| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شمارهها | 544 |
| تعداد مقالات | 4,710 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,373,097 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,966,394 |
تحلیل و بررسی دیدگاه «من وحی القرآن» در رابطه با اعتبارسنجی روایات ناظر به آیات قصص | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 37، مهر 1404، صفحه 123-140 اصل مقاله (1.13 M) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2025.244748.3796 | ||
| نویسندگان | ||
| سیده زینب حسینی* 1؛ زهره اخوان مقدم2 | ||
| 1دانش پژوه سطح 4 رشته تفسیر تطبیقی، موسسه آموزش عالی رفیعه المصطفی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار و عضو گروه قرآن و حدیث و هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| باریکاندیشان همواره بر کارکردهای قصص در تاریخ بشر آگاهند. قرآن سرگذشت پیشینیان را برای عبرتآموزی به بهترین شیوه نقل کردهاست. روایات تفسیری فراوانی ذیل آیات مرتبط با قصههای قرآنی وارد شده که بهنحوی درصدد تبیین این آیات هستند. پژوهش حاضر برای پاسخ به این مسأله سامان یافته که فضلالله دربارهی روایات قصص قرآن چه موضعی دارد؟ و آیا روایات ناظر به قصص را دارای اعتبار میداند یا نه؟ براساس یافتههای پژوهش که به روش استنتاجی و رویکرد توصیفی-تحلیلی انجام شده، «من وحی القرآن» از جمله تفاسیر معاصریاست که ذکر روایات تفسیری و بهرهگیری از آن در تفسیر نمود دارد؛ ولی تعامل فضلالله با روایات تفسیری ناظر به آیات قصص، شیوه «رد و انکار روایات» و بسیار سختگیرانه است. از نظر وی هرج و مرج و نابسامانیهایی در عرصهی روایات ناظر به قصص قرآن رخ دادهاست. از این رو روش مواجههی او با روایات ناظر به قصص قرآن، روش نقد حدیثی است و روایات وارد شده در زمینهی قصص را نمیپذیرد و آنها را با معیارهایی جون: پرهیز از روایات ضعیف، طرد روایات تفسیری موضوعه، عدم پذیرش روایات به علت تنافی با ظاهر آیه، کنار گذاردن روایات بهخاطر بینتیجه بودن یا ضابطهمند نبودن برخی روایات، طرد روایات غیرمرتبط، تردید دربارهی صحت و سقم روایات، طرد خبر واحد و ردّ روایات با تکیه بر مکی یا مدنی بودن آیات محک میزند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| قصص قرآن؛ روایات تفسیری؛ حدیث موضوعه؛ من وحی القرآن؛ سیدمحمدحسین فضل الله | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis and study of the commentary of "Min Waḥy al-Qurʾān" in relation to the validation of narrations according to the verses of the stories | ||
| نویسندگان [English] | ||
| seyede Zeynab Hosseini1؛ zohreh akhavanmoghadam2 | ||
| 14th level Scholar in Comparative Interpretation, Rafieh Al-Mustafa Institute of Higher Education, Tehran, Iran. | ||
| 2Member of the Qur'an and Hadith Department and the Academic Board of the Noble Qur'anic Sciences and Education University - Tehran - Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The narrow-minded are always aware of the functions of stories in human history. The Quran has narrated the stories of the predecessors in the best way for us to learn lessons. Numerous interpretive narrations have been included under the verses related to the Quranic stories, which in some way seek to explain these verses. The present study is organized to answer the question of what is Faḍlallāh's position on the narrations of the stories of the Quran? And does he consider the narrations regarding the stories to be credible or not? Based on the findings of the study, which was conducted using the inferential method and descriptive-analytical approach, "Min Waḥy al-Qurʾān" is among the contemporary commentaries that mentions interpretive narrations and uses them in the interpretation; however, Faḍlallāh's interaction with the interpretive narrations regarding the verses of the stories is a very strict method of "rejecting and denying the narrations". In his opinion, chaos and disorder have occurred in the field of narrations regarding the stories of the Quran. Therefore, his method of dealing with narrations regarding the stories of the Quran is the method of hadith criticism and he does not accept narrations introduced in the field of stories and tests them with the following criteria: avoiding weak narrations, rejecting narratives based on subjective interpretations, not accepting narrations due to their contradiction with the appearance of the verse, setting aside narrations due to their inconclusiveness or lack of standardization of some narrations, rejecting unrelated narrations, doubting the authenticity and inaccuracy of narrations, rejecting single news, and rejecting narrations based on the Meccan or Medinan nature of the verses. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Stories of the Quran, exegetical narrations, Fake Hadith, Min Waḥy al-Qurʾān, Sayyid Muhammad Hussein Faḍlallāh | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آلوسی، محمود (1416ق)، روح المعانی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف (1422ق)، البحرالمحیط فی التفسیر، بیروت: انتشارات دار الفکر.
ابنعربى، محمد بن على (1422ق)، تفسیر ابن عربى (تأویلات عبد الرزاق)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: انتشارات دار صادر.
احمد خلفالله، محمد (1999م)، الفن القصصی فی القرآن الکریم، قاهره: انتشارات مؤسسه الانتشار العربی.
اخوان مقدم، زهره (1391ش)، «بازکاوی اعتبار و کاربرد عقل در فهم قرآن از دیدگاه معصومان»، نشریه پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، شماره1، صص 115-130.
ایازی، سید محمدعلی (1389ش)، «گرایش عقلی و اجتهادی در تفسیر «من وحی القرآن» »، نشریه پژوهشهای قرآنی، شماره 64، صص 24-63.
بحرانی، هاشم بن سلیمان (1415ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، قم: موسسة البعثة، قسم الدراسات الإسلامیة.
بیآزار شیرازی، عبدالکریم (1380ش)، باستانشناسی و جغرافیای تاریخی قصص قرآن، تهران: انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
بیضاوى، عبدالله بن عمر (1418ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل (تفسیر البیضاوی)، تحقیق: محمد عبد الرحمن المرعشلى، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
رجب محمد، فاطمه (1390ش)، «روش شناسی تفسیر «من وحی القرآن»، مجله حدیث و اندیشه، دوره 6، شماره 12، صص 105-127.
زمخشری، محمود بن عمر (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل، بیروت: دار الکتاب العربی.
سبزواری، ملا هادى (بیتا)، شرح اسماء الله الحسنی، قم: منشورات مکتبۀ بصیرتی، چاپ سنگی.
سیاوشی، کرم (1392ش)، «روش مواجهه علامه فضلالله با روایات تفسیری در «من وحی القرآن»»، پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، شماره 2، صص 43-67.
سیوطى، عبدالرحمن بن ابىبکر (1404ق)، الدر المنثور فى التفسیر بالماثور، قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت الله العظمى مرعشى نجفى(ره).
شوقی، ابوخلیل (1388ش)، اطلس قرآن، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
طباطبایی، سید محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
غروی نائینی، نهله، نجفی، محمد (1388ش)، «بررسی رویکرد آیتالله سید محمدحسین فضلالله به روایات تفسیری در تفسیر من وحی القرآن»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال ششم، شماره 1، صص 25-47.
فخررازى، محمد بن عمر (1420ق )، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
فراهیدی، خلیل بن احمد. (1410ق)، کتاب العین، قم: موسسه دارالهجره.
فضلالله، سید محمد حسین (1420ق)، الحوار فی القرآن، بیروت، الدار الاسلامیه.
فضلالله، سید محمد حسین (1419ق)، من وحی القرآن، بیروت، دارالملاک للطباعۀ و النشر.
قمی، علی بن ابراهیم (1363 ش)، تفسیر القمی، قم: انتشارات دارالکتاب.
مشهدى قمی، محمد بن محمدرضا (1368ش)، کنز الدقائق و بحر الغرائب، تحقیق: حسین درگاهى، تهران: انتشارات وزارت ارشاد.
معرفت، محمدهادی (1382ش)، «زبان تاریخی قرآن؛ نمادین یا واقع نمون»، نشریه پژوهشهای قرآنی، شماره 35 و 36، صص 182-199.
معرفت، محمدهادی (1385ش)، التمهید فی علوم القرآن، قم: موسسه انتشاراتی التمهید.
جوادی آملی، عبدالله، دروس تفسیر قرآن، سایت بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 90 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6 |
||