تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 504 |
تعداد مقالات | 4,358 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,049,686 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,052,948 |
بررسی تطبیقی آراء شیخالرئیس و شیخ اشراق درباره چیستی لذت | ||
حکمت سینوی (مشکوه النور) | ||
مقاله 8، دوره 24، شماره 63، فروردین 1399، صفحه 133-152 اصل مقاله (1 M) | ||
نوع مقاله: علمی- مروری | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ap.2020.75344 | ||
نویسندگان | ||
حوریه شجاعی باغینی* 1؛ عینالله خادمی2؛ عبدالله صلواتی3 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و مربی پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات | ||
2استاد گروه معارف اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی | ||
3دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی | ||
چکیده | ||
ابوعلیسینا و شهابالدین سهروردی دربارة موضوع لذت در آثار مختلف خود مباحث و اطلاعات پراکندهای بیان کردهاند. یکی از آن مباحث، دیدگاههای این دو اندیشمند در خصوص چیستی لذت است. مسئلة این نوشتار بررسی تطبیقی چیستی لذت از منظر رؤسای دو مکتب مشاء و اشراق با توجه به مبانی معرفتشناختی و هستیشناختی آنان است. مسئله لذتبخش کوچکی از شبکة معرفتیِ دو نظام مشاء و اشراق است که بررسی آن با توجه به برخی از اضلاع دیگر شبکه، همچون مبانی، ما را به فهم بهتر و درک عمیقتر آن نائل میکند. از پیامدهای این بررسی درک علت تفاوتگذاری تعریف لذت بین باریتعالی و انسان از سوی ابنسینا و عدم این تفاوت از سوی سهروردی، به جهت تفاوت دیدگاه در مورد هستی و چیستی ادراک در دو نظام است. از دیگر پیامدها این است که اگرچه واژههای «ادراک» و «ملائم» در تعاریف هماهنگ و تکراری است، اما تبیینی که از آنها در هر نظام آورده میشود با توجه به تفاوتهای معرفتشناسانه و هستیشناسانة دو مکتب، ما را به درک گوناگون از لذت میرساند. اهم این تفاوتها عبارتاند از: تأکید بر علم حصولی در شناخت از یکسو و مبنا بودن «وجود» در هستی از سوی دیگر در فلسفة مشاء و در مقابل بنا نهادن اساس علم بر علم حضوری از یکسو و مبنا بودن «نور» در هستی از سوی دیگر در فلسفة اشراق. | ||
کلیدواژهها | ||
لذت؛ ادراک؛ ملائم؛ علم حصولی؛ علم حضوری؛ ابنسینا؛ سهروردی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Investigating pleasure quiddity through components and the position of its design in the Avicenna philosophy | ||
نویسندگان [English] | ||
Hoorieh Shojaee Baghini1؛ Einollah khademi2؛ Abdolah salavati3 | ||
1culture, art and communication Research institute | ||
2Shahid Rajaee University | ||
3Shahid Rajaee University | ||
چکیده [English] | ||
In various works of Ibn Sina, there are a number of scattered topics about the subject of pleasure. One of those topics is the definition of pleasure that needs to be thoroughly reviewed in order to achieve a coherent vision. In this paper, we will explore two ways to explore pleasure quiddity: One is through the classification of the six definitions based on the discussion of which each definition is expressed under it; another by examining the terms used in the definitions. These two methods bring us closer to the better understanding of Avicenna's vision. The first way leads us to the conclusion that the structure of definitions differs according to its subject. With regard to various structures, Ibn Sina has introduced various definitions for various purposes. However, we conclude from the second method that Ibn Sina's view of pleasure is a unitary and coherent viewpoint, because with the use of components such as "perception" and "proper" that constitute the core of all definitions, all the definitions They have a lexical and conceptual harmony | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Pleasure, sensual pleasure, divine pleasure, perception, proper, good, perfection | ||
مراجع | ||
ابنسینا، حسین بن عبدالله(1375). الإشارات و التنبیهات، قم: نشر البلاغه. ــــــــــــــ(1382). الاضحویه فى المعاد(تحقیق حسن عاصى)، تهران: شمس تبریزى. ــــــــــــــ(1383الف). الهیات دانشنامه علائى(تصحیح محمد معین)، همدان: دانشگاه بوعلى سینا. ــــــــــــــ(1391). التعلیقات(تحقیق و تصحیح سیدحسین موسویان)، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران. ــــــــــــــ(1404الف). رساله فی الأدویه القلبیه(جزء الثالث من مؤلفات ابنسینا الطبیه)، بیجا، بینا. ــــــــــــــ(1383ب). رساله نفس(تصحیح موسى عمید)، همدان: دانشگاه بوعلى سینا. ــــــــــــــ (1404ب). الشفاء(الالهیات)(تصحیح سعید زاید)، قم: مکتبه آیه الله المرعشى. ــــــــــــــ(1404ج). الشفاء(الطبیعیات)(تصحیح سعید زاید)، قم: مکتبه آیه الله المرعشى. ــــــــــــــ(1363). المبدأ و المعاد(به کوشش عبداللّه نورانى)، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامى دانشگاه مکگیل با همکارى دانشگاه تهران. ــــــــــــــ(1379). النجاه من الغرق فى بحر الضلالات(تصحیح محمدتقی دانشپژوه)، تهران: دانشگاه تهران. امینرضوی، مهدی(1377). سهروردی و مکتب اشراق(مترجم مجدالدین کیوانی)، تهران: نشر مرکز. خادمی، عینالله(1389). «جستاری دربارة چیستی لذت از منظر ابنسینا»، فلسفه و کلام اسلامی، 43(1)، ص29ـ50. ــــــــــــــ(بهار 1392). «چیستی و انواع لذت از منظر سهروردی»، پژوهشهای فلسفی کلامی، ص75ـ98. ــــــــــــــ(1386). «رازستانی و رمزگشایی اختلاف دیدگاههای شیخالرئیس دربارۀ نظام فیض»، فصلنامۀ اندیشۀ دینی دانشگاه شیراز، ص67ـ90. ــــــــــــــ و مرتضی حامدی(پاییز 1390). «لذت و الم اخروی در فلسفة سینوی»، آینه معرفت، 11(3)، ص8ـ30. ذبیحی، محمد(1392)، داوریها، شناختشناسی و نظام نوری در فلسفه اشراق، تهران: سمت. ــــــــــــــ(1383)، «وجود در فلسفه ابن سینا»، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان, 2(39)، ص87ـ116. سلیمانی، فاطمه(1389). «لذت و الم از نگاه ابنسینا»، دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی حکمت سینوی (مشکوه النور)، 14(44)، ص5ـ23. سهروردی، شهابالدین(1393). الحکمه الاشراقیه المجموعه الکامله لمصنفات شهابالدین یحیی السهروردی، تصحیح و مقدمه محمد ملکی(جلالالدین)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب. ــــــــــــــ(1373). مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه سیدحسین نصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ج3. ــــــــــــــ(1375). مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه هانرى کربن و سید حسین نصر و نجفقلى حبیبى، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى. شجاعیباغینی، حوریه و عینالله خادمی و امیرحسین منصورینوری(زمستان 1397). «بررسی مواجهه ابنسینا با آراء پیشینیان در باب چیستی لذت»، تاریخ فلسفه، 9(3)، ص123ـ147. طوسى، خواجه نصیرالدین(1375). شرح الإشارات و التنبیهات للمحقق الطوسى، قم: نشر البلاغه. نوربخش، سیماسادات(1388). «مبانی معرفتشناسی حکمت اشراق سهروردی»، حکمت و فلسفه، 5(1)، ص31ـ47. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 705 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 336 |