تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 504 |
تعداد مقالات | 4,361 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,057,251 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,058,656 |
سنخشناسی نگرش خبرگان قانون اساسی سال 1358 به رسانههای جمعی | ||
دین و ارتباطات (دانشگاه امام صادق/ نامه صادق) | ||
دوره 27، شماره 1 - شماره پیاپی 57، شهریور 1399، صفحه 297-322 اصل مقاله (627.4 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/rc.2020.75522 | ||
نویسندگان | ||
علی دارایی* 1؛ علی اکبر گرجی ازندریانی2 | ||
1کارشناس ارشد حقوق عمومی دانشگاه تبریز | ||
2دانشیار حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
حقها و آزادیهای مطبوعاتی و انتشار رسانهها جزئی از حقوق و آزادیهای فردی و عمومی عنصری ساختاری و بنیادین قلمداد میشود. قانون اساسی مشروطه برای نخستینبار در تاریخ این سرزمین حقوق مطبوعات را به رسمیت شناخت. خبرگان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز همین حقوق را در قانون اساسی نوبنیاد با افتراقهایی جزئی گنجاندند. نویسندگان و مقننان اساسی چهار اصل را به حقوق و منزلت مطبوعات و رسانههای گروهی اختصاص دادند. پرسش اصلی در این مقاله این است: جایگاه و حقوق رسانهها در قوه مؤسسان نوین، از منظر خبرگان قانون اساسی چه ارزش و ارجی داشته است؟ به عبارتی بهتر، قانونگذاران اساسی در مقطع 1358 چه نگرشها یا دیدگاههایی درباره رسانهها داشتهاند؟ نگارندگان با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی، پس از بررسی مبانی تئوریک حقوق و جایگاه رسانهها در جهان امروز، هفت نوع نگرش را از درون مشروح مذاکرات قانون اساسی استخراج و تبیین نمودهاند: نگرش ابزارگرای سودمند، تحدیدگرا، راهبردگرا، جرمانگارانه، نظارتی، تلفیقی و دو نوع نگرش حقگرا. نویسندگان، با توضیح مختصر مفهوم هر نگرش، مذاکرات و دیدگاههایی را که درباره اصول مذکور در مجلس خبرگان قانون اساسی مطرح شده بود، به بررسی و طیفبندی گذاشتهاند. نتایج پژوهش حاکی از این است که علاوهبرآن که در مشروح مذاکرات رسانهها مبتنی بر حقوق اساسی امروز قلمداد شدند، ماهیت دینی و انقلابی نظام حقوقی - سیاسی جدید، سبب شد، رسانهها واجد ویژگی ارزشی و اخلاقی نیز باشند. همچنین، در مجلس خبرگان قانون اساسی به نهاد مطبوعات و رسانه اهمیت و ارج بسیاری داده شد، لکن تنها کلیت مطبوعات موردبحث و گفتگو بود و به حقوق روزنامهنگاران و اهالی رسانه اشاره ویژهای نشد. | ||
کلیدواژهها | ||
مطبوعات؛ رسانههای گروهی؛ خبرگان قانون اساسی؛ مشروح مذاکرات | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Typology of Constitutional Assembly Experts' Attitude to the Media in 1979 | ||
نویسندگان [English] | ||
ali daraee1؛ Ali akbar gorji azandaryani2 | ||
1M.A. of Public Law from Tabriz University | ||
2Associate Professor of Public Law | ||
چکیده [English] | ||
The press and media publication rights and freedom are part of individual and public rights and freedom, a structural and fundamental element. For the first time in the history of this land, Mashrutiat Constitution recognized the rights of the press. The Constitutional Assembly of the Islamic Republic of Iran also included the same rights in the new constitution with minor changes. Authors and legislators have dedicated four principles to the rights and dignity of the press and mass media. The main question in this article is: What was the value of the position and rights of the media from the perspective of constitutional experts? Using descriptive-analytical methods, the authors, after examining the theoretical foundations of law and the position of the media in today's world, have extracted and explained seven viewpoints from the Constitutional Assembly negotiations: utilitarian instrument, restrictive, strategic, criminal, supervisory, eclectic and two types of legalist attitude. With a brief explanation of the meaning of each, the authors have examined and categorized the negotiations and views that have been raised on the principles mentioned in the Constitutional Assembly. The results of the study show that in addition to their being considered as today’s fundamental rights, the media gained some ethical value as a result of the religious and revolutionary nature of the new legal-political system. Also, much attention was paid to the institution of the press and media, but only the press as a whole was discussed, and the rights of journalists and members of the media were not specifically mentioned. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
The press, Mass Media, Constitutional Experts, Details of the Negotiations | ||
مراجع | ||
انصاری، باقر (1387). آزادی اطلاعات. تهران: دادگستر. اجاق، سیده زهرا، و اجاق، سیده فاطمه(1394). «محدودیت های آزادی مطبوعات؛ نظام بین المللی حقوق بشر و نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران». مجله جهانی رسانه، دوره 10(1)، صص 37-20. اسدی، عباس و بابازاده مقدم، حامد و سلمان پور، امیر(1395). «تعهدات دولت ها برای تأمین و تضمین حق کرامت انسانی در رسانهها». علوم خبری، سال 5 (20)، صص 169-148. اسماعیلی، محسن(1389). «آزادی اطلاعات و حقوق خبرنگاران». در مجموعه مقالات همایش حقوق مطبوعات، (صص 173-167)، تهران: مرکز مطالعات حقوق بشر و انجمن علمی و دانشجویی حقوق دانشگاه تهران. اسماعیلی، محسن (1394). «حقوق مطبوعات؛ چالش های امروز و نیازهای فردا». رسانه، دوره 26 (3)، صص 24-7. اسماعیلی، محسن و امینیپژوه، حسین (1394)، «معناشناسی برخی از هنجارهای اسلامی در قانون اساسی با محوریت مفهوم موازین اسلامی». دانش حقوق عمومی، دوره 14 (11)، صص 24-1. باباییمهر، علی(1388). »تفسیر، اصول و مبانی آن در حقوق عمومی». حقوق خصوصی، دوره 6 (14)، صص 196-167. جاوید، محمدجواد و شاهمرادی، عصمت(1394). «تعهد رسانه در قبال شفافیت قضایی»، پژوهش حقوق عمومی، دوره 17 (47)، 33-9. خامنهای، مهیندخت (1342). «هیئت منصفه در دادگاههای امریکای شمالی». کانون وکلا، شماره 86، صص 127-111. خواجه سروی، غلامرضا و سهراب زاده، عباس(1396). «رسانه و شخصیت زادیی قدرت». پژوهشهای راهبردی سیاست، دوره 6 (22)، صص 96 -69. خسروی ، حسن و زمانه قدیم, نوید و باقری حامد، یوسف(1395). «حق بر آزادی مطبوعات در پرتو آموزه های حقوق بشر». اخلاق زیستی، دوره 6 (21)، صص 156-135. خلیلی، محسن (1377). «نگرشی بر جایگاه مطبوعات در مذاکرات مجلس خبرگان بررسی نهایی قانون اساسی ایران». در بررسی مطبوعات ایران. مقاله منتشر شده در مجموعه مقالات دومین سمینار بررسی مسائل مطبوعات ایران، (صص 356-342). تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها. دوتوکویل، آلکس(1393). تحلیل دموکراسی در آمریکا. (رحمتالله مقدم مراغهای: مترجم). تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. سعیدی، رحمان، غفوریان نادرنژاد، محمدمحسن (1390). تحولات نظام حقوقی مطبوعات در ایران؛ از ابتدای پیدایش تا پیش از کودتای اسفند 1299. پژوهش حقوق، سال 13 (35)، صص 182-159. سلماسیزاده، محمد ونژد نجفیان محمدمحسن(1391). «مجلس اول شورای ملی و تلاش برای تبیین حقوق اساسی». تاریخ اسلام و ایران. دوره 22 (14)، صص 128-95. صبری، نورمحمد(1393). هیئت منصفه (مطالعه تطبیقی). تهران: میزان. صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران(1364). جلد اول و سوم. تهران: اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی. ضیایی، سید یاسر و طباخی ممقانی، جواد(1390). «حق پاسخگویی در رسانه از منظر حقوق بینالملل و حقوق ایران». پژوهشهای حقوق تطبیقی، دوره 15 (4)، صص 76-57. عقیلی، سید وحید(1397). «نقش رسانههای نوین در توسعه سیاسی کشورهای جهان سوم». توسعه اجتماعی، دوره 12 (3)، صص 246-235. قاضی شریعتپناهی، ابوالفضل(1383). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. تهران: میزان. کاتوزیان، ناصر(1394).گامی بهسوی عدالت. (جلد اول). تهران: میزان. کری؛ پیتر، ساندرز؛ جو(1386). حقوق رسانه. (حمیدرضا ملکمحمدی: مترجم).تهران: میزان. کعبی، عباس و اصغری شورستانی محمدرضا و اصل زعیم و امیرحسین(1393). «نقش مقدمهی قانون اساسی در تفسیر اصول و شناخت اهداف و رسالت های قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران». دانش حقوق عمومی، دوره 3 (10)، صص 19-1. گرجی ازندریانی، علیاکبر و مرادخانی، فردین(1392). «تکوین مفهوم قانون اساسی در انقلاب مشروطیت». مطالعات حقوق خصوصی، دوره 43 (4)، صص 184-165. مرکز مالمیری، احمد(1394). حاکمیت قانون؛ مفاهیم، مبانی و برداشتها. تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. معتمدنژاد، کاظم و معتمدنژاد، رؤیا(1377). «ارکان حقوقی آزادی مطبوعات (اصل انتشار آزادانه مطبوعات و استثناها و محدودیتهای آن)». رسانه، دوره نهم (2)، صص 43-22. معتمدنژاد، کاظم(1390). «تحولات مبانی حقوقی آزادی رسانهها در عرصه های ملی منطقه ای و بین المللی». پژوهش حقوق عمومی، دوره 13 (35)، صص 44-1. معتمدنژاد، رؤیا(1398). «اصول بنیادی حقوق جهانی ارتباطات: میراث مشترک». پژوهش حقوق عمومی، دوره 21 (62)، صص 297-261. مشهدی، علی و انصاری، اسماعیل و قورچی بیگی، مجید(1389). «مطالعۀ تطبیقی جایگاه هیئت منصفه در حقوق ایران و سایر کشورها». اطلاعرسانی حقوقی، دوره 6 (22 و 21)، صص 60-39. منصوریان، ناصر علی (1390). «حقوق عمومی ارتباطات؛ عرصه ای بین رشته ای».پژوهش حقوق و سیاست، دوره 13 (35)، صص 204-183. هاشمی، سیدمحمد(1386). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد 2). تهران: میزان. هریسی نژاد، کمالالدین و انصاری پور، مریم (1393). «تحلیل موضع نظام حقوقی ایران در قبال رادیو و تلویزیون خصوصی و چالشهای فرا راه آن». مطالعات حقوق خصوصی، دوره 44 (2)، صص 291-275. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 444 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 414 |