اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 479 |
| تعداد مقالات | 4,084 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,303,320 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,352,292 |
با هم آیی کلمات مقترن و انواع آن در قرآن کریم | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 2، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 33، مهر 1402، صفحه 1-33 اصل مقاله (699.74 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2023.244390.3760 | ||
| نویسندگان | ||
| رحیم آقایی1؛ محمد مهدی رضوانی حقیقی شیرازی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری الهیات و معارف اسلامی، گرایش علوم قرآن و حدیث، واحد کازرون، دانشگاه آزاد اسلامی، کازرون، ایران. | ||
| 2استادیار گروه ادبیات عرب، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران | ||
| چکیده | ||
| باهم آیی وقوع دو یا چند کلمه با فاصله کوتاه درون یک پیکره زبانی است که انتخاب هر واژه بر روی انتخاب سایر واژگان و وقوع آنها اثر می گذارد. در مطالعات گوناگون زبانشناختی، اغلب تنها از یک نوع با هم آیی سخن به میان آمده است و در تقسیم بندی انواع باهم آیی، تنها به ویژگی های صوری و دستوری واژگان همنشین پرداخته شده است. در این پژوهش تلاش شده ضمن ارائه تعریفی دقیق و جامع از با هم آیی و معیارهای تعیین آن، انواع مختلف آن را در قرآن کریم کشف و تبیین نماییم. یافته‌های تحقیق نشان می دهد که قرآن کریم به عنوان یک اثر ادبی فرابشری، برای القای اندیشه و مفاهیم و تأثیرگذاری بر مخاطب از شگردهای گوناگونی استفاده کرده است که یکی از مهمترین این شگردها، کاربرد هم آیی واژگان در بافت زبانی آیات است. در این پژوهش تعداد 14 نوع از انواع با هم آیی واژگان در قرآن کریم مانند: تقارب، شمول معنایی، تقابل معنایی، جزء واژگی، هم آوایی حوزه ای، تداعی آوایی، با هم آیی حجمی، با هم آیی نبوی (آیت)، رابطه وسیله و ابزار، رابطه جنسی، رابطه مکانی، رابطه زمانی، رابطه علّی و رابطه صفتی ـ اسنادی، کشف و استخراج گشته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روابط معنایی؛ مصاحبت معنایی؛ تقارب معنایی؛ شمول معنایی؛ هم آوایی. | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Co-occurrence of Related Words and their Types in the Holy Quran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Rahim Aghaei1؛ Mohammad Mehdi Rezvani Haghighi Shirazi2 | ||
| 1PHD student of Theology and Islamic Studies, Department of Quranic and Hadith Sciences, Kazroun Branch, Islamic Azad University, Kazroun, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Arabic Literature, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Placement of words next to each other with a short space in a language text (co-occurrence) is called. In linguistic studies, only one type of collocation has been mentioned, and in the division of its types, only the structural and grammatical features of the collocation words have been discussed. In this research, we have tried to discover and explain its different types in the Holy Quran, while providing a precise and comprehensive definition of co-occurrence of related words and the criteria to determine it. The findings of the research show that the Holy Qur'an, as a superhuman literary work, has used various methods to instill ideas and concepts and influence the audience, and one of the most important methods is the use of co-occurrence of related words in the linguistic context of the Qur'anic verses. In this research, there are 14 types of word matching in the Holy Qur'an, such as: convergence, semantic inclusion, semantic contrast, lexical component, domain assonance, phonetic association, volumetric assonance, prophetic assonance (verse), relationship Means and tools, sexual relationship, spatial relationship, temporal relationship, causal relationship and attributive-attributive relationship have been discovered and extracted. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Semantic relations, semantic correspondence, semantic convergence, semantic inclusion, phonetic homogeneity | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابراهیمی، شیما؛ پهلوان نژاد، محمدرضا (1392ش)، «بررسی زبانشناختی با هم آیی های واژگانی در خمسه نظامی»، نشریه ادب و زبان، شماره 34، صص33-51.
امیری، محمد؛ فکری، مسعود (1401ش)، «معناشناسی و ارزیابی ترجمه واژه عقل در قرآن کریم». مطالعات قرآن و حدیث، شماره 16، صص 277-303.
امیریفر، محمد؛ روشن فکر، کبری؛ پروینی، خلیل؛ کرد زعفران لو، عالیه (1396ش)، «چالشهای ترجمه در باهم آیی قرآنی، بررسی موردی ترکیبات وصفی و اضافی»، مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، شماره5، صص19-35.
انیس، ابراهیم (1980م)، دلالة الالفاظ، قاهره: مکتب الانجلو المصریه.
ایزوتسو، توشیهیکو (1387ش)، خدا و انسان در قرآن، ترجمه: احمد آرام، تهران: نشر فرزان.
باقری، مهدی (1384ش)، مقدمات زبان شناسی، تهران: دانشگاه پیام نور.
بشر، کمال (1987م)، دور الکلمه فی اللغه، قاهره: مکتب الشباب.
پناهی، ثریا (1381ش)، «فرایند با هم آیی و ترکیبات با هم آیند در زبان فارسی»، زبان و ادبیات نامه فرهنگستان، شماره 19، صص 19-211.
خاکپور، حسین؛ حسومی، ولی الله؛ کیخا، فاطمه (1396ش)، «بررسی و تحلیل با هم آیی واژگانی، سوره‌های حج و مومنون»، مطالعات متون اسلامی، شماره 4، صص 15-29.
داود، محمدمحمد (2003م)، «القرآن الکریم و تفاعل الامعانی»، مجله حرب الکلمات فی الغزو الامریکی للعراق، قاهره: دارالغریب.
سوسور، فردینان (1378ش)، دوره زبان شناسی عمومی، ترجمه کورش صفوی، تهران: هرمس.
شاهین، عبدالصبور (1405ق)، فی التطور اللعوی، بیروت: مؤسسه رساله.
شریفی، شهلا؛ نامور، مجتبی (1392ش)، «تقسیم‌بندی جدید انواع باهم آیی واژگانی با در نظر گرفتن ویژگی های فرامتنی در شکل‌گیری انواع باهم آیی»، مجله زبان شناسی و گویش‌های خراسان، شماره3، صص 112-135.
شریفی، علی (1394ش)، معناشناسی قرآن در اندیشه شرق شناسان با تأکید بر ایزوتسو، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.
صالحی، مجید (1374ش)، «آفرینش هنری در متون ادبی و کلام وحی»، فصلنامه هنر، شماره30، صص100-139.
صفا، پریوش؛ زمانی، مینا (1391ش)، «بررسی مقایسه ای باهم آیی در کنش زبانی بیان شدت در فرانسه و فارسی»، نشریه جستارهای زبانی، شماره3، صص 22-40.
صفوی، کوروش (1379ش)، از زبان شناسی به ادبیات، تهران: انتشارات قدس.
صفوی، کوروش (1387ش)، درآمدی بر معناشناسی، تهران: سوره مهر.
عاصی، مصطفی (1368ش)، «نقش ترکیب در گسترش واژگان زبان فارسی با نگرشی بر آثار نظامی گنجوی»، مجله فرهنگ، شماره10، صص 211-232.
عبدالعزیز، محمدحسن (1410)، المصاحب فی التعبیر اللغوی، قاهره: دار العلم.
قائمی، مرتضی؛ صاعدانور، فائزه (1386ش)، ساخت‌های هم پایه در جزء سی ام قرآن کریم، قم: راه حق.
قهرمانی نژادشایق، بهاالدین؛ جاورتی، محمدجواد (1395ش)، «بررسی اعجاز لفظی و هنری قرآن کریم و ارتباط با آوا معنایی»، فصلنامه پژوهشهای قرآنی، شماره4، صص، 78-100.
کرد، محمد (2003م)، تطور الالفاظ و التراکیب و المعانی، قاهره: دار غریب.
لطفی پور ساعدی، کاظم (1371ش)، درآمدی بر اصول و روش ترجمه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مرسلی، نوش آفرین؛ مهتدی، حسین؛ فرع شیرازی، سیدحیدر (1397ش)، «معناشناسی واژه عذاب در قرآن کریم با تکیه بر روابط هم نشینی و جانشینی»، فصلنامه پژوهش های ادبی ـ قرآنی، شماره6، صص 155-185.
هاشمی، اسماعیل، ایازی، سید محمدعلی، توانایی، محمد حسین، مهریزی طرقی، مهدی. (1402ش). «کاربست چندمعنایی واژگان قرآنی در ترجمه های فارسی (مطالعه موردی سوره آل عمران در ترجمه های قرن اول تا نهم)»، مطالعات قرآن و حدیث، شماره16، صص 263-284.
وافی، علی عبدالواحد (1997م)، علم اللغه، قاهره: دارالفکر العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 137 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 96 |
||