اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 508 |
| تعداد مقالات | 4,388 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,220,134 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,214,992 |
بازخوانی مسئله شر و راه‌حل‌های آن در اندیشه علامه طباطبایی (ره) بر اساس سه نظریه معرفة النفس، نظریه اعتباریات و نظریه هبوط | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| مقاله 5، دوره 22، شماره 1 - شماره پیاپی 43، خرداد 1403، صفحه 59-79 اصل مقاله (1.1 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/prr.2024.244034.1812 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی سپهری* | ||
| استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مسئله شر نقضی بر منظومه علم مطلق، قدرت مطلق و خیرخواهی مطلق خداوند تلقی شده است. در این مسئله، چند نوع دفاع از وجود خداوند وجود دارد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از دفاع مبتنی بر موهوم یا عدمی انگاشتن شر، دفاع مبتنی بر حاصل جمع برتر خیرها، و دفاع مبتنی بر توجه به سایر صفات خداوند یا توجه به اختیار انسان. علامه طباطبائی پاسخی در باب شرور داده است که راهی چندجانبه را طی می‌کند. وی بر اساس فلسفه هبوط زمینی آدم و به دنبال آن هم‌آغوشی آدمی با اعتباریات، از سویی، و ازخودبیگانگی آدمی، از سوی دیگر، تبیینی برای سختی‌ها و شرور داده است. هبوط زمینی انسان، که ناشی از توجه به بدن زمینی به همراه غفلت از توجه به حضور خداوند است، معرفتی جدید و به دنبال خود عالَمی جدید برای انسان رقم می‌زند که همراه رنج‌ها و سختی‌هاست. در این عالَم جدید، اعتبار از حقیقت و تشریع از تکوین جدا می‌گردد و همین بستری می‌شود تا شرور تکوینی نیز از شرور اعتباری و تشریعی منحاز شوند، به گونه‌ای که گاهی یک شر تکوینی امری خیر اعتبار و تلقی شود. آدمی دردها و رنج‌های تکوینی را می‌تواند وسیله‌ای جهت امتحان و توجه به حضور خداوند قرار دهد، و در این صورت دردها و رنج‌ها نه تنها تسکین و معنا می‌یابند، بلکه ناپدید می‌شوند. شرور حقیقی یا اعتباری هم می‌توانند بر اساس معنایی که پیدا می‌کنند در همین وضعیت دنیایی خود خیر تلقی شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مسئله شر؛ معرفة النفس؛ اعتباریات؛ هبوط؛ علامه طباطبایی (ره) | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Rereading the Problem of Evil and Its Solutions in Allamah Sayyid Muhammad Husayn Tabataba'i's Thought Based on His Three Theories of “Self-knowledge”, “Iʾtibāriyyāt” and “Fall of Adam” | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahdi Sepehri | ||
| Assistant Professor, Department of Kalam and Islamic Philosophy, Imam Sadiq University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The problem of evil is considered in conflict with the omniscience, omnipotence, and omnibenevolence of God. In this regard, different theodicies have been proposed, the most important of which are based on: the evil is imaginary or of non-existence, the sum of good is more than the sum of evil, other attributes of God should be considered, or the evil is the result of human’s volition. Tabataba'i’s response to the problem of evil is multifaceted. His response is based on his special conception of the philosophy of Adam's fall, the inextricable link between the human and Iʾtibāriyyāt (i.e. the perceptions based on the mental constructs), and self-alienation. Adam’s fall, which is due to man’s attention to his earthly body along with neglecting the presence of God, has created a new knowledge and a new world for him, which is accompanied by suffering. In this new world, mental constructs are separated from realities, as well as legislation from creation. As a result, cosmic evils are set apart from the legislative ones which are based on mental constructs; so that sometimes, a cosmic evil is considered good. One can acknowledge the pain and suffering as a means of testing and paying attention to God's presence, and in this way, he/she will face a world where pain and suffering not only become relieved and meaningful but also disappear. Accordingly, both real (cosmic) evils and the ones based on mental constructs (Iʾtibāriyyāt) can also be considered good in their current earthly situation based on their meaning in this kind of understanding. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| the problem of evil, self-knowledge, Iʾtibāriyyāt, fall of Adam, Allamah Sayyid Muhammad Husayn Tabataba'i | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
کتاب مقدس.
ابن‌سینا. 1404 ق. الشفاء (الطبیعیات)، 3 ج. قم: مکتبة آیة الله المرعشی.
اسکندری دامنه، حمیدرضا، و عبدالله نصری. 1393. «بررسی مسئله شر از دیدگاه لایب نیتس و سوئین برن». الهیات تطبیقی 12: 27-50.
اشرفی، عباس. 1385. مقایسه قصص در قرآن و عهدین. شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
اکبری مطلق، کبری. 1396. «نظریه عِوَض، و راه‌حل متکلمان مسلمان برای مسئله شرور»، اسفار 6: 65-89.
پاکزاد، عبدالعلی. 1387. «ابتلا و آزمایش در قرآن». پژوهش‌های قرآنی 54-55.
تورانی، اعلی، و معصومه عامری. 1391. «مسئله منطقی شر از دیدگاه آلوین پلانتینگا». حکمت اسرا ۴(۴): 121-153.
خلیلی، مژگان، و حسین کلباسی اشتری. 1395. «وجه وجودیِ «شر» در آثار مانی: تبیین و سنجش». الهیات تطبیقی 16: 19-36.
خواجگی شیرازی، محمد بن احمد. ۱۳۷۵. النظامیة فی مذهب الإمامیة. به تحقیق علی اوجبی. تهران: مرکز فرهنگی نشر قبله.
رستمی، یداله، و منصور نصیری. 1394. «بررسی و نقد مسئلة شر از نظر الهیات پویشی با تأکید بر اندیشۀ هارتسهورن». حکمت اسرا 7(۴): 55-86.
سعیدی‌مهر، محمد. 1376. «دادورزی و تقریری نو از مسئله شر». نقد و نظر 10-11: 198-213.
سلگی، مریم، و قاسم پورحسن. 1397. «خدای مهربان و مسئله شر: مسئله شر؛ معضلات، رویکردها و راه‌حل‌ها. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. 1363. مفاتیح الغیب. تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگی.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. 1981. الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
طباطبایی، محمدحسین. 1364. اصول فلسفه و روش رئالیسم، 5 ج. تهران: صدرا.
طباطبایی، محمدحسین. 1371. المیزان فی تفسیر القرآن، 20 ج. قم: اسماعیلیان.
طباطبایی، محمدحسین. 1388. بررسی‌های اسلامی. 2 ج. قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، محمدحسین. بی‌تا-الف. مجموعة رسائل العلامة الطباطبائی. قم: باقیات.
طباطبایی، محمدحسین. بی‌تا-ب. «رساله الانسان فی الدنیا»، فی مجموعة الإنسان و العقیدة. قم: باقیات.
عصار تهرانی، سید محمدکاظم بن محمد. ۱۳۷۶. مجموعه آثار عصار. به تصحیح و مقدمه جلال‌الدین آشتیانی. تهران: امیرکبیر.
عین القضات همدانی. 1341. تمهیدات. تهران: دانشگاه تهران.
الفارابی، ابونصر. 1405 ق. الجمع بین رأی الحکیمین. تهران: الزهراء.
مجلسی، محمدباقر. 1427 ق. بحار الانوار، 25 ج. قم: احیاء الکتب الاسلامیه.
مطهری، مرتضی. 1384. مجموعه آثار استاد شهید مطهری، 30 ج. تهران: صدرا.
ملکیان، مصطفی. 1380. «اندر چیستی فلسفه دین». علامه 2: 291-310.
میرداماد، محمدباقر بن محمد. 1374. القبسات. به اهتمام مهدی محقق. تهران: دانشگاه تهران.
هیک، جان. 1372. فلسفه دین. ترجمه بهرام راد و ویراستاری بهاءالدین خرمشاهی. تهران: هدی.
Griffiths, Paul J. 2005. ”Nontheistic Conceptions of the Divine.” In Oxford Handbook of Philosophy of Religion, edited by William J. Wainwright. Oxford University Press. Mawson T. J. 2005. Belief in God: An Introduction to the Philosophy of Religion. Oxford University Press. Pereboom, Derk .2005. “The Problem of Evil.” The Blackwell Guide to the Philosophy of Religion, edited by William E. Mann. Blackwell Publishing. Stump, Eleonore. 2010. Wandering in Darkness: Narrative and the Problem of Suffering. Oxford University Press. Tooley, Michael. 2021. "The Problem of Evil." The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2021 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL = <https://plato.stanford.edu/archives/win2021/entries/evil/>. van Inwagen, Peter. 2005. “The Problem of Evil.” In Oxford Handbook of Philosophy of Religion, edited by William J. Wainwright. Oxford University Press. van Inwagen, Peter. 2006. The Problem of Evil. Clarendon Press. Yandell Keith E. 2016. Philosophy of Religion: A Contemporary Introduction. Routledge. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 276 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 312 |
||