اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 524 |
| تعداد مقالات | 4,543 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,689,956 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,448,386 |
تفسیر روانشناسانه گزاره قرآنی «فَفِرّوا اِلی الله» | ||
| مطالعات قرآن و حدیث | ||
| مقاله 7، دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 36، فروردین 1404، صفحه 141-164 اصل مقاله (2.18 M) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/qhs.2025.246690.3994 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه مروی* 1؛ عباس مصلایی پور یزدی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| فهم روانشناختی متن دینی، گونه‌ای از فهم است که براساس رویکرد روانشناسی به تبیین مفاهیم آن می‌پردازد. این نوع فهم می‌تواند با تفسیر روانشناختی مورد نظر امین الخَولی، به عنوان یکی از مؤلفه‌های مکتب ادبی تفسیر قرآن کریم، ارتباط داشته باشد. عدم فهم ملموس و عینی و اکتفاء به نکات انتزاعی در تفسیر آیه «فَفِرّوا الی الله»، موجب شده تا مفاهیم آن از حوزه کاربرد در زندگی انسان، خارج شود. به منظور کاربردی نمودن گزاره قرآنی مذکور و ارائه تفسیری روانشناسانه از آن، پژوهش پیش رو با استفاده از روش فهم روانشناختی تک متن و روش پژوهش در مفاهیم یک آیه در پرتو سوره شکل گرفته است. توجه در گزاره «فَفِرّوا الی الله» در سیاق آیات سوره ذاریات، مسئله «نوع مواجهه با حقایق عالم» را برای انسان بازنمایی می‌کند. براساس یافته‌های به‌دست آمده، انسان می‌تواند دو نوع مواجهه با حقایق موجود در عالم داشته باشد؛ مواجهه اصیل و الهی با الگویی خاص از بینش، گرایش و کنش؛ و مواجهه غیر اصیل و غیر الهی که الگوی بینشی، گرایشی و کنشی متفاوتی را شامل می‌شود. مواجهه اصیل و الهی براساس توصیه موجود در آیه، نوید بخش «نجات و رهایی» برای انسان است ومبتنی برآن الگوی نظری نجات و رهایی تبیین می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سوره ذاریات؛ فرار به سوی خدا؛ نجات و رهایی در قرآن؛ فهم روانشناختی قرآن؛ تفسیر ادبی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Psychological Interpretation of the Qurānic Statement "Fa firrū ilā Allāh" | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Masoumeh Marvi1؛ Abbas Musallaipoor Yazdi2 | ||
| 1Ph.D. student in Department of Quranic and Hadith Sciences, Imam Sadegh University, Tehran, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Imam Sadegh University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Psychological understanding of a religious text explains its concepts based on the psychological approach. This type of understanding can be related to the psychological interpretation intended by Amīn al-Khūlī, as one of the components of the literary school of interpretation of the Holy Qurān. The lack of concrete and objective understanding and satidfied with the abstract points in the interpretation of the verse " So flee to God: Fa-firrū ilā Allāh " has caused its concepts to be out of the scope of application in human life. In order to apply the mentioned Qurānic statement and provide its psychological interpretation,the present research has been formed by using two "methods of psychological understanding of a single text" and "methods of research on the concepts of a verse in the light of Sūrah". In the context of the verses of the holy Sūrah al-Dhāriyāt, attention to the statement "Fa-firrū ilā Allāh" represents the problem of "the type of encounter with the truths of the world" for humans. Based on the findings, humans can face two types of truths in the world; authentic and divine encounter with a specific pattern of insight, tendency and action; And the non-authentic and non-divine encounter that includes a different pattern of insight, tendency and action. Based on the recommendation in the verse, the authentic and divine encounter is the promise of "salvation and liberation" for humans, and based on that, the theoretical model of "Salvation and Liberation" is explained. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Sūrah al-Dhāriyāt, Fa-firrū ilā Allāh, Salvation and Deliverance in the Qurʾān, Psychological Understanding of the Qurʾān, Literary Exegesis | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن درید (بی تا)، جمهره اللغه، بی جا.
ابن فارس، أحمد بن فارس (1404ق)، معجم مقاییس اللغة، مصحح: هارون، عبد السلام محمد چاپ اول، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت.
الأزهری،أبی منصور محمّد بن أحمد (بی تا)، تهذیب اللغة، بیروت-لبنان: دار احیاء التراث العربی.
بابایی، علی اکبر (1381ش)، مکاتب تفسیری، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.
بحرانى، هاشم بن سلیمان (1415ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، چاپ اول، قم: موسسة البعثة، قسم الدراسات الإسلامیة.
پسندیده، عباس (1402ش)، روش فهم روانشناختی متون دینی، چاپ چهارم، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
جانبزرگی، مسعود، جانبزرگی، امین(1400ش)، تنظیم درمان‌گرانه سبک زندگی: یک مداخله کوتاه مدت برای پیشگیری ودرمان اضطراب براساس درمان چند بعدی معنوی خداسو، پژوهش نامه سبک زندگی، سال 6، ش11، ص125-141.
جوهری، اسماعیل بن حماد (1404ق)، صحاح: تاج اللغه و صحاح العربیه، تصحیح و تنظیم: عطار، احمد عبدالغفور، بیروت: دار العلم للملایین.
حویزى، عبدعلى بن جمعه (1415ق)، تفسیر نور الثقلین، چاپ چهارم، قم: نشر اسماعیلیان.
خطیب شربینى، محمد بن احمد (1425ق)، تفسیر الخطیب الشربینى المسمى السراج المنیر، چاپ اول، بیروت-لبنان: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون.
خوئی، ابولقاسم (1382ش)، البیان فی تفسیر القرآن، مترجم هاشم هاشم زاده هریسی و محمد صادق نجمی، چاپ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
الخولی، امین ( 1916 م)، مناهج تجدید فی النحو والبلاغه والتفسیر و الادب(مجموعه مقالات)، بیروت، دارالمعرفه.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، چاپ اول، بیروت-دمشق: دار القلم-الدار الشامیه.
زبیدی، محمد مرتضى (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت.
سعدى، عبدالرحمن (1408ق)، تیسیر الکریم الرحمن فی تفیسر کلام المنان، چاپ دوم، بیروت-لبنان: مکتبة النهضة العربیة.
صدیقحسنخان، محمدصدیق (1420ق)، فتح البیان فى مقاصد القرآن، چاپ اول، بیروت-لبنان: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون.
طباطبایی، سید محمد حسین (1390ش)، المیزان فی تفسیر القرآن، لبنان: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
طریحی، فخر الدین بن محمد (1375ش)، مجمع البحرین، چاپ سوم، تهران.
طیب حسینی، سید محمود، کاویانی،محمد؛ سید ابراهیم مرتضوی(1400ش)، «تحلیل روان شناختی آیات قرآن به مثابه یکی از مؤلفه های مکتب ادبی (معاصر)»، فصلنامه مطالعات اسلام و روانشناسی، س 15، ش28، صص 53-73.
طیب حسینی، سید محمود، کاویانی،محمد؛ سید ابراهیم مرتضوی (1387)، امین الخولی و مؤلفه‌های تفسیر ادبی، نشریه مشکوه، ش99، صص24-45.
عبدالباقی، محمد فؤاد (1407ق)، معجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، بیروت: دارلفکر للطباعه والنشر و التوزیع.
علوی مهر، حسین (1381ش)، روشها و گرایش‌های تفسیری، چاپ اول، قم: اسوه.
عمید زنجانی، عباسعلی (1379ش)، مبانی وروشهای تفسیر قرآن، چاپ چهارم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
فراهیدى، خلیل بن أحمد (1419ق)، کتاب العین، چاپ دوم، قم: نشر هجرت.
فضل الله، محمد حسین (1419ق)، من وحى القرآن، چاپ اول، لبنان-بیروت: دار الملاک.
فیروزآبادی،محمدبن یعقوب (بی تا)، القاموس المحیط، بی جا.
فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى (1415ق)، تفسیر الصافی، چاپ دوم، تهران: مکتبة الصدر.
فیومى، أحمد بن محمد (1414ق)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، چاپ دوم، قم: دارالهجره.
قائدی فر، حمیده؛ سعید عبدخدایی، آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا (1392ش)، نقش میانجی گری احساس انسجام روانی در رابطه سبک های دلبستگی با خودتنظیمی، پژوهش در سلامت روانشناختی، دوره هفتم، ش1، ص11تا 19.
قرائتى، محسن (1388ش)، تفسیر نور، چاپ اول، تهران: مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن.
قرشى بنایى، على اکبر (1412ق)، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
قطب، سید (1425ق)، فى ظلال القرآن، بیروت: دار الشروق.
کاشانى، فتحالله بن شکرالله (1423ق)، زبدة التفاسیر، چاپ اول، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
مدرسى، محمدتقى (1419ق)، من هدى القرآن، چاپ اول، تهران: دار محبی الحسین.
مراغى، احمد مصطفى (بی تا)، تفسیر المراغى، چاپ اول، بیروت: دار الفکر.
مرتضایی، نسترن؛ رحیمی نژاد، عباس (1395ش)، نقش سبک‌های هویت و انسجام روانی در پیش بینی اعتیاد به اینترنت، رویش روانشناسی، سال 5، ش 4، ص71-74.
مصطفوى، حسن (1368ش)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، چاپ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
مغنیه، محمدجواد (1424ق)، التفسیر الکاشف، چاپ اول، قم: دار الکتاب الإسلامی.
مکارم شیرازى، ناصر (1371ش)، تفسیر نمونه، چاپ دهم، تهران: دار الکتب الإسلامیة .
نووى، محمد (1417ق)، مراح لبید لکشف معنى القرآن المجید، چاپ اول، بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 144 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 38 |
||