Paris: OECD.
  29. The Norwegian Code of Practice for Corporate, 1 (2014).
  30. Schøning, Lena. (2017). Good Governance Tools: Cross-Pollination from Nordic Corporate Law. Arctic Review, 8 (0 SE-Original Articles), 160–173; (Doi.org/10.23865/arctic.v8.722).
  31. Securities market association, (2020).
  32. Shah, Neeta, Napier, Christopher J, & Holloway, R. (2017). The Cadbury Report 1992: Shared Vision and Beyond. In United Kingdom.
  33. Spisto, Michael Michele Paolo. (2006). Legal Aspects of Corporate Governance In The Republic of South Africa: Towards A Possible Model For Improved Stakeholder Relations Within The Corporation [University of The Witwatersrand Johannesburg South Africa].
  34. The Swedish Corporate Governance Code, (2020).
  35. Thomsen, Steen. (2014). Nordic Corporate Governance and Industrial Foundations 123.
  36. Thomsen, Steen. (2016 a). Nordic Corporate Governance Revisited. Nordic Journal of Business, 65(1), 4–12.
  37. Thomsen, Steen. (2016 b). The Nordic Corporate Governance Model. Management and Organization Review, 12 (1), 189–204.
  38. Thomsen, Steen, Rose, Caspar, & Kronborg, Dorte. (2016). Employee Representation and Board Size In The Nordic Countries. European Journal of Law and Economics, 42 (3), 471–490.
  39. Waring, Kerrie, & Pierce, Chris. (2004). The Handbook of International Corporate Governance: A Definitive Guide. In Kogan Page Publishers.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,126
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 305