تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 477 |
تعداد مقالات | 4,073 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,299,089 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,349,473 |
تحلیل و بررسی استقرا و تجربه نزد ابن سینا | ||
حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 بهمن 1402 | ||
نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2024.245087.1640 | ||
نویسندگان | ||
زهرا اسمعیلی* 1؛ سید محمد حکاک2 | ||
1دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) | ||
2دانشگاه بین المللی امام خمینی | ||
چکیده | ||
نظرات ابن سینا درباب استقرا در میان فیلسوفان مسلمان و یا حتی در میان فیلسوفان متقدم، یکی از دقیقترین نظرات است. این فیلسوف شهیر ایرانی، در همان چارچوب ارسطویی به نقد استقرای ارسطو پرداخت و با نقد عالمانه آن، توانست ناکارآمدی آن را نشان دهد و آنگاه با معرفی دقیق و موشکافانه مفهوم تجربه، استقرا را با یک قیاس خفی همراه کرد تا از رهگذر این همراهی مشکل دستیابی به یقین را حل کند. اما این یقین نمی توانست مطلق باشد، به همین دلیل ابن سینا به تعیین شرایط حصول یقین همت گماشت. او نشان داد که یقین حاصل از تجربه یک یقین مشروط است و تنها تحت شرایط خاصی حاصل میشود. اما کبرای قیاس خفی، قاعده اتفاقی است که نقدهای بسیاری به آن وارد شده است. یکی از این نقدها-که مهمترین آنها نیز هست-تجربی بودن قاعده اتفاقیست. در این مقاله پس از بیان نظر ابن سینا، قول خواجه نصیرالدین طوسی نیز در باب تجربه و استقرا ذکر شده و با استفاده از نظر خواجه در باب تجربه، تحلیلی عقلی از قاعده اتفاقی ارائه شده و نشان داده شده است که قاعده اتفاقی یک قاعده عقلی است و با استفاده از اصل علیت میتوان تبیینی عقلی از آن ارائه نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
استقرا؛ تجربه؛ قاعده اتفاقی؛ علت بالعرض؛ علت بالذات | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A study of Ibn Sina on Induction and Experience | ||
نویسندگان [English] | ||
zahra Esmaeili1؛ seyyed Mohammad Hakkak2 | ||
1Imam Khomeini International University | ||
2Imam Khomeini International University | ||
چکیده [English] | ||
Ibn Sina's opinions about induction among Muslim philosophers or even among early philosophers are one of the most accurate opinions. This famous Iranian philosopher criticized Aristotle's induction in the same Aristotelian framework, and with its scholarly criticism, he was able to show its inefficiency, and then, by introducing the concept of experience in a precise manner, he combined induction with a hidden analogy in order to solve the achievement of certainty. But this certainty could not be absolute, that's why Ibn Sina tried to determine the conditions for obtaining certainty. He showed that the certainty resulting from experience is a conditional certainty and it is achieved only under certain conditionsBut the major premise of, hidden analogy is Random Rule that has been subjected to many criticisms. One of these criticisms - which is also the most important - is the empirical nature of the Random Rule. In this article, after expressing Ibn Sina's opinion, Khwajah's saying about experience and induction is also mentioned, and by using Khwajah's opinion, a rational analysis of the Random Rule is presented and it is shown that the Random Rule is a rational rule and By using the principle of causality, it can be rationally explained. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Induction, experience, َ Random Rule, accidental cause, essential cause | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 26 |